روزنامه واشینگتن‌پست، روز پنجشنبه اول ژوئن، در گزارشی به نقل از مقام‌های اطلاعاتی و اسناد به بیرون درز کرده، نوشته است که جمهوری اسلامی ایران شبه‌نظامیان سوریه را برای مرحله جدیدی از حملات علیه سربازان آمریکایی در آن کشور مسلح می‌کند و در عین حال با روسیه روی استراتژی گسترده‌تری برای بیرون راندن آمریکایی‌ها از منطقه، کار می‌کند.
واشینگتن‌پست در این گزارش بر اساس اطلاعات محرمانه‌ای که به دست آورده است، نوشته جمهوری اسلامی ایران و متحدانش در حال آموزش دادن نیروهای سوری‌اند تا از آنان برای کار گذاشتن بمب‌های کنار جاده‌ای قوی‌تر و به‌طور مشخص هدف قرار دادن خودروهای نظامی آمریکا و کشتن نیروهای آمریکایی استفاده کنند. این حملات تشدید کارزار دیرینه جمهوری اسلامی در استفاده از شبه‌نظامیان نیابتی برای حملات موشکی و پهپادی به نیروهای آمریکایی در سوریه، به شمار می‌رود.
تحلیلگران اطلاعاتی و کارشناسان تسلیحاتی می‌گویند که حملات پهپادی باعث زخمی شدن شش سرباز آمریکایی و کشته شدن یک پیمانکار وزارت دفاع آن کشور شده است و سلاح‌های انفجاری جدید می‌تواند شمار تلفات و جراحات آمریکایی‌ها را افزایش دهد و خطر رویارویی نظامی گسترده‌تر با ایران را به بار آورد. به نوشته واشینگتن‌پست، از این سلاح جدید که ماده منفجره نفوذگر یا «ای‌اف‌پی» نامیده می‌شود، در حملات مرگبار علیه کاروان‌های نظامی آمریکایی در جریان اشغال عراق به دست آمریکا استفاده شده است.
به گفته یکی از منابع اطلاعاتی، مقام‌های نیروی قدس یکی از این بمب‌های انفجاری را در اواخر ماه ژانویه در حومه «الضمير» در شرق دمشق آزمایش کردند. به نظر می‌رسد این سند اطلاعاتی که یکی از اسناد محرمانه به بیرون درز کرده است، بر اساس رهگیری مراودات ارتباطی شبه‌نظامیان سوری و لبنانی متحد تهران به دست آمده است.
یک سند دیگر نیز نشان داده است که یک تلاش آشکار برای استفاده از این سلاح علیه نیروهای آمریکایی در اواخر ماه فوریه و هنگامی که نیروهای کرد سوریه متحد آمریکا سه بمب را کشف و ضبط کردند، خنثی شد.
واشینگتن‌پست به نقل از مایکل نایتز، کارشناس شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران، نوشته است که ریسک‌پذیری ایرانی‌ها در کشتن آمریکایی‌ها در سوریه افزایش چشمگیری یافته است. او با اشاره به آمار بالای تلفات ناشی از استفاده از این بمب در طول جنگ عراق، گفت: «این روند قطعا کشتار افراد را به همراه خواهد داشت. و آنان [ایرانی‌ها] خیلی جدی درباره استفاده از آن فکر می‌کنند.»
یکی دیگر از اسناد موجود، تلاش‌های جدید و گسترده‌تر مسکو، دمشق و تهران برای بیرون راندن ایالات متحده از سوریه را توصیف می‌کند، هدفی که مدت‌ها به دنبال آن بوده‌اند و می‌تواند به بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، اجازه دهد تا استان‌های شرقی را که اکنون تحت کنترل کردهای تحت حمایت ایالات متحده‌اند، پس بگیرد.
