صعود سه تیم از فوتبال آسیا به یک‌هشتم نهایی جام جهانی که برای اولین بار در تاریخ این مسابقات اتفاق افتاده است، فشار مضاعفی به فدراسیون فوتبال ایران وارد می‌کند که امید داشت برای اولین بار از سد مرحله گروهی بگذرد. تیم ملی خوش‌شانس بود که در آسان‌ترین گروه مسابقات قرار گرفت و بعد از برد روز دوم مقابل ولز برای صعود به یک تساوی نیاز داشت، ولی با نمایشی ضعیف مغلوب آمریکا شد.

مهدی تاج در آستانه جام جهانی با وعده نتیجه‌گیری در جام جهانی به فدراسیون فوتبال برگشت و کارلوس کی‌روش را هم جایگزین دراگان اسکوچیچ کرد تا با استفاده از تجربه و شناخت مربی پرتغالی شانس صعود را افزایش دهد، ولی این تغییرات نتیجه نداد و تیم ملی مثل ادوار قبلی مجبور شد بعد از سومین بازی، بلیت برگشت به تهران را قطعی کند. موفقیت در قطر برای دولت و حاکمیت که به جام جهانی وجهی سیاسی داد، حیثیتی شده بود و شکست مقابل آمریکا و حذف در مرحله گروهی این پروژه را ناکام گذاشت. جمهوری اسلامی بعد از بازگشت تیم ملی از قطر تلاش کرده است این حذف را کمرنگ جلوه دهد و عملکرد تیم کی‌روش در جام جهانی قطر را مثبت بداند، ولی رکوردشکنی نمایندگان آسیا و پیروزی‌های بزرگ ژاپن و کره جنوبی این جوسازی را بی‌اثر می‌کند.

کره جنوبی در آخرین لحظات بازی با پرتغال به گل برتری رسید تا بعد از استرالیا و ژاپن سومین آسیایی صعودکننده به مرحله حذفی جام جهانی ۲۰۲۲ باشد. کره جنوبی برای صعود مجبور بود که پرتغال را ببرد و به‌رغم دریافت گل اول توانست به سه امتیاز سرنوشت‌ساز این بازی برسد. در بازی هم‌زمان، اروگوئه موفق شد غنا را با دو گل شکست دهد و ۴ امتیازی شد، ولی کره جنوبی به‌دلیل گل زده بیشتر در رده دوم گروه اچ (H) ایستاد، در حالی که تفاضل گل هر دو تیم صفر بود.

۲۴ ساعت قبل از صعود کره جنوبی، ژاپن موفق شد با برد تاریخی دو بر یک مقابل اسپانیا به‌عنوان صدرنشین گروه ای (E) به یک‌هشتم نهایی جام جهانی برسد. ژاپن مسیر خیلی سختی برای صعود داشت، ولی با شکست دادن آلمان و اسپانیا، دو قهرمان سابق جهان صعود کرد. استرالیا هم در گروه دی (D) قرعه نسبتا سختی داشت، ولی بعد از شکست سنگین روز اول مقابل فرانسه توانست با شکست تونس و دانمارک به مرحله حذفی برسد.

فدراسیون فوتبال ایران در روزهای آینده باید به این سوال اساسی پاسخ دهد که چرا سه تیم آسیایی به‌رغم قرعه سخت‌تر توانستند به مرحله حذفی جام جهانی برسند، ولی تیم ملی مثل پنج دوره قبلی در سد مرحله گروهی گرفتار شد؟ تاج بعد از جام جهانی روسیه مدعی شد که تیم ملی بهترین نتیجه را در میان تیم‌های آسیایی گرفت، ولی در جام جهانی ۲۰۲۲ بدترین نتیجه آسیایی‌ها بعد از قطر میزبان متعلق به ایران است.

تیم ملی ایران نه تنها نتوانست نتیجه امیدوارکننده‌ای در جام جهانی بگیرد، بلکه بازیکنان و مربیانش نیز هرگز به توقعات عمومی برای هم‌صدایی با خیزش مردم پاسخ مثبت ندادند.