یک منبع آگاه از نشست گسترده کمیته مرکزی حزب بعث سوسیالیست عربی حاکم در سوریه که چهارم ماه مه جاری برگزار شد، فاش کرد که بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، که ریاست اجلاس را برعهده داشت، از قصد دولتش برای دستیابی به راه‌حل‌ سیاسی برای مسئله اداره خودمختار شمال و شرق سوریه ظرف چند ماه آینده خبر داد.

این منبع افزود که بشار اسد با رد راه‌حل نظامی برای مقابله با وضعیت حاکم بر شمال شرق کشور، گفت که «هیچ عملیات نظامی در شمال شرق سوریه انجام نخواهد شد».

منبع مزبور تاکید کرد که رئیس‌جمهوری سوریه در این نشست که پشت درهای بسته برگزار شد، به حاضران اعلام کرد: «دستیابی به راه‌حلی برای حل مسائل با اداره خودمختار چند سال‌ طول نمی‌کشد، بلکه ظرف چند ماه آینده انجام خواهد شد». با این حال، بشار اسد در سخنرانی افتتاحیه این نشست که حدود یک ساعت و نیم به‌ طول انجامید و از تلویزیون هم پخش شد، به آنچه در شمال و شرق این کشور می‌گذرد، هیچ اشاره‌ای نکرد. در واقع، سخنان بشار اسد افزون بر مفهوم رابطه حزب با دولت، بیشتر بر توسعه مسائل داخلی حزب بعث و لزوم بقای آن در قدرت با هدف ایستادن «در برابر چالش‌های فراروی کشور» متمرکز بود.

در این نشست، رئیس‌جمهوری سوریه به پاره‌ای از مسائل داخلی حزب بعث هم پرداخت که از جمله می‌توان به نقش کمیته مرکزی، عملکرد کمیته نظارت و بازرسی، روند پاسخگویی درون حزبی و اهمیت توسعه ساختار تشکیلاتی «به عنوان یک نیاز حزبی و ملی» اشاره کرد.

بشار اسد در این نشست، بار دیگر به اتفاق آرا از سوی اعضای کمیته مرکزی حزب به‌عنوان دبیرکل «حزب بعث سوسیالیست عربی» انتخاب شد. باید یادآوری کنیم که حزب بعث حاکم در سوریه چند سال پیش تغییرات عمده‌ای را شاهد بود و شخصیت‌های جدیدی به عضویت کمیته مرکزی این حزب درآمدند که از جمله می‌توان به ماهر اسد، برادر بشار اسد، فرمانده لشکر چهارم ارتش سوریه و ۴۴ نفر دیگر شامل رئیس مجلس نمایندگان، نخست‌وزیر و وزیر دفاع سوریه اشاره کرد. در حال حاضر تعداد کل اعضای کمیته مرکزی حزب بعث سوریه با افرادی که در نشست اخیر به عضویت کمیته مرکزی این حزب درآمده‌اند، به ۸۰ نفر می‌رسد.

با این حال، تغییراتی که در سطح اعضای رهبری حزب حاکم در سوریه رخ داد، برای سایر طرف‌های سوریه، به‌ویژه اداره خودمختار شمال و شرق سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه، متحد اصلی ائتلاف بین‌ا‌لمللی علیه تروریسم، امیدوارکننده نبود و این اقدام با استقبال آن‌ها مواجه نشد.

کم‌اهمیت جلوه دادن تغییرات اخیر

الهام احمد، رئیس مشترک بخش روابط خارجی اداره خودمختار شمال و شرق سوریه، در مصاحبه اختصاصی با ایندیپندنت عربی، تغییرات ایجادشده در سطح رهبری حزب حاکم در سوریه را کم‌اهمیت دانست و آن را رخدادی درون حزبی توصیف کرد. او افزود: «به باور ما، این تغییر ساختار داخلی حزب که در آن برخی افراد جابه‌جا شده‌اند، در سیاست کلی کشور تغییری نمی‌دهد، زیرا در ساختار نهادهای دولت و راهبردی که رژیم دمشق دنبال می‌کند، هیچ تغییری رخ نداده است.»

او با اشاره به اینکه دمشق هنوز از وضعیت سوریه و طرحی که اداره خودمختار ارائه کرده است، برداشت درستی ندارد، «هرگونه گشایش فوری» در روابط با دمشق را رد کرد. با این حال افزود: «ما امیدواریم دمشق طرح ما را همان‌طور که هست، به‌عنوان یک طرح ملی که دارای اهداف بزرگ ملی است، ببیند.»

به‌رغم اینکه بحران سوریه بیش از ۱۳ سال به داراز کشیده و در این مدت، اداره خودمختار شمال و شرق سوریه بارها را برای گفت‌وگو با همه طرف‌ها از جمله دولت دمشق اعلام آمادگی کرده است تا مسیر دستیابی به راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز هموار شود، رژیم سوریه هرگز برای گفت‌وگو با اداره خودمختار شمال و شرق سوریه تمایلی نشان نداده است. با این حال احمد افزود: «ما همچنان در تلاشیم با همه طرف‌هایی که به تامین ثبات و امنیت در کشور علاقه دارند، گفت‌وگو کنیم.»

تبادل پیام‌

این مقام برجسته اداره خودمختار شمال و شرق سوریه که اواخر سال گذشته پس از ترک ریاست هیئت اجرایی شورای دموکراتیک سوریه، این سمت جدید را بر عهده گرفت، تاکید کرد که اداره خودمختار همواره آماده گفت‌وگو است. او افزود: «برخلاف بسیاری از طرف‌ها، ما جز تحقق آرمان ملت سوریه هیچ هدف دیگری را دنبال نمی‌کنیم به همین دلیل همواره برای گفت‌وگو آماده‌ایم.»

احمد درباره اینکه آیا اداره خودمختار برای شرکت در گفت‌وگو با رژیم دمشق آماده می‌شود یا هیئت‌هایی را برای حضور در مذاکرات تشکیل داده است، گفت: «تاکنون از شروع گفت‌وگو هیچ صحبتی مطرح نشده، اما پیام‌هایی میان دو طرف ردوبدل می‌شود.»

او محتوای این پیام‌ها را افشا نکرد، اما افزود: «امیدواریم در آینده نه چندان دور به نتایج مثبتی دست یابیم، زیرا رسیدن به توافق به نفع سوریه و مردم آن است.»

در پایان مصاحبه، الهام احمد از همه طرف‌های سوری خواست برای پایان دادن به بحران سوریه، منافع کشور و ملت را بر همه چیز ترجیح دهند و مانند اداره خودمختار سیاستی را دنبال کنند که کلیه تلاش‌ها و اهداف آن حول محور منافع کشور و ملت باشد.

اداره خودمختار بخش‌هایی مهمی از مناطق نفت‌خیز و مزارع گندم در مناطق شمال و شرق سوریه را در کنترل دارد، اما سال ۲۰۱۸، در نتیجه عملیات نظامی شاخه زیتون ترکیه، سایر مناطق حیاتی از جمله شهر عفرین و حومه آن را که در تولیدات کشاورزی به‌ویژه زیتون شهرت خاصی دارند، از دست داد. عملیات نظامی چشمه صلح هم باعث شد اداره خودمختار مناطق حاصل‌خیز راس‌العین و تل‌ابیض، به‌ویژه ایستگاه پمپاژ آب «علوک» را از دست بدهد.

برگرفته از ایندیپندنت عربی