گافِ وزیر دفاع اسرائیل در جلسه با سفرای شورای امنیت راجع به ایران

تحلیل‌گر صاحب‌نام اسرائیلی می‌گوید هنوز خبری از مقابله نظامی با ایران در پی حمله به «مرسر استریت» نیست

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائيل- EMMANUEL DUNAND / AFP

بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائيل، در دیداری با دیپلمات‌های کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل قصد داشت آن کشورها را به مقابله با جمهوری اسلامی ایران ترغیب کند، در عوض اما جوری صحبت کرد که باعث «شرمساری سفرای ناتو در مقابل نمایندگان چین و روسیه شد.» این روایتی است که یوسی ملمان، تحلیل‌گر بنام امنیتی روزنامه «هاآرتز» اسرائیل، در مقاله‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد ارائه می‌دهد.

در روایت ملمان می‌خوانیم که حرف‌های گانتز در مورد ناتو در جلسه‌ای با سفرای کشورهای عضو شورای امنیت در اسرائيل زده شده است که یائیر لاپید، وزیر خارجه، نیز در آن حضور داشته است. موضوع این جلسه حمله ایران به کشتی «مرسر استریت» بود که تحت مدیریت خانواده اوفرِ اسرائیلی است و به نظر می‌رسد به همین دلیل هدف پهپادهای ایران قرار گرفته است. این حمله را می‌توان بخشی از جنگ دریایی غیرعلنی ایران و اسرائیل در سال‌های اخیر دانست.

در این جلسه نمایندگانی از تمام پانزده کشور عضو شورای امنیت، به اضافه رومانی حضور داشتند. در حمله به «مرسر استریت» دو شهروند کشته شدند که یکی بریتانیایی و دیگری رومانیایی بود. در نتیجه، هم نمایندگان پنج عضو دایم شورای امنیت (آمریکا، چین، روسیه، فرانسه و بریتانیای کبیر) حاضر بودند و هم نماینده ده عضو چرخشی: امارات متحده عربی، ایرلند، آلبانی، برزیل، غنا، گابن، هند، مکزیک، نروژ، و کنیا. 

از میان این شانزده کشور، پنج کشور عضو ناتو هستند:‌ آمریکا، بریتانیا، فرانسه، نروژ، و رومانی. 

اسرائیل رابطه نزدیکی با ناتو دارد و به همراه مصر، الجزایر، اردن، موریتانی، مراکش، و تونس، جزو هفت کشوری است که در روند موسوم به «دیالوگ مدیترانه» با این سازمان همکاری می‌کند. اسرائيل و ناتو سابقه همکاری دریایی در مقابله با دزدهای دریایی در دریای سرخ و اقیانوس هند را هم دارند. 

جلسه لاپید و گانتز با آن سفیران، در پی آن تشکیل شده بود که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، وعده «پاسخ دسته‌جمعی» علیه جمهوری اسلامی ایران داده بود. نه تنها لندن و واشنگتن، که کشورهای «گروه هفت» که شامل کشور میانه‌گرایی مثل ژاپن نیز هست، اعلام کردند که ایران را مقصر حمله به «مرسر استریت» می‌دانند. بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، مشخص‌تر صحبت کرد و گفت جمهوری اسلامی ایران باید «با عواقب این حمله مواجه شود.» 

گانتز و لاپید وارد آن جلسه شده بودند تا اطلاعاتی را که سازمان اطلاعات ارتش اسرائیل (امان) و موساد جمع‌آوری کرده‌ بودند، با آن سفرا در میان بگذارند و خواهان برخورد با ایران شوند. به گفته ملمان، اسرائیلی‌ها اطلاعات قابل توجهی به جلسه نیاورده بودند و بیشتر اطلاعات منابع آمریکایی را تکرار کردند. ارتش آمریکا تحقیقات گسترده و سریعی در مورد حمله به آن کشتی انجام داد و نتایج آن‌را علنا اعلام کرده است. کارشناسان مواد منفجره و تحقیق‌گران ناو هواپیمابر «رونالد ریگان» آمریکا، وارد «مرسر استریت» شدند و با خدمه کشتی گفت‌وگو کردند و بخش‌هایی از پهپادهای مهاجم را یافتند و در آزمایشگاه ناوگان پنجم آمریکا در منامه، پایتخت بحرین، آن را بررسی کردند. کارشناسان بریتانیایی در بحرین هم آن یافته‌ها را بررسی کردند و تحویل اسرائیلی‌ها دادند.

