طبق مطالعه‌ای جدید، شامپانزه‌ها می‌توانند خمیازه را از یک ربات انسان‌نما که حالات چهره انسان را تقلید می‌کند «بگیرند»؛ موضوعی که پرسش‌های بیشتری را درباره خاستگاه تکاملی این رفتار مطرح می‌کند.
خمیازه کشیدن با تغییرات در میزان توجه، تنظیم دمای بدن و گذار میان استراحت و برانگیختگی در ارتباط است.
خمیازه مسری رفتاری عجیب است که در جریان آن، یک حیوان پس از مشاهده خمیازه کشیدن موجودی دیگر، خود نیز همان رفتار را نشان می‌دهد.
این جنبه مسری رفتار با برخی عناصر تعامل اجتماعی مانند همدلی و تقلید مرتبط دانسته شده است.
خمیازه مسری تاکنون در پستانداران و برخی ماهی‌ها مشاهده شده، اما خاستگاه تکاملی آن همچنان ناشناخته باقی مانده است.
دانشمندان می‌گویند این رفتار در انسان، شامپانزه و سگ به‌تدریج پدیدار می‌شود و در حدود چهار سالگی در انسان‌ها، پنج سالگی در شامپانزه‌ها و در حدود هفت ماهگی در سگ‌ها پیدا می‌شود.
مطالعه جدیدی که روز پنجشنبه [۵ ژوئن] در مجله «نیچر» (Nature) منتشر شد، نشان داد که شامپانزه‌ها در پاسخ به خمیازه‌های یک ربات انسان‌نما، هم خمیازه می‌کشند و هم دراز می‌کشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این یافته‌ها نشان میدهند که مشاهده خمیازه کشیدن فردی دیگر برای شامپانزه‌ها ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای برای استراحت عمل کند، و نه اینکه واکنشی خودکار را برانگیزد.
دانشمندان در این بررسی از یک سر رباتیک که می‌توانست حالات چهره را شبیه‌سازی کند، استفاده کردند تا واکنش‌های ۱۴ شامپانزه بالغ با سن بین ۱۰ تا ۳۳ سال را بررسی کنند.
سر رباتیک ۳۳ موتور چرخشی داشت که به‌عنوان عضله عمل می‌کردند تا حالات چهره، از جمله خمیازه را ایجاد کنند، و هر حالت چهره به مدت ۱۰ ثانیه ادامه داشت.
شامپانزه‌های حاضر در این بررسی هرکدام در معرض چهار جلسه ۱۵ دقیقه‌ای قرار گرفتند که ربات در آن، حالات چهره خمیازه، دهان باز و حالت خنثی را نمایش می‌داد.
دانشمندان این جلسات را با دوربین ضبط کردند و برای هر شامپانزه، میزان واکنش‌پذیری و مدت زمانی را که دراز کشیده بود، ثبت کردند.
مشخص شد که هشت شامپانزه از میان ۱۴ شامپانزه در پاسخ به حالت «خمیازه» ربات، خمیازه کشیدند.
آن‌ها نوشتند: «نتایج نشان دادند که شامپانزه‌های بالغ در اثر [رفتار] یک عامل غیرهم‌نوع، با واکنشی تدریجی دچار سرایت خمیازه شدند: بیشترین میزان سرایت زمانی رخ داد که ربات دهانی کاملا باز داشت. واکنش کمتر زمانی بود که دهان نیمه‌باز بود و زمانی که دهان ربات بسته بود، هیچ سرایتی رخ نداد.»
هشت شامپانزه نیز در واکنش، دراز کشیدند و برخی از آن‌ها پیش از دراز کشیدن، محل خواب را آماده کردند.
دانشمندان نوشتند: «شامپانزه‌ها هنگام مشاهده خمیازه کشیدن ربات، در رفتارهایی مرتبط با خواب‌آلودگی مانند جمع کردن وسایل خواب، ساخت استراحتگاه و دراز کشیدن شرکت کردند.»
به گفته پژوهشگران، این یافته‌ها ظاهرا برای نخستین بار نشان میدهند که خمیازه مسری می‌تواند در نتیجه [واکنش به رفتار] یک مدل بی‌جان باشد.
دانشمندان می‌گویند این نتایج، درک بهتری از تاثیرپذیری نخستی‌سانان از رفتارهای مسری ناشی از مشاهده را فراهم می‌کند. با این حال، سازوکارهای زیستی دقیق مرتبط با آن همچنان نامشخص باقی مانده است.
آن‌ها امیدوارند که تحقیقات آینده بتوانند نشان دهند آیا رفتارهای دیگری که ربات‌ها انجام میدهند نیز برای حیوانات مسری‌اند یا نه.
© The Independent
