دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، امروز سه‌شنبه وارد ریاض شد و در نخستین ایستگاه از سفر رسمی خارجی خود، با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در قصر الیمامه دیدار و گفت‌وگو کرد.
این سفر در آستانه برگزاری پنجمین اجلاس سران ایالات متحده و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) صورت می‌گیرد که قرار است فردا (چهارشنبه) در ریاض برگزار شود. ترامپ سپس به امارات متحده عربی و قطر نیز سفر خواهد کرد.
پنج اجلاس، پنج برهه حساس
برگزاری این نشست در چنین مقطعی، بازتاب‌دهنده نقش روزافزون عربستان و سایر کشورهای خلیج فارس در معادلات امنیتی و اقتصادی منطقه‌ای و جهانی است.
مروری بر چهار اجلاس پیشین نشان می‌دهد که هر کدام از آن‌ها در یک بزنگاه تاریخی و با یک موضوع محوری برگزار شده‌اند:
اولین اجلاس :کمپ‌دیوید، مه ۲۰۱۵
موضوع محوری: نگرانی کشورهای خلیج از توافق هسته‌ای با ایران (برجام)
این نشست به‌دنبال توافق لوزان و در آستانه نهایی شدن برجام برگزار شد. محور اصلی، تلاش برای اطمینان‌بخشی امنیتی به کشورهای خلیج فارس بود.
دومین اجلاس: ریاض، آوریل ۲۰۱۶
موضوع محوری: بحران یمن و نقش‌آفرینی نظامی ایران در منطقه
این نشست با تمرکز بر عملیات نظامی در یمن، تهدیدات دریایی و همچنین همکاری اطلاعاتی و دفاعی برگزار شد.
سومین اجلاس: ریاض، مه ۲۰۱۷ (با حضور ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری)
موضوع محوری: مبارزه با تروریسم و ایجاد ائتلاف امنیتی عربی-آمریکایی
نتیجه این نشست تأسیس مرکز جهانی مبارزه با ایدئولوژی افراطی در ریاض و انعقاد قراردادهای کلان تسلیحاتی بود.
چهارمین اجلاس: جده، ژوئیه ۲۰۲۲
موضوع محوری: بازتعریف نظم منطقه‌ای در پی خروج آمریکا از افغانستان و رقابت با چین
این نشست با حضور مصر، اردن و عراق برگزار شد و تمرکز آن بر تنوع‌بخشی به روابط اقتصادی و مقابله با خلاء امنیتی پس از خروج آمریکا از افغانستان بود.
پنجمین اجلاس: ریاض، مه ۲۰۲۵ (اجلاس پیش‌رو)
موضوع محوری: امنیت منطقه پس از جنگ غزه، مذاکرات آمریکا-ایران، و سرمایه‌گذاری در فناوری و انرژی نو
در این اجلاس، قرار است مسائل ژئوپلیتیکی از جمله تضعیف محور ایران، تنش‌های پنهان میان ترامپ و نتانیاهو، و همکاری در حوزه فناوری هوش مصنوعی و انرژی‌های تجدیدپذیر در دستور کار باشد.
نگاهی به آینده
وزارت خارجه آمریکا تأیید کرده است که امنیت منطقه‌ای، همکاری‌های دفاعی، فناوری‌های نو، و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در دستور کار این اجلاس قرار دارند. این در حالی است که عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر خود را به‌عنوان شریکان راهبردی آمریکا در نظم آینده خاورمیانه تثبیت می‌کنند.
به نظر می‌رسد اجلاس فردا نه‌فقط مرور گذشته، بلکه طراحی نقشه آینده‌ای برای همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی میان آمریکا و خلیج فارس باشد.
