یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، چهارشنبه عازم جمهوری آذربایجان شد؛ سفری که نشان‌دهنده نزدیکی روزافزون دو کشور است. روزنامه اورشلیم‌پست‌ نوشت این سفر در حالی انجام می‌شود که اخیرا، با الهام از جمهوری اسلامی ایران، برای حمله تروریستی به سفارت اسرائیل در باکو تلاش شده بود. روز دوشنبه بود که رسانه‌های باکو خبر دادند نیروهای امنیتی آذربایجان کشور جلوی حمله یک شهروند ۲۳ ساله افغانستان به سفارت اسرائيل را گرفته‌اند. او دستگیر شده است.

الی کوهن، وزیر خارجه اسرائيل، روز چهارشنبه در سفر به صربستان به نقش ایران در حمله مذکور در باکو اشاره کرد و گفت: «تروریسم ایران خطری جهانی است. چند روز پیش این واقعیت را در آذربایجان، در تلاشی که برای حمله به سفارت اسرائیل در باکو شده بود و همچنین در ماه‌های اخیر، در قبرس و یونان و حمله‌هایی که علیه اسرائیلی‌ها و یهودیان صورت گرفته بود شاهد بودیم.»

نزدیکی اسرائیل به این کشور هم‌مرز با ایران باعث نگرانی جمهوری اسلامی شده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، اخیرا در سفری به باکو با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آن کشور، دیدار کرد و خواهان بهبود روابط شد. رسانه‌ها پیش از این بارها گفته‌اند که نیروهای اطلاعاتی اسرائیل از مرز ایران و جمهوری آذربایجان برای اجرای عملیات‌های خود درون خاک ایران استفاده می‌کنند.

به گزارش روزنامه «تایمز آو اسرائیل»، گالانت قرار است در این سفر علاوه بر ملاقات با همتای خود از جمهوری آذربایجان، ذاکر حسن‌اف، با علی‌اف و چند مقام دیگر، از جمله با الچین گلی‌اف، رئیس اداره مرزبانی و سایر مقام‌های ارشد نظامی باکو، نیز دیدار کند. در این سفر، شاخار کاتز، رئیس دفتر گالانت، گای مارکیزنو، دبیر نظامی، و درور شالوم، رئیس دفتر سیاسی-نظامی وزارتخانه نیز همراه وزیر دفاع خواهند بود. به گفته وزارت دفاع اسرائیل، این سفر دو روزه متمرکز بر بهبود روابط راهبردی دو کشور «در دیپلماسی، امنیت، و فناوری» خواهد بود. این وزارتخانه تاکید کرد که «همکاری پدافندی و صنعتی بین دو کشور» نیز از موضوع‌های مورد گفت‌وگو در سفر گالانت است.

گالانت روز چهارشنبه گفت: «این سفر در لحظه‌ای پر از چالش‌های امنیتی صورت می‌گیرد. من نزد آذری‌ها به‌طور خیلی مشخص از خطر رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای برای جهان می‌گویم. برای آن‌ها فعالیت‌های خطرناکی را شرح خواهم داد که ایران در نزدیکی مرزهای اسرائیل دارد و قصد دارد همین فعالیت‌ها را درون خاک اسرائیل و سراسر خاورمیانه داشته باشد.»

وزیر دفاع اسرائیل افزود: «من به [جمهوری] آذربایجان می‌روم تا نقشی در افزایش میزان روابطمان داشته باشم که مدام در حال بیشتر شدن است.»

مقام‌های جمهوری آذربایجان روز دوشنبه اعلام کردند که فوزان موسی خان، شهروند ‌افغانستان، به ظن دسیسه برای حمله تروریستی به سفارتخانه‌ای در باکو دستگیر شده است. اداره امنیت دولتی فیلمی از خان منتشر کرد که در آن درباره اینکه چگونه مکان حمله را رصد می‌کند توضیح داده می‌شود. این اداره در ضمن فیلم‌های خان در حال رصد کردن را نیز منتشر کرده است.

به گفته دولت جمهوری آذربایجان، خان قصد داشته با مواد منفجره و اسلحه‌های دیگر به سفارتخانه حمله کند. مقام‌های جمهوری آذربایجان در ابتدا نامی از اسرائیل نبرده بودند، اما در گزارش‌های متعدد تاکید شد که اسرائیل مورد هدف بوده است.

فیلم‌های منتشر شده نیز نشان می‌دهد که مجموعه هتل هایت ریجنسی در باکو که سفارت اسرائیل در این مجموعه قرار دارد، هدف است. طبق برخی گزارش‌ها، موساد در همکاری با نهادهای جمهوری آذربایجان جلوی این حمله را گرفته است. اما اسرائیلی‌ها معمولا تلاش می‌کنند جزئیات زیادی در مورد همکاری با نهادهای امنیتی در جمهوری آذربایجان منتشر نکنند.

اما روابط روزافزون دو کشور ادامه دارد. جیحون بایرامف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، در ماه مارس اولین سفارت این کشور در اسرائیل را افتتاح کرد. اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهوری اسرائيل، در ماه مه به باکو رفت و در مورد خطر جمهوری اسلامی ایران و روابط دوجانبه اسرائیل و جمهوری آذربایجان گفت‌وگو کرد.

اسرائیل بیش از ۳۰ درصد نفت خود را از جمهوری آذربایجان می‌خرد. اسرائیل در ضمن یکی از اصلی‌ترین تامین‌کنندگان تسلیحاتی آذربایجانی‌ها است. طبق آمار موسسه پژوهش صلح بین‌المللی استکهلم، آذربایجانی‌ها در بازه ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، نزدیک به ۷۰ درصد تسلیحات عمده خود را از اسرائیل وارد کرده‌اند، که ۱۷ درصد کل صادرات تسلیحات تل‌آویو در آن دوره است. این همکاری تسلیحاتی به‌خصوص در جریان جنگ سال ۲۰۲۰ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان نمایان بود. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که پیروزی جمهوری آذربایجان در آن درگیری شش هفته‌ای بدون تسلیحاتی که از اسرائیل دریافت کرده بود ممکن نبود.