بسیاری از گروه‌های تجزیه‌طلب اهل کشورهای منطقه در افغانستان تحت حاکمیت طالبان حضور دارند و این رژیم تاکنون کوچک‌ترین اقدامی علیه آن‌ها انجام نداده است. در سه سال گذشته، طالبان تنها ادعای حمله به شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) را مطرح کرده‌اند و این گروه را «دشمن» می‌دانند.
براساس گزارش‌های موثق، تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی)، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان، حرکت اسلامی ازبکستان، حزب اسلامی ترکستان و جماعت انصارالله تاجیکستان از مشهورترین گروه‌های تروریستی‌اند که داعیه تجزیه‌‌طلبی در منطقه دارند و اینک پایگاهشان در افغانستان است.
شرکت‌کنندگان در ششمین دور نشست فرمت مسکو که جمعه ۱۳ مهر با حضور امیرخان متقی، وزیر خارجه رژیم طالبان، و نمایندگان کشورهای هند، چین، روسیه، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برگزار شد، هم از حضور گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب در افغانستان ابراز نگرانی کردند و آن را تهدیدی برای امنیت جهان دانستند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
افغانستان در حالی به مامن گروه‌های تروریستی تجزیه‌طلب منطقه بدل شده که سران رژیم طالبان با تمام این کشورها‌ــ به‌استثنای تاجیکستان‌ــ روابط نزدیکی دارند، اما به درخواست هیچ‌یک از این کشورها مبنی بر مبارزه با گروه‌های تجزیه‌طلب اعتنایی نکرده‌اند و در پاسخ تنها سکوت اختیار می‌کنند.
از میان این گروه‌های تجزیه‌طلب، تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) بیشترین نیرو و امکانات را در افغانستان در اختیار دارد. نیروهای تی‌تی‌پی از بازوهای عملیاتی طالبان در جنگ با حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن بودند و این موضوع باعث شده است که طالبان اکنون با این گروه، علی‌رغم درخواست پاکستان، برخورد نظامی نکنند.
تحریک طالبان پاکستان با الهام از گروه طالبان در افغانستان که اینک خاک کشوری در اختیار دارند، دامنه حملات چریکی، انفجاری و انتحاری خود را در پاکستان و به‌ویژه در ایالت خیبرپختون‌خوا افزایش داده است و می‌خواهد در آن ایالت، همانند طالبان افغانستان، نسخه افراطی از «شریعت اسلامی» را اجرا کند.
پس از تی‌تی‌پی، ارتش آزادی‌بخش بلوچستان که گروهی شبه‌نظامی است، تهدید امنیتی بزرگ دوم برای حکومت و نظامیان پاکستان در ایالت بلوچستان این کشور است.
پاکستان ادعا می‌کند که ارتش آزادی‌بخش بلوچستان در افغانستان پشتوانه حمایتی دارد. ژانویه ۲۰۲۲ انورالحق کاکر، نخست‌وزیر وقت پاکستان، گفته بود که ارتش آزادی‌بخش بلوچستان از حمایت مالی سرویس اطلاعات برون‌مرزی هند برخوردار است، اما دهلی‌نو این اتهام را رد کرد.
ارتش آزادی‌بخش بلوچستان در طول سه سال حاکمیت طالبان به استفاده از تاکتیک‌های این گروه از جمله حملات انتحاری روی آورده است. استفاده ارتش آزادی‌بخش بلوچستان از حملات انفجاری و انتحاری چالش امنیتی جدی دیگری برای حکومت پاکستان ایجاد کرده است.
ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و پاکستان این گروه را سازمانی تروریستی اعلام کرده‌اند.
حکومت پاکستان و ارتش قدرتمند آن در مقطع کنونی، به‌دلیل بحران مالی و اقتصادی شدید نمی‌توانند در ایالت‌های خیبرپختون‌خوا و بلوچستان عملیات نظامی گسترده‌ای به‌راه اندازند و تهدید تی‌تی‌پی و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان را رفع کنند یا کاهش دهند. مبارزه با این دو گروه برای اسلام‌آباد به دلیل عقبه حمایتی آن‌ها در افغانستان که ادامه حیات آنان را تضمین می‌کند، هم دشوار است.
