چین روز سه‌شنبه نهم مه (۱۹ اردیبهشت) اعلام کرد که یک دیپلمات کانادایی را از این کشور اخراج کرده است، اقدامی که پس از اخراج یک مقام کنسولی چین از کانادا به اتهام تهدید علیه یک قانونگذار کانادایی و خانواده‌اش صورت می‌گیرد و به‌عنوان یک مقابله‌به‌مثل دیده می‌شود.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای گفت که پکن «یک اقدام متقابل در برابر حرکت بی‌پروای کانادا انجام می‌دهد». پکن با تصمیم کانادا به شدت مخالفت کرده بود.

در این بیانیه آمده است: «از جنیفر لین لالوند، دیپلمات کانادایی، در مرکز تجاری شانگهای خواسته شده است تا ۱۳ مه این کشور را ترک کند و چین حق انجام اقدام‌های بیشتر در پاسخ را برای خود حفظ خواهد کرد.»

سفارت کانادا در پکن در مورد حکم اخراج اظهارنظر فوری نکرد.

کانادا روز دوشنبه اعلام کرد که یک دیپلمات چینی را اخراج می‌کند. دیپلماتی که سرویس اطلاعات امنیتی کانادا ادعا می‌کند در توطئه برای ارعاب یک قانونگذار کانادایی و بستگانش در هنگ‌کنگ دست داشته است.

چین در سال ۱۹۹۷ کنترل هنگ‌کنگ، مستعمره سابق بریتانیا، را به دست گرفت و در سال‌های اخیر، توافقنامه‌ای را که برای حفظ حقوق سیاسی و مدنی منحصر به فرد شهروندان هنگ‌کنگ به مدت ۵۰ سال بود، نادیده گرفت و با از بین بردن نهادهای دموکراتیک و مطبوعات آزاد کنترل بیشتر این منطقه را به دست آورده است. پکن به طور مرتب از تهدید علیه اعضای خانواده‌ها برای ارعاب منتقدان در چین، به‌ویژه کسانی که از گروه‌های اقلیت‌اند، استفاده می‌کند.

یک مقام ارشد دولت کانادا گفت که ژائو وی، دیپلمات چینی مستقر در تورنتو، پنج روز فرصت دارد تا کشور را ترک کند. هنوز مشخص نیست که آیا ژائو وی هنوز در کانادا است یا به چین نقل مکان کرده است.

به گزارش رویترز، ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا، در بیانیه‌ای گفت: «کانادا تصمیم گرفته است که ژائو وی را از این کشور اخراج کند.» او افزود: «به دیپلمات‌ها در کانادا هشدار داده شده است که اگر آن‌ها در این نوع رفتار شرکت کنند، به خانه فرستاده خواهند شد.»

مایکل چونگ، نماینده محافظه‌کار پارلمان کانادا، هفته گذشته پس از انتشار یک گزارش در روزنامه گلوب‌ اند میل متوجه شد که سرویس اطلاعات امنیتی کانادا در سال ۲۰۲۱ اطلاعاتی در اختیار داشته مبنی بر اینکه دولت چین به دنبال راه‌هایی برای ارعاب او و خانواده‌اش در هنگ‌کنگ بوده است.

مایکل چونگ از طرحی در مجلس عوام کانادا حمایت کرده بود که رفتار پکن با مسلمانان اویغور در چین را نسل‌کشی می‌داند. حکومت چین به ارتکاب جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی علیه جمعیت اویغور و دیگر گروه‌های قومی عمدتا مسلمان در سین‌کیانگ، منطقه شمال غربی چین، متهم شده است.

مایکل چونگ می‌گوید ژائو وی باید سال‌ها پیش اخراج می‌شد. او افزود: «من امیدوارم که این اقدام نه تنها برای جمهوری خلق چین، بلکه برای سایر کشورهای اقتدارگرا که در کانادا نمایندگی دارند، روشن کند که مداخله خارجی در خاک کانادا کاملا غیر قابل قبول است.»

سفارت چین در اتاوا، پایتخت کانادا، در بیانیه‌ای که در وب‌سایت خود منتشر کرد، گفت که اخراج ژائو وی بر اساس شایعات به اصطلاح «مداخله چین» است که از طرف برخی از سیاستمداران و رسانه‌ها مطرح شده است.

در بیانیه سفارت چین در اتاوا آمده است: «این اقدام به طور جدی قوانین بین‌المللی و روابط دوجانبه را نقض کرده و رابطه چین و کانادا را از بین برده است.»  در این بیانیه آمده است: «طرف کانادایی تمام عواقب ناشی از این اقدام را باید تحمل کند.» پکن در این بیانیه ادعا می‌کند چین هرگز در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت نمی‌کند.

وانگ وِنبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، اتهام‌های کانادا را رد کرد و پشت تهدید چین برای اقدام بیشتر علیه کانادا ایستاد. او در واکنش به اخراج دیپلمات چینی به خبرنگاران گفت: «ما از کانادا می‌خواهیم که فورا اقدام‌های تحریک‌آمیز غیر منطقی را متوقف کند.» او تهدید کرد که «اگر کانادا به توصیه‌های پکن گوش ندهد و بی پروا عمل کند، چین قاطعانه و با قدرت مبارزه خواهد کرد و طرف کانادایی باید تمام عواقب ناشی از این اقدام را تحمل کند.»

چین در سال‌های اخیر، برخی از کارکنان رسانه‌های خارجی را از این کشور اخراج کرده است و رسانه‌های دولتی چین کاملا تحت کنترل حزب کمونیست‌اند.