توافق تاریخی اسرائیل و لبنان بر سر مرزهای آبی

نخست وزیر اسرائیل: این دستاوردی تاریخی است که امنیت اسرائیل را تقویت می‌کند

مذاکره‌کننده لبنانی جزئیات آخرین اصلاحات هوخشتاین در مورد مرز دریایی پیشنهادی را فاش نکرد - Energean Plc / AFP

اسرائیل صبح سه‌شنبه اعلام کرد به‌منظور حل‌وفصل مناقشه‌ای طولانی‌مدت با لبنان، با این کشور به توافقی تاریخی دست یافته است. مناقشه بر سر مرزهای دریایی این دو کشور در آب‌های غنی از گاز مدیترانه است و پیش‌نویس این توافق بر اساس پیشنهادهای آمریکا و خواسته‌های اسرائیل تنظیم شد.

عیال هولاتا، مشاور امنیت ملی و مذاکره‌کننده اصلی اسرائیل در این مذاکرات، در بیانیه‌ای گفت: «ما از منافع امنیتی اسرائیل محافظت کردیم و در مسیر رسیدن به یک توافق تاریخی قرار داریم. همه خواسته‌های ما برآورده شد و تغییراتی که درخواست کردیم، اصلاح شد.»

او این اظهارات را بعد از دریافت پیش‌نویس توافقنامه دریایی با میانجی‌گری ایالات متحده بیان کرد؛ پس از آنکه بوصعب، مذاکره‌کننده ارشد بیروت گفت که نگرانی‌های قبلی را برطرف می‌کنند که می‌تواند به‌زودی به یک «توافق تاریخی» منجر شود. بوصعب با اشاره به نقش فرستاده دولت بایدن که مذاکرات بین اورشلیم و بیروت را در ۱۵ ماه گذشته رهبری کرد، به رویترز گفت: «اگر همه‌چیز خوب پیش برود، تلاش‌های آموس هوخشتاین می‌تواند فورا به یک توافق تاریخی منجر شود.»

این دو کشور که در مقاطع مختلف با یکدیگردرگیر شده‌اند، بر سر حدود ۸۶۰ کیلومترمربع از دریای مدیترانه که میدان‌های گازی کاریش و قانا در آن قرار دارند، مناقشه‌ای طولانی‌مدت داشتند که اینک به پایان می‌رسد.

یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، روز سه‌شنبه توافق میان اسرائیل و لبنان را توافقی تاریخی خواند و گفت: «این دستاوردی تاریخی است که امنیت اسرائیل را تقویت می‌کند، میلیاردها دلار به اقتصاد اسرائیل تزریق خواهد کرد و ثبات مرز شمالی ما را هم تضمین می‌کند.»

لاپید در بیانیه‌ای گفت که این توافق روز چهارشنبه پیش از بررسی در مجلس، برای تصویب در کابینه او طرح خواهد شد.

جزئیات این توافق رسما اعلام نشده است اما مقام‌ها گفته‌اند که پیشنهاد هفته گذشته اورشلیم را به رسمیت شناخته‌اند و لبنان هم از مزایای اقتصادی منطقه شمال خط ۲۳ از جمله میدان گازی قانا برخوردار خواهد شد. اگرچه یک مقام ارشد اسرائیلی در توضیح این قرارداد به خبرنگاران گفت که اسرائیل به دلیل واگذاری حقوق قانا غرامت دریافت خواهد کرد که بخشی از آن در توافقنامه به عنوان آب‌های اسرائیل به رسمیت شناخته شده است.

اورشلیم هفته گذشته نیز پیشنهادی به لبنان ارئه کرد که به‌سرعت رد شد. بنا بر گزارش‌ها، لبنان به رسمیت شناختن مرز مشخص‌شده از نظر اسرائیل را رد کرد. دفتر لائیر لاپید بعدا اعلام کرد که از این خواسته عقب‌نشینی نخواهد کرد. همچنین گفته می‌شود لبنان با الزام پیش‌نویس قبلی برای اینکه اسرائیل از درآمد حاصل از تولید گاز قانا سهمی دریافت کند، مخالفت کرده است.

بوصعب، مذاکره‌کننده لبنانی، جزئیات آخرین اصلاحات هوخشتاین در مورد مرز دریایی پیشنهادی را فاش نکرد اما گمان می‌رود که این اصلاحات به مرز آبی و به میدان گازی قانا مرتبط باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رسانه‌های عبری پنجشنبه گذشته، گزارش دادند که وزیر انرژی اسرائیل در جلسه کابینه به وزرا گفته که تخمین‌ها در مورد میزان قابل استخراج از میدان گازی قانا بسیار کمتر از آن چیزی است که ابتدا تصور می‌شد. به نظر می‌رسد این افشاگری با تاکید بر سود بسیار محدود، به‌نوعی تلاش این وزیر به منظور متقاعد کردن وزرای محافظه‌کار برای موافقت با توافقنامه دریایی با میانجی‌گری ایالات متحده باشد.

کاخ سفید از تایید ارائه پیشنهاد به‌روزشده خود به اسرائیل و لبنان در دوشنبه شب خودداری کرد اما سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت که هوخشتاین «به تعامل قوی خود برای پایان دادن به بحث‌های مربوط به مرزهای دریایی ادامه می‌دهد. ما همچنان با اسرائیلی‌ها و لبنانی‌ها در ارتباط نزدیکیم».

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به العربیه انگلیسی گفت که ایالات متحده به دستیابی به توافق بسیار نزدیک است و افزود که این توافق «جایگزین جنگ است».

میشل عون، رئیس‌جمهوری لبنان، روز دوشنبه پس از تماس تلفنی با هوخشتاین در روز قبل، درباره نهایی شدن یک توافق «در عرض چند روز»، ابراز خوش‌بینی کرد. او گفت: «مذاکرات خیلی پیش رفت و شکاف‌ها در هفته گذشته برطرف شد.»

نهاد امنیتی اسرائیل روز شنبه، به شرکت انرژین (Energean) چراغ سبز نشان داد تا آزمایش خط لوله کاریش را آغاز کند و قرار است عملیات کامل ظرف چند هفته آینده شروع شود. اسرائیل تاکید کرد که منتظر توافق خواهد ماند و تنها به انرژین اجازه داده است گام‌های اولیه را بردارد.

حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان، بارها تهدید کرده بود که اگر اسرائیل قبل از دستیابی به توافق دریایی، اکتشاف گاز در کاریش را آغاز کند، گروه تروریستی لبنانی‌ او، به آن‌ها حمله خواهد کرد.

اسرائیل و لبنان هرگز بر سر مرزهای خود در خشکی توافق نکردند اما به آتش‌بس سر مرزهای آبی که سازمان ملل متحد اعمال کرد بود، پایبند ماندند و در نتیجه منطقه اقتصادی انحصاری فراساحلی خود را از مناقشات کنار گذاشتند. فقدان مرز دریایی تا یک دهه پیش که کشف گاز در شرق دریای مدیترانه آغاز شد و آینده بالقوه اقتصادی منطقه را تغییر داد، موضوع مهمی نبود.

دولت‌های مختلف ایالات متحده به دنبال میانجی‌گری برای یک توافق دریایی بودند و هوخشتاین در زمان دولت اوباما نیز رهبری مذاکرات را بر عهده داشت. این تلاش چندین سال بعد، زمانی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری شد، ادامه یافت؛ اما پیشرفت چندانی نداشت.