در ادامه تنش‌های سیاسی و دیپلماتیک میان تهران و باکو، جمهوری اسلامی ایران چهار دیپلمات وزارت خارجه جمهوری آذربایجان را اخراج کرد.

خبرگزاری‌های داخلی ایران، روز جمعه ۱۵ اردیبهشت، به‌نقل از مقام‌های وزارت خارجه جمهوری اسلامی نوشتند این چهار دیپلمات آذربایجانی «عنصر نامطلوب» شناخته شده‌اند و از تهران و تبریز اخراج شدند.

هرچند وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، دیپلما‌ت‌های دولت آذربایجان را به‌‌عنوان «عنصر نامطلوب» اخراج کرده‌ است، اما به‌نظر می‌رسد اخراج این کارمندان وزارت خارجه آذربایجان، یک اقدام متقابل، در واکنش به اخراج ماه پیش دیپلمات‌های جمهوری اسلامی از آذربایجان باشد.

بعد از حمله مسلحانه به ساختمان سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، روابط تهران و باکو پرتنش‌ شده است. الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، حمله مسلحانه بهمن‌ماه گذشته به سفارت این کشور در ایران را یک اقدام «تروریستی» و «سازمان‌یافته» معرفی کرد.

جمهوری اسلامی متهم است که به وظایف حقوقی-سیاسی خود در حفاظت از اماکن دیپلماتیک عمل نکرده است.

در طی سال‌های گذشته، روابط سیاسی-دیپلماتیک تهران و باکو فرازوفرودها و تنش‌ها پرشماری را تجربه کرده است.

جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان هر دو کشورهای شیعه‌‌مذهب به‌‌حساب می‌آیند و پیوندهای تاریخی و فرهنگی پرشماری نیز دارند. با این حال، بر سر مجموعه‌ای از مسائل و سیاست‌های منطقه‌ای، اختلاف‌‌ نظرهای جدی دارند.

جمهوری آذربایجان دولت جمهوری اسلامی ایران را متهم می‌کند که در تنش‌های نظامی قره‌باغ، از ارمنستان حمایت می‌کند. در برابر، مقام‌های جمهوری اسلامی نیز دولت آذربایجان را به‌سبب نزدیکی به اسرائيل مقصر می‌دانند و می‌گویند سیاست خارجی باکو، به نفوذ و حضور اسرائیل در مرزهای ایران منجر شده است و حکومت ایران این امر را تحمل نخواهد کرد.

واقعیت این است آذربایجان یکی از تامین‌کنندگان اصلی نفت اسرائیل به‌شمار می‌رود. جمهوری آذربایجان همچنین خریدار تجهیزات نظامی و پهپادهای پیشرفته از اسرائیل است، تجهیزاتی که در جنگ و درگیری‌های نظامی با ارمنستان از آن‌ها استفاده شده است.

در این میان، مسائل اقتصادی نیز مطرح است. به‌دنبال پیروزی نظامی آذربایجان در جنگ ۴۴ روزه با ارمنستان در سال ۲۰۲۰، مناطقی در امتداد خط مرزی با ایران در اختیار جمهوری آذربایجان قرار گرفت.

ایران پیش‌تر از این گذرگاه مرزی برای صادرات و مبادلات تجاری با ارمنستان استفاده می‌کرد. بعد از کنترل آذربایجان بر این مناطق، باکو عوارض‌های سنگینی برای کامیون‌دارهای ایرانی وضع کرد و در عمل، تجارت منطقه‌ای ایران مختل شد.

جمهوری آذربایجان همچنین بخشی از گاز مورد نیاز کشورهای اروپایی را تامین می‌کند، امری که در میانه بحراین نظامی در اوکراین، همکاری‌های تهران و مسکو و تنش‌های روسیه و اروپا بر سر تامین انرژی مهم تلقی می‌شود.