برای بسیاری از شهروندان افغانستان عربستان سعودی یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری مذهبی است. بسیاری از آن‌ها آرزو دارند که دست‌کم یک‌بار در مراسم حج شرکت کنند و یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای مذهبی‌شان را محقق سازند.  

محمد کریم، ساکن هرات، یکی از این شهروندان است. او پنجاه سال دارد و نزدیک به پنج سال است که برای انجام حج فرض (حج واجب) پس‌انداز می‌کند.  

او در گفتگو با ایندیپندنت فارسی اظهار کرد، تا اینک سه‌هزار دلار آمریکایی گردآوری کرده و امیدوار است بتواند دو و نیم تا سه‌هزار دلار دیگر نیز جمع‌آوری کند تا هرچه زودتر به مراسم حج برود.  

او افزود: «من خیلی دوست دارم که قبل از مرگ مراسم حج تمتع را که خیلی مهم است انجام دهم. من یک زمین کوچک دارم، آن را برای فروش گذاشته‌ام و اگر کسی آن را خرید، سال بعد به حج می‌روم.»  

محمد کریم گفت سفر به عربستان و ادای مناسک حج سنتی است که پدر و پدربزرگش نیز انجام داده‌اند و او نیز در پیروی از آنان خود را آماده‌ این سفر کرده است.  

تقاضا برای حج در افغانستان بسیار زیاد است. از این رو متقاضیان باید در قرعه‌کشی شرکت کنند و اگر برنده شوند فرصت می‌یابند به مراسم حج بروند. 

وزارت حج و اوقاف طالبان اعلام کرده بود که  سهمیه‌ حج امسال افغانستان سی‌هزار زائر است و روند اعزام زائران از روز سه‌شنبه نهم اردیبهشت آغاز می‌شود و یک ماه ادامه خواهد داشت.  

این وزارتخانه اعلام کرد که هزینه حج برای زائران اهل‌ سنت سه هزار و ۸۶۵ دلار و برای زائران اهل‌ تشیع سه هزار و ۹۱۵ دلار تعیین شده است.   

در سال‌های اخیر، علاقه‌مندی به سفر به عربستان سعودی در ماه رمضان، به‌ویژه برای انجام حج عمره، در میان شهروندان افغانستان افزایش چشمگیری یافته است. 

مریم، زن پنجاه‌ ساله‌ای که همراه با شوهر و سه فرزندش در مراسم حج عمره شرکت کرده است، این سفر را یکی از خاطره‌ انگیزترین سفرهای زندگی‌اش می‌داند.  

او در گفتگو با ایندیپندنت فارسی گفت که از سپری‌ کردن ماه رمضان و عید فطر امسال در عربستان سعودی بسیار خوشحال است و اگر توان مالی داشته باشد در سال‌های آینده نیز بار دیگر به این کشور سفر خواهد کرد.  

او افزود: «طواف در اطراف مسجدالحرام، به‌ویژه در شب، خیلی لذت‌بخش بود و من از تمام لحظات سفر خود به عربستان سعودی لذت بردم. من به کشورهای دیگر هم سفر کردم، اما هیچ سفری به اندازه‌ مراسم حج برای من لذت‌بخش نبوده است. خیلی از افغان‌ها به مراسم حج عمره آمده بودند. کاش وضعیت اقتصادی افغانستان خوب می‌بود که تعداد بیشتری از مردم به حج و عربستان سعودی می‌آمدند.»  

در کنار افراد مسن یا میانسالان، موجی از جوانان نیز با انگیزه‌های متفاوتی به حج روی آورده‌اند. در سال‌های اخیر، برخی زوج‌های جوان افغانستان ترجیح داده‌اند به جای برگزاری مراسم‌ پرهزینه‌ عروسی زندگی مشترکشان را با سفر  به عربستان سعودی و ادای مناسک حج آغاز کنند.  

این روند به‌ویژه در میان تازه‌دامادان و تازه‌عروسان رواج یافته است. بسیاری از آنان پس از عقد نکاح به عربستان سعودی می‌روند تا حج عمره را به جا آوردند.  

عاصی، دختر ۲۳ ساله‌ای که با پسرخاله‌اش نامزد شده است، یکی از این افراد است. او و نامزدش تصمیم گرفته‌اند تا سه ماه دیگر برای ادای مناسک حج عمره به عربستان بروند.  

او در گفتگو با ایندیپندنت فارسی گفت که تمام هزینه‌های جشن عروسی‌شان را به این سفر اختصاص داده‌اند تا هم از جاذبه‌های مذهبی و فرهنگی عربستان دیدن کنند و هم مناسک دینی‌شان را به جا آورند. 

او افزود: «من خیلی هیجان دارم که مسجدالحرام و مسجدالنبی و دیگر مناطق عربستان سعودی را از نزدیک ببینم. من و نامزدم تصمیم گرفتیم که عروسی در افغانستان نگیریم و پول آن را به سفر اختصاص بدهیم و به سعودی برویم.»  

در میانه‌ دشواری‌های اقتصادی و روزمره‌گی‌های زندگی، سفر به عربستان سعودی برای ادای مناسک حج فرض و عمره، هنوز هم یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای مردم افغانستان است. شرکت‌کنندگان و متقاضیان سفر حج می‌گویند که این اشتیاق نه‌تنها جلوه‌ای از دینداری مردم است، که نمادی از امید، ایستادگی و پیوند عمیق با سنت‌های فرهنگی و اعتقادی به شمار می‌آید.  

هزینه‌های این سفر برای بسیاری سنگین است، اما اشتیاق به سفر کاهش نیافته است و گواهی‌ است بر آنکه باورهای دینی همچنان در متن زندگی روزمره‌ افغان‌ها جریان دارد. از خانواده‌های سنتی گرفته تا زوج‌های جوان، همه به سهم خود تلاش می‌کنند تا راهی «سرزمین وحی» شوند.