سازمان عفو بین‌الملل در آستانه دوسالگی حکومت طالبان در افغانستان اعلام کرد از زمانی که طالبان در اوت ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفتند، وضع حقوق‌ بشر در آن کشور پیوسته بدتر شده و زنان در دو سال گذشته، زیر حاکمیت این گروه، با محدودیت‌های سیستماتیک روبه‌رو بوده‌اند.

بخش آلمان این سازمان حقوق‌ بشری روز جمعه ۱۹ مرداد (۱۱ اوت) در گزارشی محدود کردن حقوق زنان و دختران در افغانستان را جنایت علیه بشریت خواند و از کشورها، به‌ویژه آلمان، خواست که هرچه زودتر شرایطی فراهم کنند که برنامه پذیرش شهروندان آسیب‌پذیر افغان به‌سرعت و بدون تاخیر اجرا شود. 

عفو بین‌الملل در این گزارش تاکید کرده است که طالبان در دو سال حکومت در افغانستان ثابت کردند که گفتار و عملشان کاملا با هم متفاوت است. آنچه این گروه در ماه‌های نخست حکومت در مورد تحصیل و کار دختران گفته بودند، کاملا خلاف آن چیزی است که عمل کرده‌اند. 

ترزا برگمان، کارشناس آسیا در بخش آلمان سازمان عفو بین‌الملل، تاکید کرده است: «[در آستانه] دو سالگی حکومت این گروه مشخص شد که این‌ها [حرف‌های گروه طالبان] چیزی جز وعده‌های توخالی نبوده است. طالبان پی‌درپی و سیستماتیک حقوق دختران و زنان را تقریبا در همه عرصه‌های زندگی پایمال کرده‌اند.»

در این گزارش همچنین به اقدام طالبان برای بستن سالن‌های زیبایی که زنان مدیریت می‌کردند اشاره شده و گفته شده است که با این کار طالبان، دست‌کم ۶۰ هزار زن کارشان را از دست داده‌اند. 

عفو بین‌الملل قوانین سخت‌گیرانه طالبان علیه زنان افغانستان را «سیستماتیک» خوانده و تاکید کرده است که طالبان ابتدا آیین‌نامه‌ای زیر نام « آیین‌نامه داشتن محرم شرعی» در دسامبر ۲۰۲۱ تصویب کردند. مدت کوتاهی پس از آن، حضور زنان در پارک‌ها و مکان‌های ورزش، کافه‌ها، و اماکن عمومی را ممنوع کردند. در ماه مارس ۲۰۲۲، تحصیل دختران در کلاس هفتم به بعد را منع کردند و به دختران اجازه رفتن به مدرسه ندادند. و اکنون، بر اساس برخی گزارش‌ها، رژیم طالبان مانع تحصیل دختران بالاتر از کلاس ششم شده‌اند. این سازمان همچنین به دیگر محدودیت‌هایی که طالبان اعمال کرده‌اند، از جمله منع تحصیل دختران در دانشگاه و منع کار زنان در نهادهای غیردولتی و سازمان ملل متحد، اشاره کرده است.

دستگیری‌های خودسرانه

در گزارش سازمان عفو بین‌المل آمده است که طالبان در دو سال گذشته نه‌تنها زنان و دختران، بلکه مدافعان حقوق بشر، فعالان مدنی، کارمندان سابق محلی، کارمندان دولت قبلی و به‌ویژه کارمندان نظامی، و اعضای اقلیت‌های قومی و مذهبی را نیز هدف قرار داده‌اند.

در گزارش این سازمان تاکید شده است: «عفو بین‌الملل در چند گزارش اشاره کرده است که دستگیری‌های خودسرانه، ناپدید شدن اجباری، شکنجه، و اعدام‌های غیرقانونی در دو سال گذشته در بسیاری از مناطق افغانستان صورت گرفته است.» 

این سازمان همچنین با انتقاد از برنامه آلمان برای پذیرش شهروندان افغان گفته است که در برنامه پذیرش آلمان، پس از آغاز دوباره در اکتبر ۲۰۲۲، تا کنون حتی یک فرد در معرض خطر از افغانستان به آلمان آورده نشده است. 

عفو بین‌الملل تصریح کرده است: «به نظر می‌رسد سفارت آلمان در اسلام‌آباد، با توجه به تعداد بسیار زیاد درخواست‌های ویزا از سوی پناه‌جویان افغان، کم‌کار است. در پایان ماه ژوئن، این سفارت روزانه فقط سه درخواست ویزا را بررسی کرده است.»

بر اساس اطلاعات وزارت خارجه آلمان در پایان ماه مه، حدود یک هزار و ۴۸۰ نفر نامه پذیرش در ایران و پاکستان دارند. همچنین، ۱۲ هزار و ۶۰۰ نفر دیگر با داشتن نامه پذیرش همچنان برای آمدن به آلمان، در افغانستان انتظار می‌کشند.

ترزا برگمان، کارشناس آسیا در بخش آلمان سازمان عفو بین‌الملل، تاکید کرده است: «هر روز که فرد تحت آزار و اذیت طالبان باید منتظر خروج ایمن به آلمان بماند، برایش خطرناک است. در بدترین حالت، این انتظار ممکن است به قیمت جان فرد تمام شود. دولت آلمان فورا باید هر کاری که ممکن است برای شروع این کار بکند.» 

سازمان عفو بین‌الملل در حالی از وضع حقوق‌ بشر در افغانستان و به‌ویژه وضع زنان در آن کشور ابراز نگرانی می‌کند که گروه طالبان هر روز بر قوانین سخت‌گیرانه خود علیه زنان می‌افزاید. اکنون، دو سال پس از آغاز حکومت دوباره این گروه در افغانستان، زنان از همه فعالیت‌های اجتماعی منع و خانه‌نشین شده‌اند.