«ساعت ۹ صبح بود که برادر کوچکم با عجله و رنگ‌پریده از بیرون آمد و به ما خبر داد که طالبان بازرسی خانه‌ها در کوچه ما را آغاز کرده‌اند و به‌زودی به خانه ما می‌رسند. این لحظه‌ای بود که باید آخرین یادگار برادر شهیدم را از مادر می‌گرفتیم و نابود می‌کردیم.»

سلیمه (نام مستعار) یکی از اهالی مزارشریف در شمال افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت که یکی از سه برادرش را که عضو ارتش بود، در آخرین نبرد با طالبان در اوایل سال ۲۰۲۱ در بادغیس از دست داد و برادر بزرگ‌ترش پس از سلطه طالبان، از ترس انتقام‌جویی این گروه به ایران رفت: «برادرم بزرگم قبل از رفتنش به ایران، همه تصاویر، لباس‌ها و هر چیزی که نشان از نظامی بودن برادر شهیدم داشت، از بین برد تا در صورت بازرسی طالبان به خطر نیفتیم، اما مادرم کلاه او را نگه داشت تا اینکه طالبان برای بازرسی آمدند و مجبور شدیم پیش از آمدنشان آن را به تنور بیندازیم.»

نهم اسفند در افغانستان روز ملی سرباز است که امسال نیز مانند پارسال، برخی از فعالان اجتماعی و نظامیان پیشین در میان انبوهی از نگرانی‌ها از انتقام‌جویی‌های طالبان، آن را گرامی داشته‌اند. جبهه آزادی افغانستان که از نظامیان دولت پیشین تشکیل شده است، در این روز با انتشار بیانیه‌ای به مناسبت یک سالگی تاسیس این جبهه، از تلفات حدود ۷۰۰ نفری طالبان در نتیجه حملات چریکی اعضای این جبهه خبر داد.

جبهه آزادی افغانستان در این بیانیه، فروپاشی ساختار نیروهای امنیتی افغانستان در اوت ۲۰۲۱ را نتیجه توطئه‌های منطقه‌ای وبین‌المللی دانست و اعلام کرد کلیدی‌ترین هدف این جبهه جلوگیری از آزار و اذیت، شکنجه، بازداشت و قتل نظامیان دولت پیشین افغانستان است. 

این در حالی است که گروه طالبان از آغاز بازگشتشان به قدرت در افغانستان، با وجود عفو عمومی رهبر این گروه، بازداشت، شکنجه و قتل نظامیان دولت پیشین افغانستان را همواره ادامه داده‌اند و برای انتقام‌ گرفتن از آنان حتی به بازداشت‌‌ها و شکنجه‌های شخصی متوسل شده‌اند.

معصوم استانکزی، رئیس اداره عمومی امنیت ملی دولت پیشین افغانستان، روز سه‌شنبه نهم اسفند، در توییتی در بزرگداشت روز ملی سرباز، نوشت: «در طول تاریخ، سربازان و مجاهدین در راه کشور قربانی شده و اوامر رهبران سیاسی خود را عملی کرده‌اند اما در نتیجه اشتباه‌ها و اختلاف‌های رهبران سیاسی تمام دستاوردهایشان به باد رفته است.»

استانکزی در این رشته‌توییت تاکید کرد که افغانستان برای ثبات و دفاع از حریم‌ هوایی و زمینی این کشور به نیروهای نظامی‌ نیاز دارد و «این سرمایه نباید فدای انتقام‌جویی و افکار سیاسی شود».

این دیدگاه رئیس امنیت ملی دولت پیشین افغانستان در حالی مطرح می‌شود که در ساختار نظام کنونی طالبان نه تنها برای نظامیان پیشین جایی نیست، بلکه طالبان به اشکال مختلف در پی انتقام‌جویی از آنان‌اند.

در یک سال و شش ماه گذشته، به دلیل رفتارهای خشونت‌بار طالبان با نظامیان پیشین، هزاران تن از اعضای پلیس، ارتش و اداره امنیت ملی دولت پیشین افغانستان راه مهاجرت در پیش گرفتند و از آنجا که رسیدن به کشورهای امن و باثبات به‌سادگی فراهم نیست، بیشتر به دو کشور همسایه ایران و پاکستان پناه برده‌اند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که وضعیت این نظامیان و خانواده‌هایشان در کشورهای همسایه افغانستان هم به لحاظ اقتصادی و هم به دلیل ترس از دسترسی طالبان، شدیدا نگران‌کننده است. 

هرچند از تعداد سربازان و افسران نیروهای امنیتی دولت پیشین که به دست طالبان کشته شدند، آمار دقیقی وجود ندارد، یک شمارش سرانگشتی از تعداد کسانی که در این مدت به اشکال مختلف کشته شده‌اند نشان می‌دهد که دست‌کم صدها تن از نیروهای امنیتی دولت پیشین در زندان‌های شخصی و رسمی طالبان شکنجه شده و جان باخته‌اند. به عنوان مثال، طالبان در مهرماه ۱۴۰۱ دو نظامی جوان دولت پیشین به نام‌های صمیم رحیمی و عبدالحی را در استان‌های غور و کابل در ملاعام تیرباران کردند.

در میان نظامیانی که این مدت خبر قتلشان به دست طالبان در رسانه‌ها منتشر شد، شمار نظامیان سالخورده و بازنشسته نیز کم نیست. از آنجایی که فرماندهان و حتی سربازان طالبان در مناطق تحت کنترلشان بر اساس علائق و انتقام‌جویی‌های شخصی برخورد می‌کنند، هرجا که ردپایی از نظامیان پیشین بیابند، به آزار و اذیت آنان می‌پردازند و حتی آنان را می‌کشند. 

یک گزارش تحقیقی ایندیپندنت فارسی که در تیرماه ۱۴۰۱ منتشر شد، نشان داد که زندان‌های طالبان در استان‌های مختلف پر از نظامیان پیشین است و بسیاری از فرماندهان طالبان اعضای نیروهای امنیتی دولت پیشین را در زندان‌های شخصی‌شان نگهداری و شکنجه می‌کنند.

علاوه بر این، در حالی که رهبران طالبان در مصاحبه‌های رسمی تاکید می‌کنند که از دستور عفو عمومی رهبری این گروه پیروی می‌کنند و هیچ یک از نظامیان پیشین به دلیل فعالیت در نهادهای امنیتی دولت قبل مجازات نمی‌شوند، گزارش‌ها نشان می‌دهد که طالبان با استفاده از اطلاعات بیومتریک ذخیره‌شده، اطلاعات شخصی نظامیان پیشین را به دست می‌آورند و سپس آنان را ردیابی می‌کنند. در بیشتر بازرسی‌های خانه‌ها نیز هدف افراد طالبان یافتن نظامیان پیشین و اسلحه است.