خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران ادعا کرده که مهاجم اصلی در حمله‌ به زیارتگاه شاهچراغ شیراز در شامگاه دوشنبه ۲۳ مرداد فردی به نام س. اسلم‌یار، اهل ولایت بدخشان در افغانستان و اصالتا تاجیک‌تبار است. همزمان، رئیس‌کل دادگستری استان فارس نام او را «رحمت الله نوروزف» و ملیت او را تاجیکستانی اعلام کرد. 

به نوشته تسنیم، این فرد در حمله شب یکشنبه از یک سلاح کلاشنیکف تاشو با هشت تیغه خشاب و ۲۴۰ تیر جنگی استفاده کرده و موفق شده است ۱۱ تیر شلیک کند.

بنا بر اعلام رسانه‌های داخلی ایران، در این حمله مسلحانه یکی از خادمان حرم شاهچراغ کشته و هشت نفر زخمی شدند که وضعیت یکی از مجروحان «وخیم» اعلام شده است و گفته می‌شود در کما است.

در همین حال، رئیس کل دادگستری استان فارس از بازداشت چهار متهم این حادثه خبر داد. کاظم موسوی گفت: «تاکنون با تحقیقات صورت‌گرفته، چهار نفر مظنون مرتبط با این پرونده دستگیر شده‌اند. تیرانداز اصلی این حادثه نیز بلافاصله دستگیر شد و در اختیار بازپرس قرار گرفت.» ساعتی بعد خبرگزاری تسنیم تعداد مظنونان دستگیر شده را افزایش داد و گفت تاکنون ۱۰ نفر دستگیر شده‌اند.

هنوز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حادثه را به عهده نگرفته اما برخی مقام‌های امنیتی جمهوری اسلامی گروه داعش را مسئول این حمله معرفی کرده‌اند.

داعش پیش از این مسئولیت یک حمله مسلحانه مشابه دیگر به زیارتگاه شاهچراغ در آبان ۱۴۰۱ را بر عهده گرفته بود؛ حمله‌ای که در آن ۱۵ شهروند ایرانی کشته شدند.

احمد وحیدی، وزیر کشور دولت رئیسی، پس از حمله مجدد به شاهچراغ، به شیراز سفر کرد و در جمع مقام‌های نظامی و امنیتی استان فارس ضمن «تروریستی» خواندن ماجرا آن را به «دشمنان نظام ایران» مرتبط دانست. وحیدی مدعی شد که این حمله مسلحانه را «دشمنان قسم‌خورده» ترتیب داده‌اند. او گفت: «دشمنان ما تصور نکنند با این حرکت‌های بزدلانه و آتش گشودن به روی مردم می‌توانند امنیت و ثبات ما را به خطر بیندازند، چرا که ملت ما استوار است.»

بر اساس گزارش‌ها، ابراهیم رئیسی در تماس‌های تلفنی با وزیر کشور و استاندار فارس بر «به‌کارگیری همه امکانات درمانی برای مداوای مجروحان» و همچنین «شناسایی و تعقیب همه عوامل این جنایت» تاکید کرد.

از سوی دیگر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز دوشنبه ۲۳ مرداد در جلسه علنی مجلس بدون نام بردن از گروه یا کشوری خاص، درباره تیراندازی در شاهچراغ مدعی شد: «ناامن‌سازی کشور و بر هم زدن آرامش مردم و مختل کردن زندگی روزمره مردم پروژه همیشگی دشمنان ملت ایران بوده که در هفته‌های اخیر شدت یافته اما با هوشیاری نیروهای امنیتی خنثی شده است.»

حکم اعدام محمد رامز رشیدی و نعیم هاشم قتالی که در دادگاه انقلاب شیراز به اتهام مشارکت در حمله مسلحانه سال ۱۴۰۱ به حرم شاهچراغ صادر شده بودند، حدود یک ماه قبل در خیابان‌های شیراز اجرا شد. سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرده بود که احکام صادرشده برای این دو متهم «وجاهت قانونی ندارد» و مبنای آن «اعترافات اجباری» است.

شماری از منتقدان نظام جمهوری اسلامی معتقدند حوادثی مانند حمله مسلحانه به زیارتگاه شاهچراغ را دستگاه امنیتی نظام و با هدف ایجاد رعب و وحشت در مردم انجام می‌دهند تا چنین القا کنند که اگر نظام جمهوری اسلامی نباشد،  ایران به هرج‌ومرج و ناامنی کشیده می‌شود.

مدافعان این ایده ماجرای بمب‌گذاری در حرم امام هشتم شیعیان در خرداد ۱۳۷۳ را مثال می‌زنند که به مرگ ۲۶ تن و زخمی شدن ۳۰۰ نفر منجر شد. مقام‌های جمهوری اسلامی بارها گروه مجاهدین خلق را عامل این بمب‌گذاری اعلام کردند، اما بعدها برخی مقام‌های نظام و همچنین چند خبرنگار ایرانی افشا کردند که طراح اصلی این حمله ماموران وزارت اطلاعات دولت اکبر هاشمی رفسنجانی بودند. از جمله مصطفی تاج‌زاده، معاون سیاسی وزیر کشور در دولت محمد خاتمی، که سه سال قبل در مناظره‌ای با علیرضا زاکانی گفت:‌ «در مورد قتل‌های زنجیره‌ای به آقای خاتمی سناریو دادند عین مشهد؛ گفتند دو نفر منافق را بگویید آن‌ها بودند و از همین اعتراف‌گیری‌هایی که بلدند.»

اکبر گنجی و عمادالدین باقی، دو روزنامه‌نگاری که درباره قتل‌های زنجیره‌ای ماموران وزارت اطلاعات تحقیقات زیادی انجام داده‌اند، نیز مسئول انفجار در حرم امام هشتم شیعیان را «بخشی از وزارت اطلاعات» معرفی کردند و دستگیرشدگان را افرادی بدون ارتباط با این حادثه دانستند که از آن‌ها اعتراف‌گیری شده است.

علی یونسی، وزیر اطلاعات دولت اصلاحات، نیز تیرماه ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با وب‌سایت جماران گفته بود: «وزارت اطلاعات در جریان این بمب‌گذاری افرادی را دستگیر کرد و از آن‌ها اقراری مبنی بر ارتکاب این انفجار گرفت و تعدادی بازداشت شدند. وقتی من وزیر شدم، با بررسی‌هایی متوجه این خطا شدم و از بازداشتی‌ها دلجویی کردم و تا توانستیم جبران کردیم.»

اکنون نیز رهام‌بخش حبیبی، فرمانده انتظامی استان فارس، بدون ارائه مستندات و شواهد مدعی شده که گروه داعش عامل حمله مسلحانه به شاهچراغ بوده است.