نگاهی به تاریخ سرکوب بهاییان در ایران

نسل‌کشی لزوما مستلزم نابودی فیزیکی یک گروه نیست

عکس از کمپین حقوق بشر در ایران

تاریخ سرکوب بهاییان در ایران به اواسط قرن نوزدهم بازمی‌گردد. گرچه شدت شکنجه و سرکوب این اقلیت مذهبی در دوره‌های مختلف تاریخی متفاوت است، اما شواهد نشان می‌دهد که از ابتدای این جنبش مذهبی، پیروان آیین بابی و بهایی از دسیسه‌های حکومت‌های مختلف در امان نبوده‌اند. روایات و اسناد تاریخی نشان دهنده‌ این واقعیت است که پس از انقلاب ۵۷ سرکوب بهاییان به‌حدی شدت گرفت که بسیاری از مورخان و جامعه‌شناسان معاصر تکنیک‌های سرکوب این اقلیت مذهبی را با نسل‌کشی ارامنه و هولوکاست یکسان می‌دانند.

هلن فین، جامعه‌شناس تاریخی و پروفسور نسل‌کشی و حقوق بشر در مورد ایدئولوژی گروه غالب صحبت می‌کند که یک اسطوره هژمونیک ایجاد می‌کند و در آن خصوصیات گروه غالب ایده‌آل می‌شود و گروه قربانی در خارج از جهان تحریم شده از تعهد قرار می‌گیرد. به‌طور مشابه، موژان مومن در مقاله‌ای تحت عنوان «جامعه بابی و بهائی ایران: یک مورد "نسل کشی معلق"؟» ، نظریه‌ خانم فین را به وضعیت سرکوب و نقض حقوق انسانی بهاییان ایران  نامربوط نمی‌بیند. مومن بر این باور است که این نوع اساطیر در تفکرات و گفته‌های اسلام شیعه بسیار حاکم بوده و باعث شده است که مسلمانان شیعه به یک ملت اسطوره‌ای تبدیل شوند که بر اساس آن همه جهان سامان یافته است. او همچنین به این موضوع مهم اشاره می‌کند که این نوع اساطیر موضوع همیشگی سخنان آیت‌الله خمینی بوده‌اند و بدینسان بهاییان، به عنوان «دشمن درون» در این اسطوره‌های پس از انقلاب قرار گرفتند. از دیدگاه وی، از آنجا که بهاییان دشمن ایمان واقعی بودند، لزوما دشمنان خدا و حامیان شیطان نیز بودند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، چنین روایاتی جهت توجیه حذف و طرد بهاییان به‌کار گرفته شد که تا امروز ادامه دارد. روحانیون وابسته به نهادهای حکومتی با ادامه و ترویج ادبیات ضد بهایی در مکان‌های مذهبی و آموزشی و همچنین رسانه‌های حکومتی  به آزار و اذیت سازمان یافته بهاییان شدت بخشیدند. اتهامات ساختگی، از جمله اتهام جاسوسی، اتهام تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی از برچسب‌هایی هستند که به بهاییان زده شده و حکومت هرگز نتوانسته مدرک و یا سندی جهت اثبات آنها ارایه کند. بهاییان در دادگاه‌های غیرعلنی، تنها به دلیل اعتقاد به آیین بهایی محاکمه می‌شوند و تعداد زندانیان این اقلیت مذهبی همچنان رو به افزایش است.  

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تبعیض آموزشی و اقتصادی از جمله مواردی است که بهاییان ایران در دهه‌های اخیر با آن مواجه بوده‌اند. بسیاری از دانش‌آموزان بهایی حتی در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان به دلیل اعتقادات مذهبی خود از تحصیل بازمانده‌اند. جوانان بهایی از تحصیل در دانشگاه‌های ایران محرومند و هر دانشگاهی که از اعتقادات این دگراندیشان مذهبی باخبر شود آنها را در هر مرحله‌ای از تحصیل اخراج می‌کند. سیاست‌های ضد بهایی چنان طراحی و اجرا شده‌اند که هیچ یک از اعضای این اقلیت از آن جان سالم بدر نمی‌برد.

پس از انقلاب ۵۷، بیش از ۲۰۰ شهروند بهایی بدست حکومت جمهوری اسلامی کشته شده‌اند. هزاران نفر از آنها دستگیر و زندانی شده، سرکوب و شکنجه شده، توسط وزارت اطلاعات نظارت شده، تمام اموال و دارایی‌شان مصادره شده و مشاغل دولتی و شخصی خود را از دست داده‌اند.

در دهه‌های اخیر خانه‌ها و گورستان‌های تاریخی بهاییان توسط نیروهای حکومتی و سپاه پاسداران با خاک یکسان شده‌اند. مردگان بهایی حتی در گورهای خود آرامش ندارند و بارها نبش قبر شده‌اند. حتی در مواردی بر گورستان‌های آنها ساختمان‌های اداری، مساجد، مکان‌های برگزاری نماز جمعه و ساختمان‌های مسکونی بنا شده است. جسدهای بهایی بارها پس از نبش قبر توسط ماموران حکومتی در بیابان‌ها و رودخانه‌ها رها شده‌اند. این موارد در حالی رخ داده است که هیچ قانون، عرف و یا مذهبی دستور بی حرمتی و اهانت به اجساد و گورها را نداده است.

تاریخ خشونت علیه بهاییان نشان دهنده‌ واقعیتی تلخ‌تر از تجربه‌ی سرکوب آن‌ها در ایران پس از انقلاب است. در دوران شاهنشاهی، آزار بهاییان پاداش گرانبهای شاهان به روحانیون و متعصبان مذهبی وفادار به تاج و تخت بوده است. مینا یزدانی، مدرس تاریخ در دانشگاه کنتاکی شرقی در این‌باره می‌گوید: «در رویدادهای سال ۱۳۳۴، بهائی آزاری با "ادای دین" شاه یا "پاداش" او به روحانیونی که در کودتا و بازگرداندن او به تخت یاری رسانده بودند، با همکاری بین نیروهای حکومتی و مذهبی انجام شد».

بهائیان ایران آنچه رافائل لمکین آن را نسل‌کشی خوانده است را تجربه کرده و درحال تجربه کردن آن هستند. از نظر لمکین، نسل‌کشی لزوما مستلزم نابودی فیزیکی یک گروه نیست، بلکه ممکن است اقدامات غیر‌کشنده‌ای را علیه وجود فرهنگی، مذهبی و یا زبانی آن گروه انجام دهد.

آنچه بر سر بهاییان ایران آمده تنها جنایت علیه بشریت نیست، بلکه یک تراژدی به تمام معناست که ملت ایران بایستی آن را جدی بگیرند و اجازه ندهند افراط گرایان مذهبی حاکم بر کشور به نابودی سیستماتیک هموطنان دگراندیش از هر اقلیت، قوم، کیش و آیینی ادامه دهند. سرکوب بهاییان سرکوب گروهی از جامعه است که خواهان صلح و آرامش و اتحاد و آزادی برای ایرانیان و تمام جهانیان‌اند.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه