قدرت‌نمایی دوباره حماس؛ این گروه شبه‌نظامی چگونه خود را بازسازی کرد؟

برخی از تحلیلگران غربی معتقدند که اسرائیل تعداد شبه‌نظامیان حماس را دست‌کم گرفته است

روز یکشنبه در نخستین روز اجرای توافق آتش‌بس جنگ غزه، هنگامی که قرار بود سه گروگان اسرائيلی به نیروهای صلیب سرخ تحویل داده شوند و به خانه‌هایشان بازگردند، گروه شبه‌نظامی حماس از فرصت استفاده کرد تا در مسیر عبور آن‌ها یک نمایش قدرت برگزار کند.

حضور تعداد زیادی از اعضای مسلح حماس با سربندها و صورت‌های پوشیده‌شده در حالی مقابل دوربین‌ها به تصویر کشیده شدند که اسرائیل می‌گوید در جریان عملیات نظامی ۱۵ ماهه در غزه، بیش از ۱۷ هزار جنگجوی این گروه شبه‌نظامی را از بین برده است.

نیویورک پست در گزارشی به این موضوع پرداخت که چطور حماس توانست بعد از ضربات متعددی که از سمت اسرائیل متحمل شد، همچنان تعداد زیادی نیرو داشته باشد و خود را بازسازی کند؟

تصاویر ویدیویی منتشرشده از روز آزادی سه گروگان زن اسرائیلی نشان می‌دهد که هنگام عبور اعضای حماس از خیابان‌های غزه، فلسطینی‌ها از آن‌ها حمایت می‌کنند و حتی درخواست می‌کنند با آنان عکس یادگاری بگیرند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به نظر می‌رسد که این ویدیو تاییدی بر هشدارهای ایالات متحده و متحدان غربی‌ آن درباره این موضوع بود که حماس نه‌تنها از تهاجم و بمباران بی‌امان اسرائیل پس از حملات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ جان سالم به در برده که در حال بازسازی خود است.

اسرائیل ادعا می‌کند نزدیک به ۷۰ درصد اعضای گروه شبه‌نظامی حماس را کشته، با این حال دولت بایدن در این ماه هشدار داد که این گروه توانسته است تعداد زیادی نیروی جدید جذب و افراد کشته‌شده را به طور کامل جایگزین کند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پیش از توافق آتش‌بس جنگ غزه و آزادی گروگان‌ها، بارها گفته بود این جنگ تا زمانی که حماس ریشه‌کن نشود، پایان نخواهد یافت. او این سخنان را سال گذشته پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس و همچنین کشته شدن یحیی سنوار، مغز متفکر حمله هفتم اکتبر، نیز تکرار کرد.

با این حال، به‌رغم پیشرفت‌های ارتش اسرائیل، گروه حماس هنوز نابود نشده و این توانایی را داشته است که به رهبر این گروه را به‌سرعت جایگزین و نیروهایش را بازسازی کند.

محمد سنوار، برادر کوچک‌تر یحی سنوار، در حال حاضر مسئول حماس شناخته می‌شود. او بر بازسازی حماس تمرکز کرده است و از طریق وعده‌هایی چون غذا و امکانات، نیرو می‌گیرد. او در مسیر جذب نیرو هم بر مفهوم مبارزه و انتقام تاکید می‌کند تا نسل جدید جنگجویان را متقاعد کند مقصر ویرانی ۱۵ ماهه غزه اسرائیل است و باید به این جنگ ادامه دهند.

یکی از مقام‌های پیشین ارتش اسرائيل اوایل ماه جاری در گفتگو با وال استریت ژورنال تاکید کرد: «سرعت بازسازی حماس از سرعتی که ارتش اسرائیل در حال ریشه‌کن کردن آن‌ها است، بیشتر است.»

برخی مقام‌های عرب نیز به این رسانه گفتند که حماس ممکن است با استفاده از بحران انسانی در غزه در ماه‌های اخیر هزاران نیروی جدید را به خدمت گرفته باشد. این گروه در حالی به نیروهای جدیدش غذا و دارو وعده می‌دهد که اسرائیل می‌گوید این گروه محموله‌های بشردوستانه را سرقت می‌کند و اجازه نمی‌دهد کمک‌ها به دست نیازمندان برسند.

اعضای حماس حتی از راهکارهایی مانند شرکت در مراسم تشییع جنازه فلسطینیان کشته‌شده استفاده می‌کنند تا بتوانند از خشم عزاداران بهره‌مند شوند و آن‌ها را برای مبارزه جذب کنند. بیشتر این تلاش‌ها در شمال غزه رخ می‌دهد؛ جایی که ارتش اسرائیل به‌رغم تلاش‌های گسترده و چندین باره برای پاکسازی، نتوانسته است حضور حماس را به طور کامل از بین ببرد.

با نمایش قدرت حماس در روز مبادله گروگان‌های اسرائیلی، برخی کارشناسان می‌گویند این تصویر پیامی مستقیم به اسرائیل و جهان بود؛ مبنی بر اینکه حماس هنوز در غزه زنده است و می‌تواند با وجود ماه‌ها ویرانی مدعی حکومت بر این منطقه شود.

پس از انتشار این تصاویر و مبادله گروگان‌ها، گیدئون سار، وزیر خارجه اسرائیل، اعتراف کرد که دولت نتانیاهو هنوز به هدفش برای از بین بردن حماس دست پیدا نکرده است.

این گفته‌ها در حالی است که پیش‌تر نیز متحدان غربی اسرائیل بارها هشدار داده‌ بودند که تل‌آویو تعداد نظامیان حماس را دست‌کم گرفته است.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه پیشین آمریکا، هفته گذشته فاش کرد که حماس احتمالا تمام خسارت‌هایی را که متحمل شده، جبران کرده است. بلینکن در سخنرانی خود در شورای آتلانتیک گفت: «ما مدت‌ها است به دولت اسرائیل این نکته را گفته‌ایم که حماس را نمی‌توان تنها با یک عملیات نظامی شکست داد. هر بار که اسرائیل عملیات نظامی خود را کامل کرد و عقب‌نشینی می‌کند، شبه‌نظامیان حماس دوباره جمع می‌شوند و دوباره ظهور می‌کنند زیرا اقدام اساسی برای مبارزه با آن‌ها انجام نشده است.»

او افزود: «در واقع، ما ارزیابی می‌کنیم که حماس تقریبا به همان اندازه که نیرو از دست داده، شبه‌نظامی جدید جذب کرده است.»

حماس که از سال ۲۰۰۶ بر نوار غزه حکومت می‌کند، هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه پس از پایان مرحله اول توافق آتش‌بس، قدرت را واگذار خواهد کرد، نشان نداده است. این در حالی است که ادامه حضور حماس در غزه موضوع اصلی مناقشه در پارلمان اسرائیل بوده است. این مناقشه تا جایی است که ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی دولت نتانیاهو، هفته گذشته در اعتراض به توافق آتش‌بس استعفا کرد، زیرا معتقد بود تا زمانی که اسرائیل حماس را از بین نبرد، نباید از مبارزه دست کشید.

با این حال، برخی از جمله بلینکن می‌گویند قدرت حماس نشان می‌‌دهد راه‌حل نظامی برای جنگ غزه وجود ندارد، زیرا حماس همچنان می‌تواند نیروهای بیشتری جذب کند.

بیشتر از جهان