رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در سخنرانی آغازین نشست فصلی شورای حکام، گفت که جمهوری اسلامی ایران به توافق چهارم ماه مارس با آژانس به‌طور کامل عمل نکرده است و او نمی‌تواند صلح‌آمیز بودن برنامه‌ هسته‌ای ایران را تضمین کند.

نشست فصلی شورای حکام با حضور نمایندگان ۳۵ کشور عضو روز دوشنبه ۱۱ سپتامبر (۲۰ شهریور) در وین، پایتخت اتریش، آغاز شد. در این نشست که تا روز جمعه ادامه خواهد یافت، موضوع‌های مختلفی از جمله برنامه هسته‌ای ایران و نحوه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بررسی خواهد شد.

در حالی‌ که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای، به‌تازگی از همکاری کامل با آژانس خبر داده و ادعا کرده است که «هیاهوی سیاسی» فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی تا پایان سال ۲۰۲۳ تمام می‌شود، گزارش اخیر مدیرکل آژانس نشان می‌دهد جمهوری اسلامی همچنان از عمل به تعهداتش طفره می‌رود.

به گزارش سایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، رافائل گروسی در سخنرانی آغازین نشست شورای حکام گفت: «راستی‌آزمایی و نظارت مربوط به برجام تحت تاثیر تصمیم ایران در فوریه ۲۰۲۱ برای توقف کامل اجرای تعهدات هسته‌ای قرار گرفته و این وضعیت با تصمیم بعدی ایران برای حذف تمام تجهیزات نظارتی و نظارت‌های مرتبط با برجام، تشدید شده است.»

او در ادامه افزود که از توقف اجرای پروتکل الحاقی و زمانی که آژانس به سایت‌ها و مکان‌های مرتبط در ایران دسترسی داشت، بیش از دو سال و نیم می‌گذرد و «من متاسفم که بگویم در اجرای فعالیت‌های تعیین‌شده در توافقی که چهارم ماه مارس در تهران امضا شد، هیچ پیشرفت دیگری حاصل نشده است».

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ادامه تاکید کرد که جمهوری اسلامی باید درباره وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس توضیحات فنی و معتبری ارائه دهد و امکان دسترسی آژانس به سایر مکان‌ها و تجهیزات هسته‌ای را فراهم کند. به گفته او، رفع اختلاف در ارزیابی میزان اورانیوم غنی‌شده نیز ضروری است.

گروسی گفت که این مسائل پادمانی ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل‌وفصل شوند تا آژانس در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند درباره صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران تضمین دهد. او از جمهوری اسلامی خواست در راستای اجرای تعهدات مندرج در بیانیه مشترک به‌طورجدی و پایدار با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.

پیش‌تر خبرهایی از کاهش سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران منتشر شده بود. بلومبرگ با انتشار گزارشی در همین موضوع نوشته بود که تهران در حال کاهش سرعت غنی‌سازی است و انتظار می‌رود که ناظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در گزارش ماه سپتامبر در شورای حکام این کاهش سرعت را اعلام کند.

هم‌زمان، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای جمهوری اسلامی هم در گفت‌وگو با الجزیره ادعا کرد که پرونده ذرات اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا در نطنز بسته شده است.

با این‌ حال، رافائل گروسی که مقام‌های جمهوری اسلامی او را متهم می‌کنند «تحت تاثیر فشارهای سیاسی» است، روز دوشنبه ۶ شهریور (۲۸ اوت) در موسسه امور بین‌الملل سوئد درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران گفته بود: «تاسف‌بار است که به‌جایی نرسیدیم که درباره پرونده اتمی ایران بگوییم همه چیز خوب پیش می‌رود.»

خبرگزاری رویترز به‌تازگی در گزارشی با استناد به گزارش بازرسان آژانس نوشته بود که ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی ایران به‌رغم اینکه مقداری رقیق شده‌اند، همچنان روبه‌افزایش‌اند اما سرعت تولید آن‌ها کاهش یافته است. در این گزارش آمده بود که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اینکه در حل مسئله هسته‌ای ایران هیچ پیشرفتی به وجود نیامده، «متاسف» است.

رافائل گروسی اسفندماه گذشته در چهارمین سفرش به تهران درباره فعالیت‌های هسته‌ای با مقام‌های جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرد. این سفر به امضای توافق چهارم مارس منتهی شد که بر مبنای آن، جمهوری اسلامی موظف شد دسترسی بازرسان آژانس برای نظارت و راستی‌آزمایی را فراهم کند.

ایران همچنین برای ادامه همکاری با آژانس در خصوص مسائل پادمانی باقی‌مانده مربوط به سه مکان اعلام آمادگی کرد؛ با این حال، گزارش اخیر گروسی آشکار می‌کند که تاکنون پیشرفت جدیدی حاصل نشده است.