یائیر لاپید، نخست‌وزیر اسرائیل، در آغاز جلسه کابینه این کشور در روز یکشنبه، چهارم سپتامبر (۱۳ شهریور)، گفت تل‌آویو همچنان بر آمریکا فشار می‌آورد تا از پیوستن به برجام خودداری کند، اما نخواهد گذاشت این امر باعث ایجاد بحران در روابط دو کشور شود. 

لاپید در حالی سخن می‌گفت که دیوید بارنیا، رئیس موساد،‌ به زودی عازم واشنگتن می‌شود تا با نمایندگان کنگره در مورد خطر حکومت ایران و مخاطرات احیای برجام گفت‌وگو کند.

نخست‌وزیر اسرائیل گفت: «ما کارزار شدیدی برای جلوگیری از امضای توافق هسته‌ای خطرناک بین ایران و قدرت‌های جهانی در دست اجرا داریم.»

گفته‌های لاپید در حالی مظرح می‌شود که طبق برخی گزارش‌ها، او و بارنیا اخیرا بر سر رویکرد رابطه با آمریکا و موضع‌گیری در زمینه برجام، با یکدیگر به اختلاف‌نظر رسیده‌اند. 

یک منبع نزدیک به لاپید در گفت‌وگو با «ایندیپندنت فارسی» گفت: «اختلافات تحلیلی و تخمینی در موضوع ایران همیشه در اسرائیل وجود داشته است و این دولت هم از این قاعده مستثتنی نیست. اما در نهایت، تصمیم را نخست‌وزیر می‌گیرد و تمامی دولت اجرا می‌کند. در ضمن، آنچه هیچ تردید و اختلافی بر سر آن نیست، جدی بودن شدید مسئله ایران و خطر هسته‌ای شدن آن است.»

بارنیا روز دوشنبه به آمریکا می‌رود تا با نمایندگان کمیته‌های اطلاعات دو مجلس نمایندگان و سنا دیدار کند. لاپید چند روز پیش با جو بایدن،‌ رئیس ‌جمهوری آمریکا، در این مورد تلفنی صحبت کرد. یک مقام اسرائیلی به رسانه‌ها گفته است که دیدارهای بارنیا و نمایندگان کنگره پشت درهای بسته خواهد بود. 

لاپید گفت: «سیاست صحیح همینی است که ما در سال گذشته داشته‌ایم. ادامه فشار بدون ایجاد گسست، ارائه اطلاعات معتبر، بخشی از [این]روند [است]؛ بدون نابود کردن رابطه ویژه با آمریکا.»

اما یک مقام آمریکایی به روزنامه «وال‌استریت ژورنال» گفت، این واقعیت که اسرائیل در فصل انتخابات است، علت صحبت‌های تند و تیز سیاستمداران این کشور علیه برجام را توضیح می‌دهد. افراد مطلع به این روزنامه گفته‌اند که آمریکا در مورد آخرین وضعیت مذاکرات، از نزدیک به اسرائیل گزارش می‌دهد. اسرائیل در این مذاکرات می‌کوشد واشنگتن را از دادن امتیاز به ایران منع کند، و حساسیت واشنگتن به خواسته‌های اسرائیل هم افزایش یافته است. مقام آمریکایی مزبور همچنین گفته است که واشنگتن و تل‌آویو مواضع یکدیگر را خوب می‌دانند، و همین گوش دادن آمریکا به اسرائیل بود که باعث شد واشنگتن از خواست نگه داشتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی کوتاه نیاید و امروز ایران هم پذیرفته است که این خواست را کنار بگذارد. 

نخست‌وزیر اسرائیل در ادامه خطاب به «کسانی که می‌گویند ما به اندازه کافی داد نمی‌زنیم و جسارت نداریم»، نیز سخن گفت. او گفت، اینان باید به یاد داشته باشند که نخست‌وزیر قبلی، بنیامین نتانیاهو، در زمان امضای برجام در سال ۲۰۱۵ «اصرار بر تقابل غیرضروری با آمریکا داشت»، و نتیجه آن سیاست چیزی نبود جز «ناکامی تمام و کمال.» او افزود:‌ «آمریکایی‌ها خیلی ساده دست از گوش دادن به ما برداشتند. روابط ما با آن‌ها تخریب شد و رفتند و توافقی بد امضا کردند.»

در جهان سیاست اسرائیل، نتانیاهو که اکنون رهبر اپوزیسیون است و می‌کوشد در انتخابات یکم نوامبر پیروز شود و به قدرت باز گردد، قویا به موضع لاپید حمله می‌کند، و این بر مواضع لاپید نیز تاثیر گذاشته است. نخست‌وزیر لیبرال سخت می‌کوشد در عرصه سیاست خارجی، از نتانیاهوی راست‌گرا شکست نخورد.

لاپید اصرار دارد که راهبرد او تاکنون موفق بوده است. او گفت: «ملاحظاتی که ما با دولت آمریکا مطرح کردیم، در نظر گرفته شدند. ما با سایر شرکا هم صحبت کردیم و تقاضاهایی که باید از ایرانی‌ها بخواهند، با آنان مطرح کردیم. همه چیز را نمی‌توان گفت، اما همه چیز را نباید موضوع دعوا و سخنرانی کرد. راه دیگری هم هست و بهتر جواب می‌دهد.»

از جمله دلایل مخالفت اسرائیل با برجام، این است که برخی محدودیت‌های مهم آن بر غنی‌سازی اورانیوم، تا سال ۲۰۳۰ به پایان می‌رسند؛ از جمله برخی از محدودیت‌های این بخش‌ها که به‌ «بندهای غروب» شهرت دارند (چون مثل آفتاب، غروب می‌کنند و به پایان می‌رسند)، تا پایان سال آینده به آخر می‌رسند. از آنجا که متن پیشنهادی اتحادیه اروپا (که از سوی رسانه‌های اسرائیل به بیرون درز کرده است) اصل و اساس برجام را حفظ می‌کند، این بندها نیز به قوت خود باقی خواهند بود. 

مستقل از مخالفت‌های اسرائیل، هنوز روشن نیست که احیای برجام چقدر ممکن باشد. ایران آخرین پیشنهادهای خود را «سازنده» خوانده است، اما وزارت خارجه آمریکا بلافاصله با این ارزیابی مخالفت کرد. سخنگوی این وزارتخانه گفت: «می‌توانیم تایید کنیم که پیشنهاد ایران را از طریق اتحادیه اروپا دریافت کردیم. ما به مطالعه آن مشغولیم و از طریق اتحادیه اروپا پاسخ می‌دهیم، اما این پیشنهاد متاسفانه سازنده نیست.»

از جمله خواسته‌های ایران، این است که آمریکا در مورد احتمال خروج مجدد از برجام ضمانت‌هایی بدهد. تهران همچنین خواهان قطع تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد پیدا شدن اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده هسته‌ای است. کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد که حاضر نیست احیای برجام را به خواست تعطیل شدن این تحقیقات آژانس منوط کند. یک مقام اسرائیلی به «وال‌استریت ژورنال» گفت که پافشاری آمریکا بر این موضع حاصل فشار اسرائیلی‌ها است.

اما مهم‌تر از همه، شاید موضع آمریکا در مورد گزینه‌های خارج از برجام باشد. به گفته یک منبع ارشد اسرائیلی به «وال‌استریت ژورنال»، بایدن در سخنان چند روز پیش خود به لاپید گفته است که «اسرائیل حق دارد بی هیچ محدودیتی از خود دفاع کند».