جمهوری اسلامی در آستانه فشار جدید؛ قطعنامه شورای حکام آژانس در راه است

ایالات متحده و کشورهای اروپایی قصد دارند هفته آینده قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی به شورای حکام آژانس ارائه دهند که به گفته منابع دیپلماتیک با تهدید ارجاع موضوع به سازمان ملل همراه است

جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی-Christian BRUNA/ AFP

خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد، آمریکا و متحدان اروپایی‌اش قصد دارند در نشست شورای حکام که از روز دوشنبه آغاز به کار می‌کند، قطعنامه‌ای را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارایه دهند که ایران را به دلیل «عدم پایبندی» به تعهدات هسته‌ای‌اش محکوم می‌کند و در آن تهدید به ارجاع به سازمان ملل نیز مطرح شده است.

پیش‌نویس قطعنامه‌ای که آسوشیتدپرس به آن دست یافته، می‌گوید: «نقض‌های متعدد ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون در عمل به تعهداتش مبنی بر ارائه همکاری کامل و به‌موقع با آژانس درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در چندین مکان اعلام‌نشده در ایران... به منزله عدم پایبندی به تعهداتش طبق توافقنامه پادمان‌ها است.»

پیش‌نویس همچنین تاکید می‌کند که «ناتوانی آژانس در ارائه تضمین مبنی بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح‌آمیز است، سوالاتی را مطرح می‌کند که در حوزه صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارد، چراکه این شورا مسئولیت اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارد.»

این قطعنامه از مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، می‌خواهد «به تلاش‌های خود برای اجرای این قطعنامه و قطعنامه‌های قبلی ادامه دهد و بار دیگر گزارشی ارائه کند، از جمله درباره هرگونه تحول جدید در این موضوعات.»

به نوشته این خبرگزاری آمریکایی، ممکن است متن این پیش‌نویس پیش از ارائه رسمی دستخوش تغییر شود، زیرا اعضای شورای حکام فرصت دارند پیشنهاد اصلاحیه‌هایی را ارائه دهند.

ارجاع پرونده به شورای امنیت به معنی بازگردانده شدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران است. روندی که با فعال شدن مکانیسم ماشه آغاز می‌شود که بازگشت خودکار تحریم‌ها را در پی دارد.

همزمان رسانه‌های داخلی جمهوری اسلامی مانند تهران‌تایمز هم گزارش داده‌اند که جمهوری اسلامی باتوجه به احتمال تصویب قطعنامه در نشست شورای حکام، در حال برنامه‌ریزی برای واکنش‌های احتمالی است.

اسوشیتدپرس می‌نویسد، اگر ایران از همکاری خودداری کند، احتمالا نشست فوق‌العاده شورای حکام آژانس در تابستان برگزار خواهد شد که در آن ممکن است قطعنامه‌ای دیگر تصویب شود که موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد.

سه کشور اروپایی پیش‌تر تهدید کرده‌اند که در صورت ادامه وضعیت کنونی، تحریم‌هایی را که طبق توافق هسته‌ای اولیه سال ۲۰۱۵ لغو شده بود، دوباره اعمال خواهند کرد. قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام ضمیمه آن است در آبان‌ماه منقضی می‌شود و اروپاییان برای فعال کردن مکانیسم ماشه به سه ماه زمان نیاز دارند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این در حالی است که آمریکا و جمهوری اسلامی تا کنون پنج دور مذاکره در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای ایران برگزار کرده‌اند و برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که انتظار می‌رود دور ششم آخر همین هفته در خاورمیانه برگزار شود. 

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز چهارشنبه به تهران هشدار داد که عمدا در حال تعلل است و باید هرچه سریعتر تصمیم‌ بگیرد. اشاره او به پیشنهاد آمریکا است که روز شنبه از طریق عمان به تهران ارایه شد. اما علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گفت که این طرح صددرصد به ضرر «ما می‌توانیم» است و آمریکا و اسرائیل «هیچ غلطی نمی‌توانند بکنند.»

یک منبع ارشد دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفت که پس از انتشار گزارش اخیر آژانس که از «کمبود کلی همکاری» از سوی تهران حکایت دارد، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در حال تهیه قطعنامه‌ای هستند که ایران را به «عدم پایبندی» به تعهدات هسته‌ای‌اش متهم می‌کند. این کشورها در نشست قبلی شورای حکام از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس خواسته بودند درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران گزارش جامع ارایه کند.

دو دیپلمات دیگر نیز به خبرگزاری فرانسه گفتند که قطعنامه در دست تهیه است و این اقدام «فشار بر ایران را افزایش خواهد داد». به گفته آن‌ها، رای‌گیری در شورای حکام آژانس در وین برای روز چهارشنبه ۱۱ ژوئن برنامه‌ریزی شده است.

جمهوری اسلامی گزارش هفته گذشته آژانس را رد کرده و آن را «حرکتی سیاسی» خوانده و اسرائیل را متهم کرده که «اطلاعات نادرست و غیرقابل اعتماد» در اختیار آژانس قرار داده است.

منابع دیپلماتیک گفته‌اند که تهدید به اقدام از سوی شورای امنیت سازمان ملل – نهادی که می‌تواند تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کند – با هدف دادن «آخرین فرصت» به تهران برای پاسخگویی به خواسته‌های غربی‌ها مطرح شده است.

یکی از منابع گفت: در صورتی که ایران «حسن نیت نشان ندهد»، متحدان غربی در ماه‌های آینده موضوع را به شورای امنیت خواهند برد. با این حال، «فرصتی محدود» برای ایران باقی خواهد ماند تا در نهایت با تعهدات خود هماهنگ شود.

جمهوری اسلامی پیش‌تر در واکنش به قطعنامه‌های تصویب‌شده در شورای حکام، برنامه هسته‌ای خود را گسترش داده و دسترسی بازرسان آژانس را محدود کرده است.