سه دولت گذشته ایالات متحده گروه کوچکی از نیروهای آمریکایی را در سوریه نگه داشته‌اند - حدود ۹۰۰ نفر به‌علاوه صدها پیمانکار مضاعف- تا از ظهور مجدد شبه‌نظامیان خلافت اسلامی در سوریه جلوگیری کنند، جاه‌طلبی‌های جمهوری اسلامی ایران و روسیه را خنثی کنند و در عین حال نقش یک اهرم فشار را برای اهداف راهبردی دیگر ایفا کنند.
واشینگتن‌پست نوشته است که حضور نیروهای آمریکایی در سوریه فرصت‌هایی را برای درگیری‌های جدید ایجاد می‌کند و به سند دیگری در این مجموعه اشاره می‌کند که بیانگر نحوه آماده شدن جمهوری اسلامی و شبه‌نظامیان متحدش برای تلافی حملات اسرائیل از طریق ضربه زدن به پایگاه‌های آمریکایی در سوریه است.
اسناد فاش‌شده طرح‌هایی را درباره کارزار گسترده مخالفان ایالات متحده نشان می‌کند که ممکن است شامل تقویت مقاومت مردمی و حمایت از یک جنبش مردمی برای حمله به آمریکایی‌ها در شرق و شمال شرق سوریه باشد.
بر اساس ارزیابی اطلاعات محرمانه امنیتی که در ماه ژانویه تهیه شده‌اند، مقامات بلندپایه نظامی و اطلاعاتی روسیه، جمهوری اسلامی ایران و سوریه در نوامبر ۲۰۲۲ ملاقات کردند تا درباره ایجاد یک «مرکز هماهنگی»برای هدایت کارزار فوق به توافق برسند.
واشینگتن‌پست نوشت با آنکه در اسناد هیچ نشانه‌ای از دخالت مستقیم روسیه در برنامه‌ریزی کارزار بمباران وجود ندارد، اما اسناد فاش‌شده حاکی از نقش فعال‌تر مسکو در مبارزه گسترده‌تر با ایالات متحده است.
روسیه مانند جمهوری اسلامی ایران در جنگ داخلی سوریه مداخله نظامی کرد تا رژیم اسد را در قدرت نگه دارد و اکنون از تلاش‌های دمشق برای بازپس‌گرفتن تسلط بر کل کشور حمایت می‌کند.
در ماه‌هایی که از نگارش اسناد فاش‌شده می‌گذرد، روسیه به اقدام‌های تحریک‌آمیز جدیدی علیه نیروهای آمریکایی، ازجمله نقض توافق‌نامه‌های پرهیز از درگیری، پرواز بر فراز پایگاه‌های آمریکایی و ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای آمریکایی، دست زده است.
آرون استاین، کارشناس ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی، در‌این‌باره گفت: «در حالی که سیاست دیرینه روسیه بیرون راندن ایالات متحده از سوریه بوده است، اما ایجاد یک مرکز هماهنگی مشترک برای دستیابی به این هدف، مسئله جدیدی است.» او گفت اگر هدف از حملات گروه‌های شبه‌نظامی کشتن نیروهای آمریکایی باشد، ایران و روسیه احتمالا بر این باورند که می‌توانند تشدید تنش را مدیریت کنند، زیرا ارتش ایالات متحده احتمالا پاسخش به حملاتی در داخل سوریه را محدود می‌کند.
محمد غانم، رئیس سیاست‌گذاری شورای آمریکایی- سوریه‌ای و از مخالفان رژیم اسد، به واشینگتن‌پست گفت: «برنامه‌ریزی فعال جدید که در اسناد آمده است، به معنی احتمال بالای تشدید تنش است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سلاح‌های «ای‌اف‌پی» انواع پیچیده‌تری از بمب‌های کنار جاده‌ای‌اند که معمولا به‌عنوان بمب‌های دست‌ساز از آن‌ها یاد می‌شود. این بمب‌ها پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، به مشخصه مبارزه شورشیان علیه نیروهای آمریکایی در عراق تبدیل شدند. این بمب‌ها معمولا با حسگرهای کنترل‌شونده از راه دور فعال می‌شوند و فلز مذاب را با سرعت بالا به سمت هدف پرتاب می‌کنند.
