دیور و صحنه نمایشی به شکل زهدان

جودی شیگاکو، هنرمند این اثر می‌گوید: در همان چیزی گام برمی‌داریم که از آن آمده‌ایم

جودی شیکاگو، هنرمند و پیشکسوت فمینیستی اهل آمریکا-CHRISTOPHE ARCHAMBAULT / AFP

نمایش اوت کوتورِ بهار و تابستان ۲۰۲۰ نمانام تجاری «دیور» پیام فمینیستی مهمی همراه داشت و صحنه این نمایش را به شکل زهدان طراحی کرده بودند.

از نظر ماریا گرازیا چیوری، اولین کارگردان خلاق دیور، در نمایش خوش‌پوشی بیش از آن که خرامیدن مدل‌ها مهم باشد، صحنه نمایش جهانی مهم است. او مدام از صحنه نمایش خوش‌پوشی و جایگاه خود در کارش برای صحبت از مسایل زنان و توانمندسازی قهرمانان زن بهره برده است.

درست است که چیوری در این حرفه معروف است، اما می‌شود تصور کرد که از میان صدها چهره معروفی که روز دوشنبه مهمان نمایش کوتور دیور بودند، از جمله اوما تورمن، سیگورنی ویوِر و الکسا چانگ، عده‌ای انتظار نداشتند مسافت ۹۰ متری مسیر تولد انسان را از درون چیدمانی هنری بپیمایند.

این سازه را با همکاری جودی شیکاگو، هنرمند و فعال فمینیست، ساخته بودند و با افتخار آن را پشت موزه رادین پاریس جای دادند.  

این هنرمند ۸۰ ساله، در دهه هفتاد با خلق چیدمان هنری «مهمانی شام» که حالا تبدیل به اثری نمادین و مهم شده است، به شهرت رسید. در آن چیدمان، سه میز طراحی شده بود که ۳۹ شخصیت زن الهام‌بخش اما اغلب فراموش‌شده در طول تاریخ، دور آن نشسته بودند.

الهام‌بخش کار اخیر شیکاگو، مجسمه‌ای بود به نام «قصیده‌ای در مدح قدرت مادری» که او در سال ۱۹۷۷ برای نصب در فضای عمومی طراحی کرد. آن مجسمه به شکلی تلطیف‌شده از کِبِلی، الهه‌ مادری در آناتولی باستان، شباهت داشت.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

شیکاگو در مورد فضایی که برای نمایش اخیر دیور خلق کرده است، به شوخی گفت: «در همان چیزی گام برمی‌داریم که از آن آمده‌ایم. همه دلشان می‌خواهد به رحم مادر برگردند.»

مسیر خرامش درون این مجسمه غول‌آسا، با هزار گل بنفش‌رنگ تزئین شده بود و کناره‌های آن هم شعارهایی چسبانده بودند که مدرسه کارهای دستی چاناکیا آن‌ها را ساخته بود. آن مدرسه، مؤسسه‌ای غیرانتفاعی با هدف توانمندسازی زنان است که در بمبئی فعالیت می‌کند.

ماریا گرازیا چیوری با انتشار یک «توییت» در آن باره نوشت: «زنانگی محدود به مادرانگی نیست. این نمایش در واکنش به زنانگی و خلاقیت بود. پروژه «الوهیت زنانه» پاسخ جودی شیکاگو به این بحث است. شیکاگو برای گرامیداشت واقعیتی دیگر، محرابی معنوی طراحی کرده است: «اگر زنان حاکم جهان بودند چه می‌شد؟» او با امید به این که در آینده الگوهای روابط قدرت در جامعه بشری تغییر کند، این سؤال را مطرح می‌کند.» 

نصب این شعارها باعث شد که در پس ذهن بینندگان این مجموعه، افکاری جرقه بزند و این سؤال را از خود بپرسند که دنیا چه شکلی می‌شد اگر زنان آن را اداره می‌کردند؛ «آیا ساختمان‌ها شبیه رحم می‌شدند؟» «آیا خدا زن می‌شد؟» «آیا خشونتی وجود می‌داشت؟» «آیا فرزندپروری وظیفه‌ همه می‌شد؟»

چیوری پس از نمایش، در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه (ای اف پی) از فرایند فکری‌ خود در ساخت مجسمه الهه خوابیده، پرده برداشت و گفت: « زنان فقط قدرت تولید مثل ندارند، بلکه خلاقیت نیز دارند.»

«مشکل اصلی آنجاست که ما زنان گمان نمی‌کنیم بتوانیم رویا ببافیم. این همکاری که با جودی داشتم، پیامی برای زنان جوان نیز دارد و می‌خواهد به آنان نشان دهد که در هنر و طراحی لباس، الگوهایی برای آنان وجود دارد، و عده‌ای بوده‌اند که این راه را پیش از آنان طی کرده‌اند.»

چیوری افزود: «شما قدر هستید. این‌طور نیست که از قبل برای شما مادر شدن مقدر شده باشد. خیلی خوشحالم که مادر شده‌ام، اما فقط مادر نیستم. من کارگردان خلاق نیز هستم، همسر و دوست هم هستم.»

عنوان این چیدمان هنری «الوهیت زنانه» است و قرار است ۲۱ تا ۲۶ ژانویه آن را در معرض دید عموم قرار دهند.

چیوری از سال ۲۰۱۶ که مشغول تصدی‌گری در این نمانام تجاری کالاهای تجملی  شده، از توانمندسازی زنان حمایت کرده است و دیور را به بستری برای فمینیستم نوین تبدیل کرد است.

چیوری با کارهایش ثابت کرده است که از سیاسی بودن نمی‌ترسد. او به هنرمندان زن، مانند جورجیا اوکیفی، لئونور فینی و نیکی دسان‌فال بها داده است، و تی‌شرت‌هایی با نوشته «همه باید فمینیست باشیم» به تن مدل‌ها کرده است و آن‌ها را به روی صحنه فرستاده است. 

در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۹، دولت فرانسه به پاس زحمات این طراح برای توانمند‌سازی زنان در طول سال‌ها کارش، جایزه لژیون دونور را به او داد.

مارلین شیاپا، وزیر برابری زن و مرد فرانسه، هنگام اعطای این جایزه به چیوری گفت: «فمینیسم، این واژه‌ای که اغلب با آن برخورد منفی کرده‌اند، دارد به عرصه برمی‌گردد و این رخداد بیشتر مدیون شما و این خواننده‌ دوستداشتنی و آینده‌دار، بیانسه، است.

ماریا گرازیا چیوری: «از این خبرها بلد نیستم بدهم. به بزرگواری خودتان ببخشید!»

«خیلی ازت ممنونم مارلین شیاپا به خاطر این که اوایل تابستان امسال من را مفتخر به دریافت نشان لژون دونور فرانسه کردی.»

«وقتی آدم به این نتیجه رسید که طراحی لباس و خوش‌پوشی در واقع کنشی سیاسی است، دیگر حواسش را جمع می‌کند که در همه مجموعه‌هایی که طراحی می‌کند، ارزش‌هایش را منعکس کند، و با شیوه مدیریتش کاری کند که نمایش خوش‌پوشی تبدیل به محملی دیدنی برای تعامل میان خوش‌پوشی ، هنر، فرهنگ، فعالیت مدنی و فمینیسم شود.»

© The Independent

بیشتر از مُد و زیبایی