تجمع شماری از نوجوانان دختر و پسر زیر ۱۶ سال در بلوار چمران شیراز مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را خشمگین کرد، تا آن‌جا که چند ساعت پس از انتشار ویدیوهای مربوط به این تجمع، فرماندار شیراز از دستگیری دست‌کم ۱۰ نوجوان خبر داد. در این پیاده‌روی که «تجمع دهه نودی‌ها» نام داشت، دختران نوجوان بدون حجاب شرکت کردند. مقام‌های استانی شیراز این تجمع را «هنجارشکنانه» خواندند و مدعی شدند که حتی پیش از اسلام هم سابقه نداشته است.

تجمع دهه نودی‌های شیراز روز پنجشنبه دوم تیرماه برگزار شد و در فاصله کوتاهی، ویدیوهای آن به‌سرعت در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد، در پی انتشار گسترده این ویدیوها، خبرگزاری حکومتی فارس، پرونده‌سازی علیه نوجوانان را آغاز کرد و مقام‌های محلی شیراز نیز به این خبرگزاری قول مساعد دادند با «متخلفان» برخورد می‌کنند.

لطف‌الله شیبانی، فرماندار شیراز، از ورود نیروی انتظامی و ضابطان قوه قضاییه به این مسئله خبر داد و مدعی شد که تجمع نوجوانان با «طرح و برنامه قبلی» برگزار شده و برای روزهای آتی نیز برنامه‌ریزی شده بود.

در حالی‌ که طبق اسناد بین‌المللی، هر فرد زیر ۱۸ سال کودک محسوب می‌شود و دولت‌ها باید از اقدام قضایی علیه آنان خودداری کنند، فرماندار شیراز به‌صراحت گفت که با هماهنگی دستگاه قضایی، «عوامل موثر» در برگزاری این مراسم شناسایی و ۱۰ نفر از آنان دستگیر شدند. به گفته او، نوجوانی که «سر‌تیم» تجمع بود نیز در همان مراسم دستگیر شد.

شیبانی در ادامه سخنانش، ادعا کرد که هدف چنین تجمع‌هایی «شکستن احکام و هنجارهای دینی و مذهبی» است و جامعه حتی در ایران باستان هم شاهد چنین صحنه‌هایی نبوده است.

صحنه‌هایی که او از آن سخن می‌گوید چیزی جز حضور آرام تعدادی نوجوان دختر و پسر در یک فضای عمومی نیست. با این حال، به نظر می‌رسد شهامت دختران نوجوان برای برداشتن حجاب از سر مقام‌های حکومت ایران را عصبانی کرده است.

فرماندار شیراز در ادامه گفت دستگاه قضایی و انتظامی «با‌قدرت» با نوجوانانی که در تجمع شرکت کردند برخورد می‌کند.

سید حسین حقایقی، مدیرکل حوزه اجتماعی و فرهنگی استاندار فارس، نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، این برنامه را «ناشایست» خواند و مدعی شد: «بی‌تفاوتی‌های گذشته سبب بروز این بیماری ریشه‌ای در تن جامعه شده است.» او نیز خواستار برخورد با نوجوانان شرکت‌کننده در تجمع شد و گفت: «بر اساس قانون، کشف حجاب جرم آشکار است و باید با آن برخورد شود.»

تجمع نوجوانان دهه نودی شیراز روز پنجشنبه در حالی برگزار شد که ستاد امر به‌ معروف و نهی از منکر از یک ماه پیش قرارگاه عفاف و حجاب را در این شهر فعال کرده است. در حالی‌ که نهادهای وابسته به حاکمیت در تلاش بودند سختگیری‌های مربوط به حجاب اجباری را در جامعه تشدید کنند، گروهی نوجوان در یک نافرمانی مدنی، نقشه‌ها و برنامه‌های آنان را بی‌اثر کردند.

خشم جمهوری اسلامی ایران دلیل دیگری هم داشت؛ درست در همان روزهایی که حاکمیت می‌کوشید با سرود «سلام فرمانده»، در تبلیغاتی گسترده و ساختگی، ادعای همراهی دهه نودی‌ها با حکومت و خامنه‌ای را مطرح کند، نوجوانان شیرازی در قالب تجمعز مسالمت‌آمیز نقشه‌های حکومت را نقش بر آب کردند.

بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی در واکنش به تجمع روز گذشته نوجوانان شیرازی، نوشتند هزینه‌های هنگفتی که حاکمیت برای القای حجاب اجباری در جامعه کرد نتیجه‌ای جز شکست نداشت.

حجاب اجباری یکی از پایه‌های اصلی نظام ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران است و هرگونه مخالفت با آن جمهوری اسلامی ایران را با بحران مشروعیت مواجه می‌کند. برای همین است که حاکمیت در اجرای قوانین مربوط به حجاب، حتی از دستگیری و برخورد قضایی با نوجوانان زیر ۱۸ سال هم ابایی ندارد.

این نخستین بار نیست که نوجوانان زیر ۱۸ سال به‌دلیل نافرمانی مدنی و رعایت نکردن حجاب اجباری دستگیر می‌شوند. گشت‌های موسوم به «ارشاد» در شهرهای مختلف ایران، روزانه صدها دختر نوجوان را با همین بهانه دستگیر می‌کنند و به بازداشتگاه‌ها می‌فرستند، شرط آزادی آنان هم این است که تعهد بدهند با حجاب کامل در خیابان ظاهر شوند.

بر اساس پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، که جمهوری اسلامی ایران نیز سال ۱۳۷۲ به آن پیوست، دولت‌ها موظف‌اند در انجام هر کاری «منافع عالی کودکان» را در نظر بگیرند. بر اساس ماده ۱۲ این پیمان‌نامه، کشورهای عضو باید تضمین کنند که کودکان بتوانند عقاید خود را درباره تمام موضوع‌ها آزادانه بیان کنند.

در ماده ۱۵ همین کنوانسیون نیز آمده است: «کشورهای عضو باید حقوق کودکان را در تشکیل اجتماعات و تجمع‌های مسالمت‌آمیز به رسمیت بشناسند» و مطابق با ماده ۳۷ این پیمان جهانی، هیچ کودکی نباید غیرقانونی و خودسرانه دستگیر و زندانی شود.