گانتز در آن جلسه مستقیما امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوا و فضای سپاه، را مسئول حمله دانست. او همچنین انگشت اتهام را به سوی سعید آقاجانی، فرمانده پهپادهای سپاه، گرفت. گانتز گفت، آقاجانی «عامل اصلی» حملات پهپادی ایران است. جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته حملات پهپادی گسترده‌ای در منطقه داشته است؛ از جمله حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در شرق عربستان سعودی، حملات دیگری به خاک عربستان سعودی در همکاری با حوثی‌های یمن، مقابله با هواپیماهای اسرائیلی در آسمان سوریه، و پایگاه‌های مورد استفاده آمریکایی‌ها در عراق. منابع آمریکایی می‌گویند حمله به «مرسر استریت» هم از خاک یمن انجام شده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گفته ملمان اما، گاف بزرگ گانتز آن‌جا بود که وزیر دفاع اسرائیل در میان جلسه ناگهان از ناتو انتقاد کرد و گفت که آن سازمان از دست به عمل زدن در هراس است. در روایت این روزنامه‌نگار می‌خوانیم که دستیارهای گانتز و لاپید به روشنی نگران آن سخنان بودند، اما واکنش نشان ندادند.

پس از جلسه، چندین سفیر به این گفته‌های گانتز، به‌خصوص در حضور دیپلمات‌های چین و روسیه که رقیب ناتو محسوب می‌شوند، اعتراض کردند.

یکی از چهره‌های حاضر در جلسه که بدون افشای نامش با «هاآرتز» صحبت کرد، گفت: «وزیر دفاع اسرائیل وارد جلسه‌ای می‌شود که در آن می‌خواهد افکار عمومی بین‌المللی را تحریک کند، ایران را منزوی کند، در مورد تهاجمی بودنش هشدار دهد، و از شورای امنیت بخواهد دست به عمل واقعی بزند. در عوض اما به ناتو توهین می‌کند و آن‌را به چالش می‌کشد. این نشانه حماقت است.»

یکی از دستیاران گانتز با ذکر نام خود، با «هاآرتز» گفت‌وگو کرده و اساس این روایت را تایید کرده است. امیر کورن، مشاور امنیتی گانتز، اما گفت وزیر دفاع قصد نداشته از ناتو بد بگوید و «حرف‌های او نباید خارج از چارچوب» به کار برده شوند. کورن گفت، گانتز داشته از مقامی نقل می‌کرده که ۲۰ سال پیش این حرف را راجع به ناتو زده بوده است. او افزود که آقای گانتز در سخنانش گفته است به عنوان کسی که وزیر دفاع است و نه وزیر خارجه، می‌تواند کم‌تر دیپلماتیک حرف بزند و مستقیم‌تر بگوید. 

ملمان نوشت: «به هر شکل، به نظر می‌رسد اقدام نظامی برای مجازات ایران صورت نخواهد گرفت؛ نه از سوی ناتو، نه بریتانیا، نه آمریکا و نه اسرائیل… به‌رغم محافظه‌کاری و افراط‌گرایی ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری جدید ایران، واشنگتن هنوز امیدوار است که ایران را به معاهده هسته‌ای ۲۰۱۵ بازگرداند. در نتیجه، با آن ‌که آمریکا شواهدی مبنی بر دست داشتن ایران در حمله به «مرسر استریت» دارد، آحتمال آن که عملیاتی برای مجازات این کشور انجام شود، پایین است.»

حدود یک هفته پیش، سفرای بریتانیا، رومانی، و لیبریا (که کشتی مرمر استریت با پرچم آن حرکت می‌کرد) در نامه‌ای به شورای امنیت خواهان محکومیت ایران شدند. این شورا در آخرهفته جلسه‌ای پشت درهای بسته در این مورد داشت و احتمالا این هفته مجددا با موضوع وسیع‌تر «امنیت دریایی» تشکیل جلسه می‌دهد. ملمان اما تخمین می‌زند که هرگونه قصد محکوم کردن ایران از سوی این شورا، از جانب روسیه و چین وتو خواهد شد. 

این تحلیل‌گر شاخص اسرائیلی می‌گوید آقای کای ران، سفیر چین در اسرائیل، در جلسه با گانتز و لاپید اصلا صحبت نکرده است. اما آناتولی ویکتوروف،‌ سفیر روسیه، گفته است که مسکو نظری در این زمینه ندارد و منتظر شواهد بیشتر است. لاپید گفت می‌توان فرض کرد که هر قدرهم شواهد گسترده به روسیه نشان داده شود، «مسکو مدعی خواهد شد که کافی نیست.»

ملمان در پایان می‌نویسد که اسرائیل بدون شک اقدام مستقل و علنی علیه ایران نخواهد کرد. اما موضوع عملیاتی علیه جمهوری اسلامی ایران حتما از موضوعات اصلی سفر ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، به اسرائیل خواهد بود. آقای برنز که اولین بار در سمت کنونی‌اش به اسرائیل می‌رود، قرار است با دیوید بارنیا، رئیس موساد، و تامیر هیمن، رئیس سازمان اطلاعات ارتش اسرائيل، دیدار کند.