اوکراین، دو ماه پس از حضور پرتنش ولودیمیر زلنسکی در کاخ سفید و در حالی که دونالد ترامپ به تازگی ۱۰۰ روز نخست دولتش را پشت سر گذاشته است، توافق منابع معدنی نایاب را با آمریکا امضا کرد. رئیس‌جمهوری اوکراین پس از خروج از آمریکا، بابت پیامدهای عمومی این حضور پرتنش عذرخواهی کرد و چند هفته بعد مذاکرات را با مقامات آمریکایی از سر گرفت تا در این شرایط بحرانی، ایالات متحده را از دست ندهد.

رئیس‌جمهور آمریکا، پیش‌تر این توافق را راهی برای بازپرداخت میلیاردها دلار کمک نظامی آمریکا به اوکراین – از زمان حمله روسیه در سال ۲۰۲۲ – توصیف کرده بود. اکنون گاردین می‌گوید، این توافق، زمینه ایجاد یک صندوق سرمایه‌گذاری بازسازی اوکراین را فراهم می‌کند که دولت ترامپ می‌گوید آغاز بازپرداخت حدود ۱۷۵ میلیارد دلار کمک آمریکا به اوکراین از زمان آغاز جنگ خواهد بود. براساس این گزارش، این توافق شامل تقسیم درآمد حاصل از فروش آتی منابع معدنی و عناصر خاکی کمیاب اوکراین میان آمریکا و کی‌یف است. دونالد ترامپ گفته این توافق انگیزه‌ای اقتصادی برای ادامه سرمایه‌گذاری آمریکا در دفاع از اوکراین و بازسازی آن پس از دستیابی به صلح با روسیه فراهم می‌کند.

 توافق در حالی امضا شد که رئیس‌جمهوری اوکراین از فرصت حضور در مراسم خاکسپاری پاپ در روز شنبه استفاده کرد تا ۱۵ دقیقه با رئیس‌جمهوری آمریکا گفت‌و‌گو کند.

 اعلام این توافق در لحظه‌ای حساس از جنگ انجام شده است، زیرا ترامپ نسبت به طولانی شدن درگیری و عملکرد رهبران روسیه و اوکراین ابراز نارضایتی کرده است.

او رئیس‌جمهوری اوکراین را به اقداماتی متهم کرده که باعث ادامه کشتار شده و همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را به‌خاطر زمان‌بندی بد حملات مرگبار به کی‌یف، مورد انتقاد قرار داده است.

اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، در بیانیه‌ای درباره این توافق گفت: «این توافق به‌وضوح به روسیه نشان می‌دهد که دولت ترامپ متعهد به فرایند صلحی است که بر پایه اوکراینی آزاد، مستقل و شکوفا در بلندمدت بنا شده است. رئیس‌جمهور ترامپ این شراکت میان مردم آمریکا و مردم اوکراین را با هدف نشان دادن تعهد هر دو طرف به صلح و رفاه پایدار در اوکراین طراحی کرده است.»

او افزود: «هیچ دولت یا فردی که ماشین جنگی روسیه را تامین مالی یا تجهیز کرده باشد، اجازه نخواهد داشت از بازسازی اوکراین سود ببرد.»

وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که این صندوق بازسازی، «حمایت مالی و مادی گسترده‌ای که مردم آمریکا از دفاع اوکراین از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه ارائه داده‌اند» را به رسمیت می‌شناسد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که وزیر اقتصاد و معاون نخست‌وزیر اوکراین، یولیا اسویریدنکو، روز چهارشنبه برای نهایی‌کردن این توافق به واشنگتن دی‌سی سفر کردند.

اسویریدنکو در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «از طرف دولت اوکراین، توافق‌نامه تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری بازسازی ایالات متحده – اوکراین را امضا کردم. ما با همکاری آمریکا، صندوقی ایجاد می‌کنیم که سرمایه‌گذاری جهانی را به کشورمان جذب خواهد کرد.»

اهمیت منابع معدنی اوکراین

به گزارش اسوشیتدپرس، دو طرف جزئیات زیادی از ساختار توافق ارائه نکردند، اما انتظار می‌رود این توافق دسترسی ایالات متحده به منابع معدنی کمیاب اوکراین را در ازای ادامه حمایت آمریکا از کی‌یف در جنگ تضمین کند. 

ایالات متحده به دنبال دسترسی به بیش از ۲۰ ماده خام راهبردی است، از جمله منابعی مانند نفت و گاز طبیعی. اوکراین ذخایر تیتانیوم، اورانیوم، لیتیوم، گرافیت و منگنز دارد که برای صنایع هوافضا، تجهیزات پزشکی، انرژی هسته‌ای و باتری‌های خودروهای برقی حیاتی‌اند.

وضعیت در جبهه جنگ و چشم‌انداز مذاکرات صلح

اسوشیتدپرس درباره چشم‌انداز صلح در حالی این توافق بین آمریکا و اوکراین امضا شده‌ است به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نوشت: «پوتین از آتش‌بس پیش از مذاکرات صلح حمایت می‌کند، اما نیاز است پاسخ‌هایی داده شود و برخی مسائل روشن شود.» او همچنین گفت پوتین آماده مذاکرات مستقیم با اوکراین بدون پیش‌شرط است.

پسکوف افزود: «ما درک می‌کنیم که واشنگتن خواستار پیشرفت سریع است، اما حل بحران اوکراین بسیار پیچیده‌تر از آن است که به‌سرعت انجام شود.»

ترامپ نیز از روند کند مذاکرات ناراضی است. رهبران اروپای غربی پوتین را به تعلل و تلاش برای تصرف بیشتر سرزمین‌های اوکراین متهم کرده‌اند. روسیه تاکنون نزدیک به یک‌پنجم از خاک اوکراین را تصرف کرده است.

وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه هشدار داد که اگر پیشرفتی حاصل نشود، آمریکا ممکن است از مذاکرات کنار بکشد. سخنگوی وزارتخانه، تمی بروس، به نقل از وزیر خارجه مارکو روبیو گفت:
«اکنون زمان ارائه پیشنهادهای مشخص از سوی دو طرف برای پایان دادن به این جنگ فرا رسیده است.»