پاکستان که از حامیان اصلی به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان بود، امید داشت با نفوذی که در طالبان دارد، بتواند تهدید گروه‌های تروریستی را کاهش دهد یا به کل دفع کند اما محاسباتش اشتباه از آب درآمد.
چین، همسایه شمال‌شرقی افغانستان، یکی دیگر از حامیان رژیم طالبان است که میزبان هیئت‌هایی از طالبان بود، اما این روابط گرم هم طالبان را متقاعد نکرد تهدید حزب اسلامی ترکستان و جنگجویان اویغور را برطرف کنند.
از نگاه پکن، حزب اسلامی ترکستان جدی‌ترین تهدید برای منافع چین در افغانستان است، زیرا هدف نهایی جنگجویان اویغور استقلال و جدایی استان سین‌کیانگ چین، هم‌مرز با افغانستان، است.
دولت چین از طالبان می‌خواهد جنگجویان اویغور را از افغانستان بیرون کند و به این گروه اجازه ندهد منافع آن کشور به خطر بیندازند. جنگجویان اویغور در بخش‌هایی از شمال‌شرقی افغانستان به‌ویژه استان بدخشان حضور دارند. پس از فروپاشی نظام جمهوری در اوت ۲۰۲۱، طالبان همه زندانیان از جمله جنگجویان اویغور را از زندان آزاد کردند.
تاجیکستان تنها کشور همسایه افغانستان است که با طالبان تعامل و تماس ندارد و در طول سه سال حاکمیت طالبان، کوشیده است که نوار مرزی خود با افغانستان را با کمک روسیه تقویت کند. جنگجویان جماعت انصارالله تاجیکستان هم در افغانستان حضور دارند و گفته می‌شود که تحت حمایت طالبان‌اند. قاری فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش طالبان، نیز به حمایت از جماعت انصارالله تاجیکستان متهم است.
طالبان در مورد حضور جماعت انصارالله در افغانستان هیچ اظهارنظری نکرده‌اند، اما بر اساس چند گزارش شورای امنیت سازمان ملل متحد، جماعت انصارالله از گروه‌های متحد طالبان است و جنگجویان آن در افغانستان حضور دارند.
دوشنبه از سلطه طالبان بر افغانستان نگران است و بیم آن دارد که رژیم طالبان از جماعت انصارالله و داعش علیه آن‌ها و به‌عنوان برگ برنده استفاده کنند.
تحریک اسلامی ازبکستان هم داعیه برپایی حکومت اسلامی دارد و منافع ازبکستان، یکی از نزدیک‌ترین کشورها به رژیم طالبان، را تهدید می‌کند. بخشی از اعضای این گروه در دوران حکومت پیشین با طالبان همکاری کرده‌اند. منابع رسمی حکومت پیشین افغانستان گفته بودند که برخی اعضای تحریک اسلامی ازبکستان و خانواده‌هایشان در شهرستان بالامرغاب استان بادغیس حضور دارند و جنگجویان طالبان را آموزش نظامی می‌دهند.
برخی جنگجویان تحریک اسلامی ازبکستان که در حکومت پیشین افغانستان بازداشت شده بودند، با سلطه مجدد طالبان در اوت ۲۰۲۱، آزاد شدند و به همقطارانشان پیوستند.
رژیم طالبان به کشورهای همسایه و منطقه اطمینان داده است که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی علیه آن‌ها صورت نمی‌گیرد اما تهدید تروریسم از این کشور همچنان پابرجا است. به نظر می‌رسد که رژیم طالبان قصد دارد از ترس کشورهای منطقه در خصوص گسترش تروریسم، بهره‌برداری کند و از آن‌ها امتیاز بگیرد.
رویای گروه‌های تجزیه‌طلب مستقر در افغانستان برپایی نسخه افراطی اسلام سیاسی در کشورهای منطقه است. برای رژیم طالبان خطرناک است که علیه این گروه‌ها اقدام نظامی کند، زیرا بیم دارد هر نوع اقدام نظامی علیه گروه‌های تجزیه‌طلب، باعث شود که آن‌ها با شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) متحد شوند و تهدیدهای امنیتی بزرگی برای خود طالبان ایجاد کنند.
