گزارش جدید اندیشکده «دیوید آلبرایت» هشدار می‌دهد که ایران ممکن است تلاش‌های خود را برای ساخت چند سلاح اتمی «خام» ظرف مدت شش ماه، افزایش داده باشد.
بر اساس این گزارش به قلم دیوید آلبرایت، مدیر «موسسه علوم و امنیت بین‌الملل»، که روز دوشنبه، ۵ دسامبر (۱۴ آذر)، منتشر شد، [کوتاه‌تر شدن] زمان [لازم برای] ساخت سلاح اتمی در ایران، ممکن است تهدیدی باشد که از آنچه قبلا تصور می‌شد، شدیدتر است.
روزنامه اورشلیم‌پست در مطلبی که در این خصوص منتشر کرد، نوشته است که قبلا مقام‌های اسرائیلی به این نشریه گفته بودند که صنایع تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران، دو سال با قابلیت ساخت کلاهک اتمی فاصله دارد.
اورشلیم‌پست نوشته است که در بحث‌های رایج، از این گزینه اغلب به مثابه «بمب کثیف» یا «بمب اتمی چمدانی» یاد میشود، اما واقعیت پیچیده‌تر و کماکان تهدیدکننده‌تر است.
نکته ظریف این است که هیچ ابزار هستهای، هر قدر هم که کوچک باشد، آنقدر کوچک نیست که در یک چمدان جا شود و یک نفر بتواند آن را حمل کند.
کارشناسانی که از [احتمال آمادگی ایران برای تولید سریع] نوعی بمب هستهای فی‌البداهه یا خام‌تر نگرانند، می‌گویند که چنین بمبی را می‌توان با یک وسیله نقلیه مانند کامیون جابه‌جا کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
قدرت انفجاری چنین سلاحی به مراتب کمتر از یک موشک بالستیک کامل خواهد بود، اما همچنان می‌تواند ویرانگر باشد.
کارشناسان می‌گویند که اگر قرار نباشد همه چالش‌های مربوط به اندازه‌گیری، کوچک‌سازی و انفجار کلاهک هستهای از طریق یک موشک بالستیک، حل‌وفصل شود، شمار کارهایی که باید ظرف حدود شش ماه انجام گیرد، کاهش می‌یابد.
بسیاری از کارهای ضروری که در این مدت باید انجام شود، بیشتر مربوط خواهد بود به گردآوری اجزای ضروری برای ساخت یک بمب واقعی، که به نوشته اورشلیم‌پست، آیت‌الله‌های جمهوری اسلامی ایران برخی از این اجزا را از سال ۲۰۰۳ در مکان‌های مختلفی در سراسر ایران پنهان کرده‌اند. عبور از آستانه یک بمب هستهای خام، احتمالا مستلزم انجام آزمایش زیرزمینی است.
یکی از اهداف آخرین گزارش آلبرایت این است که با در نظر گرفتن پیشرفت‌های کنونی جمهوری اسلامی ایران در برنامه هستهای، از تصمیم نهایی ایران برای ساخت سلاح اتمی جلوگیری شود.
طبق گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی هستهای، جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر دارای ترکیبی از اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ و ۲۰ درصدی است که اگر با سرعت پیش برود، برای ساختن چهار بمب اتم ظرف چند ماه، کافی است.
بخشی از این گزارش تشریح می‌کند که تهران به احتمال زیاد روند نهایی کردن کارها را تسریع خواهد کرد.
برخی از تحلیلگران می‌گویند که ایران برای ساخت سلاح هستهای دو گزینه دارد: یک گزینه، تولید یک موشک هستهای تمام‌عیار است که دو سال وقت می‌برد، و دیگری تسریع کارها و پیشروی به سوی یک بمب «خام». آلبرایت می‌گوید که روحانیون حاکم بر ایران می‌توانند به آسانی هر دو مسیر را به موازات هم پیش ببرند.