یکی از اسناد فاش‌شده بیانگر اقدام یک بمب‌ساز در گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان- که متحد ایران است- را نشان می‌دهد که برای آزمایش نوع جدیدی از «ای‌اف‌پی» در سوریه در اواخر ماه ژانویه است.
این بمب با قطر کمتر از ۱۳ سانتی‌متر، به‌دلیل اندازه کوچک و داشتن محموله انفجاری یک‌ونیم کیلویی، هم قدرتمند و هم دارای قابلیت مخفی کردن، ارزیابی شده است.
در این گزارش آمده است که مقام‌های نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در طراحی و مشاوره عملیاتی بمب کمک کرده‌اند. در این سند آمده است که یکی از مقام‌های سپاه قدس به نام صادق امیدزاده به‌طور مشخص «خودروهای زرهی هاموی و کوگر آمریکایی در سوریه» را به‌عنوان اهداف موردنظر شناسایی کرده و از اعزام عوامل ناشناس برای عکاسی تجسسی از جاده‌های مورد تردد نیروهای آمریکایی، صحبت کرده است.
سندی دیگر که درباره کشف و ضبط سه بمب به دست نیروهای کرد سوری است، می‌گوید که این بمب‌ها را نیروی قدس سوریه‌ای مربوط به آماده‌سازی حمله نهایی علیه نیروهای آمریکایی در رمیلان در شمال شرق سوریه، حمل کرده بود.
پنتاگون درباره اسناد فاش‌شده اظهارنظر نکرده است. برخی تحلیلگران مستقل می‌گویند که رفتار تهاجمی فزاینده جمهوری اسلامی ایران حاکی از این است که تهران از حمایت ضمنی روسیه برای تشدید کمپین فشار برخوردار است.
فرزین ندیمی، متخصص ایران و کارشناس ارشد موسسه واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، گفت: «یکی از نتایج روابط نظامی نزدیک‌تر ایران با روسیه، داشتن دست آزادتر در سوریه است. حالا که تهران این چراغ سبز را از روس‌ها دریافت کرده است، می‌خواهد به‌تدریج بازی خود را افزایش دهد.»
به گفته کارشناسان، کارزار مقاومت جدید احتمالا زمینه مناسبی را در مناطقی با اکثریت عرب پیدا خواهد کرد که با حضور نیروهای آمریکایی و تسلط خودمختار کردها بر بخش‌های وسیعی از شرق و شمال شرق سوریه درگیر است.
روسیه با نجات رژیم اسد از جنگ داخلی ۱۲ ساله سوریه، به‌عنوان دلال اصلی قدرت منطقه بیرون آمده است و اکنون بر یک بن‌بست متزلزل و پیچیده تسلط دارد. در حالی که مسکو با هدف سوریه برای بیرون راندن نهایی نیروهای آمریکایی موافق است و می‌خواهد رژیم اسد را با ترکیه و نیروهای دموکراتیک روسیه که شرق را کنترل می‌کنند، آشتی دهد، اما با بلندپروازی ترکیه برای از بین بردن نیروهای کرد موافق نیست. کارشناسان می‌گویند که این ممکن است باعث آشفتگی و ظهور مجدد داعش شود.
اگرچه اتحاد روسیه با تهران از آغاز جنگ اوکراین تقویت شده است، اما رهبران روسیه و ایران نظرات متضادی درباره مدیریت پس از جنگ سوریه دارند و روسیه به‌طور ضمنی به اسرائیل اجازه داده است تا علیه تهدیدهای ایران در داخل سوریه حملات هوایی انجام دهد. یکی از اسناد فاش‌شده حاکی است که روابط «بده بستانی» روسیه با ایران منبع اصطکاک بین دو دولت بوده است و ایران بارها از کنار گذاشته شدن از مذاکرات تحت رهبری روسیه با ترکیه بر سر پیشنهاد راه‌حل دائمی مناقشه، شکایت کرده است.
