هفته جاری، هم برای نیروهای انتظامی و امنیتی افغانستان و هم گروه طالبان، هفتهای خونینی بود. طالبان با حملات خونین در استان تخار، هلمند، قندوز و جوزجان دهها سرباز افغان را به قتل گرفتند. نیروهای انتظامی نیز با انجام عملیات زمینی و هوایی علیه جنگجویان طالبان، تعداد زیادی از آنان را به هلاکت رساندند و بنا به گزارش رسانهها به نقل از مقامات امنیتی افغان، حملات هوایی تلفات سنگینی به طالبان وارد کرده است. به گفته سخنگویان نهادهای امنیتی، روزانه ۲۰ طالب در اثر حملات هوایی کشته و زخمی میشوند و بر آن مبنا، در طول هفته جاری نزدیک به صد طالب در سراسر افغانستان به قتل رسیده است.
در عین حال، نیروهای نظامی از شهرستان درزاب در استان جوزجان در شمال افغانستان خارج شدهاند و آن را به طالبان واگذاشتهاند. دلیل این عقب نشینی سرمای مفرط عنوان شده است و گفته میشود که پس از تهیه تجهیزات لازم، دوباره به تصرف این شهرستان اقدام خواهند کرد. این درگیریهای خونین در حالی رخ میدهد که احتمال توافق بر سر یک آتش بس موقت نیز افزایش یافته است. تیم مذاکره کننده طالبان مذاکرات را موقتا به حالت تعلیق درآوردهاند و علت آن را نیاز به مشورت و رایزنی با رهبری آن گروه در زمینه کاهش درگیریها در افغانستان، عنوان کردهاند.
در چنین وضعیتی، چرا جنگ در افغانستان شدت گرفته است؟
شاید مهمترین دلیل افزایش حملات طالبان بر پاسگاههای نیروهای امنیتی افغان، انتشار گزارشهایی مبنی بر تلفات بالای طالبان و رانده شدن آنان به موضع دفاعی باشد. سخنگویان نهادهای امنیتی و نیز رئیس جمهوری افغانستان در سخنان اخیر خود اشاره کردهاند که نیروهای امنیتی در حالت تهاجمی قرار دارند و به حملات هوایی پیدرپی علیه طالبان ادامه میدهند. همزمان با آن، نیروهای زمینی نیز عملیات نظامی خود را بر مناطق تحت نفوذ طالبان افزایش دادهاند تا جایی که در اغلب آن مناطق، نیروهای طالبان کاملا زمینگیر شدهاند. گزارشهای مستقل نیز این وضعیت را تایید میکند. هدف گرفتن فرماندهان طالبان در گوشه و کنار افغانستان و هلاک ساختن آنان، باعث سراسیمگی طالبان شده است. به نظر میرسد که طالبان در تلاش آن هستند که با حملات پیدرپی بر پاسگاههای نیروهای امنیتی، هم انتقام کشته شدن فرماندهانشان را بگیرند و هم به نحوی نشان دهند که هنوز هم از توان نظامی برای ادامه جنگ برخوردارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر، در آستانه توافق میان طالبان و دولت امریکا، به نظر میرسد که طالبان تلاش دارند تا با چنان حملاتی قدرت برتر خود را به آمریکا نیز نشان دهند. طالبان سالها است که میکوشند تا جغرافیای مستقلی در افغانستان به دست آورند. تلاشهای طالبان بهویژه در چند سال گذشته، روی این امر متمرکز بوده است. زیرا فشارهای بینالمللی بر پاکستان که آن را پناهگاه تروریستها میداند، مقامات آن کشور را وادار کرده است تا بهنوبه خود بر طالبان فشار بیاورند که جا پایی در افغانستان برای خود ایجاد کنند. این تلاشها، با تصرف استان کندز در شمال و استان غزنی در مرکز افغانستان، میرفت که صورت واقعی به خود بگیرد. اما دولت و نیروهای نظامی افغانستان مانع از تحقق این هدف طالبان شدند. این امر، بهویژه در آستانه رسیدن به یک توافق مهم با امریکا و آغاز گفتوگوهای مستقیم با دولت افغانستان، ضربه حیثیتی بزرگی به طالبان زده است؛ تا حدی که اکنون دولت افغانستان نیز پیش شرطهایی در مورد آغاز گفتوگو با طالبان در نظر گرفته است. دولت افغانستان میگوید، تا زمانی که آتشبس در افغانستان برقرار نشود، هیچ گونه مذاکرهای انجام نخواهد گرفت. این در حالی است که دولت افغانستان همین دو سال پیش اعلام کرده بود که بدون هیچ گونه قید و شرطی حاضر به گفتوگو با طالبان است.
به طور معمول، طالبان حملات چریکی خود را با استفاده از موتورسیکلت انجام میدهند و در فصل زمستان، این وسیله نقلیه کارآیی خود را، بهویژه در نواحی کوهستانی، بهکلی از دست میدهد. به همین دلیل، به نظر میرسد که حملات خونین طالبان بر پاسگاههای امنیتی در هفته جاری، شاید آخرین تلاش آنان برای گرفتن مناطق جدید یا دستکم وارد کردن تلفات بر نیروهای امنیتی افغانستان در این فصل باشد، زیرا سرمای کشنده در بیشتر نقاط افغانستان، قدرت هرگونه رویکرد تهاجمی را از طالبان میگیرد.