سراب نیلوفر، دریاچه کوچکی در شمال غرب کرمانشاه که تا کمتر از دو دهه پیش با نیلوفرهای آبی خود خودنمایی می‌کرد و گردشگران بسیاری را به تماشا فرا می‌خواند، این روزها نفس‌های آخرش را می‌کشد و مانند سایر پهنه‌های آبی ایران در معرض خطر خشکی دائم قرار دارد.

اردیبهشت ۱۴۰۱، گزارش‌هایی درباره احتمال خشکی کامل دریاچه سراب نیلوفر در فصل تابستان منتشر شد و حالا محمدحسین فلاحتی، رئیس اداره حفاظت محیط‌ زیست کرمانشاه، می‌گوید نفس‌های این دریاچه به شماره افتاده است و تا خشکی کامل فاصله‌ای ندارد.

فلاحتی، خشکسالی و برداشت بی‌رویه آب را دو عامل اصلی خشکی سراب نیلوفر دانست و افزود: «ممنوعیت کشت‌های آب‌بر و معرفی کشت‌های جایگزین از سوی سازمان جهاد کشاورزی، محدودیت برداشت از چاه‌های غیرمجاز و همچنین پلمب چاه‌های غیرمجاز تا شعاع پنج کیلومتری تالاب‌ها و سراب‌های اصلی، تنها راهکار حال حاضر با توجه به شرایط موجود است.»

به گزارش خبرگزاری فارس، رئیس اداره حفاظت محیط زیست کرمانشاه در ادامه، وعده داد برای جلوگیری از خشکی تالاب‌های کرمانشاه، موارد مذکور را در جلسات پیشگیری از جرم دادگستری پیگیری می‌کند.

راهکار فعلی اداره کل محیط‌ زیست کرمانشاه برای جلوگیری از خشکی کامل سراب نیلوفر انتقال آب یکی از چاه‌های مجاور به این دریاچه است، اما محمدرضا نقدی، مدیر مجموعه تفریحی گردشگری سراب نیلوفر، روز ۸ مرداد به خبرگزاری ایسنا گفت: «حلقه‌های چاه آب به عمق ۱۲۰ متر که حجم زیادی از آب سفره‌های زیرزمینی را با قدرت به بیرون منتقل می‌کنند، آب چشمه‌های سراب نیلوفر را به‌شدت کاهش داده‌اند.» او نیز هشدار داد که اگر شرایط فعلی ادامه پیدا کند، سراب نیلوفر برای همیشه خشک خواهد شد.

خطر خشکی دائم به سراب نیلوفر محدود نیست. به گفته مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست کرمانشاه، در نتیجه خشکسالی، حدود ۸۰ درصد سراب‌ها و سرچشمه‌های اصلی این استان کم‌آب یا کاملا خشک شده‌اند.

فلاحتی با بیان اینکه تالاب هشیلان در این استان نیز وضعیت مناسبی ندارد، افزود: «برای پیشگیری از تلف شدن آبزیان، از طریق تانکر به این تالاب آبرسانی می‌شود.»

خشک شدن تالاب‌ها و پهنه‌های آبی خطر تشکیل کانون‌های گردوغبار را به همراه دارد؛ با این حال تالاب‌های ایران یکی پس از دیگری در معرض خطر خشکی دائم قرار دارند.

مسئولان دولتی همواره ادعا می‌کنند که کم‌بارشی‌های سال‌های اخیر عامل اصلی خشکی پهنه‌های آبی در ایران‌اند؛ در مقابل، کارشناسان محیط‌ زیست به مدیریت غیراصولی منابع آبی انتقاد می‌کنند.

پیش‌تر‌ اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، گفته بود ساخت‌وساز در مجاورت تالاب‌ها و روی رودخانه‌هایی که شریان اصلی تالاب‌ها به شمار می‌روند، به خشکی تالاب‌ها در ایران منجر شده است. او «مدیریت غلط و تصمیم‌گیری غیرکارشناسی پشت درهای بسته» را نیز از دیگر دلایل بحرانی شدن وضعیت تالاب‌ها دانسته بود.

آتش‌سوزی‌های پی‌درپی، انباشت زباله، ورود فاضلاب‌ شهری و پسماندهای صنعتی و آتش‌ زدن حوضچه‌های نفتی در تالاب‌ها از دیگر عواملی‌اند که خشک شدن تالاب‌ها را سرعت داده‌اند.