گزارش دیوید آلبرایت می‌گوید که این نوع طبقه‌بندی در دهه ۱۹۸۰ قابل تعمیم به تایوان نبود که در صورت اراده رژیم آن کشور، می‌توانست در مدت کوتاهی سلاح اتمی بسازد. تایوان در نهایت نه تصمیم به ساخت سلاح اتمی گرفت و نه چنین نیتی را از خود نشان داد، اما می‌خواست نشان دهد که در صورت قریب‌الوقوع بودن حمله چین، برای ساخت سلاح اتمی آماده است.
در آن زمان، ایالات متحده عزم خود را برای برداشتن گام‌های بزرگ و محرمانه نشان داد و نه‌تنها تاسیسات را تعطیل کرد، بلکه اصرار کرد که تایوان بیشتر زیرساخت‌های خود، از جمله رآکتور تحقیقاتی، یک تاسیسات مخفی جداسازی پلوتونیوم، و یک برنامه شبیه‌سازی سلاح و آزمایش انفجاری، را برچیند.
روایت فوق حاوی این درس برای پرونده ایران است که «تایوان پروژه ناتمام جداسازی پلوتونیوم را زیر پوشش غیرنظامی مخفی کرده بود و راکتور تحقیقاتی آن تحت بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی هستهای قرار داشت. با این حال، دولت ایالات متحده مصمم بود که یک بار و همیشگی، راه تایوان را برای دستیابی به سلاح هستهای مسدود کند.
این گزارش می‌گوید که ایران در حال حاضر «به نظر نمی‌رسد برنامه متمرکزی برای ساخت واقعی سلاح‌های هستهای داشته باشد. اما بر اساس فعالیت‌ها و تاسیسات پنهان و آشکار آن، به نظر می‌رسد که برنامه دارد برای ساخت سلاح‌های هستهای و انجام این کار در کوتاه‌مدت، آماده باشد.»
به صورت خلاصه، گزارش فوق هشدار می‌دهد که ایران به جای یک برنامه سنتی تسلیحات هستهای، قصد دارد در مرحله «آماده ساخت سلاح بر اساس تقاضا» باشد و منطقه و جهان را تهدید کند.
آلبرایت می نویسد که «این نوع برنامه در خدمت منافع رژیم ایران است. جمهوری اسلامی ایران با اینکه یک قدرت هستهای تلقی میشود، تاکنون توانسته است از مجازات‌های شدید بین‌المللی و منطقه‌ای فرار کند. با توجه به توانایی‌های رژیم ایران، چنین رویکردی همچنین به ایران اجازه می‌دهد تا نیاز به فعالیت‌های مخفی ساخت سلاح هستهای را که در صورت کشف، می‌تواند تهدیدهای خطرناک‌تری علیه رژیم در بر داشته باشد، به حداقل برساند.
این گزارش توصیه‌های قاطعی برای منصرف کردن جمهوری اسلامی ایران از تصمیم خود برای دستیابی به بمب هستهای ارائه می‌دهد.
افزایش فعالیت‌های اطلاعاتی برای شناسایی هرگونه تصمیم [در این زمینه] در سطح حکومت جمهوری اسلامی، و نیز فشارهای مختلف، از جمله تهدیدهای دیپلماتیک و اعمال تحریم، از جمله این توصیه‌ها است.
این گزارش همچنین می‌گوید: «ایران باید آگاه باشد که ساخت سلاح هستهای، اقدامات شدید و جدی جامعه بین‌الملل، از جمله اقدام نظامی، را در پی دارد.».
آلبرایت سپس تاکید می‌کند که اولین گام مفید در این مسیر، این است که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، اعلام کند که «نیروی نظامی ممکن است در حکم آخرین راه برای توقف تولید سلاح اتمی در ایران، به کار گرفته شود». او همچنین مانور نظامی اخیر آمریکا و اسرائیل را برای شبیه‌سازی حمله، مهم توصیف کرد.
گزارش اخیر همچنین خواستار تقویت همکاری نظامی آمریکا و اسرائیل شده است و می‌گوید باید اطمینان حاصل شود که در صورت وجود نشانه‌های حرکت ایران به سوی ساخت سلاح، اسرائیل می‌تواند در کوتاه‌مدت به سایت‌های هستهای ایران حمله کند.
