در حالی‌ که جنگ روسیه و اوکراین به هفتمین هفته خود وارد می‌شود، اختلاف‌نظر میان کشورهای اروپایی در مورد شیوه برخورد با روسیه در حال افزایش است. کشورهای قدرتمند اروپای غربی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا به گزینه‌های دیپلماتیک اولویت می‌دهند و سعی دارند برای پایان دادن به بحران اوکراین راه‌هایی بیابند که به تشدید تنش بین آن‌ها و روسیه منجر نشود؛ در حالی‌ که کشورهای اروپایی شرقی که در گذشته هم‌پیمان شوروی سابق بودند و در حال حاضر در تصمیم‌گیری‌های اتحادیه اروپا نفوذ کمتری دارند، می‌کوشند اروپا را به سمت تشدید تنش با روسیه سوق دهند.

در همین راستا، ناصر زهیر، مدیر بخش روابط بین‌الملل و اقتصاد سیاسی مرکز مطالعات ژنو، در گفت‌وگو با اسکای‌نیوز عربی، درباره تفاوت دیدگاه‌های کشورهای اروپایی و تاثیر آن بر وحدت موضع در قبال روسیه و بحران اوکراین چنین می‌گوید: «اختلاف‌نظر بین کشورهای شرقی و غربی اتحادیه اروپا در نحوه مدیرت بحران‌ها و مقابله با تهدیدها حتی قبل از جنگ اوکراین هم وجود داشت اما این اختلاف و ناسازگاری در پی پیچیده شدن بحران اوکراین، شدت گرفت و پیوسته در حال افزایش است. بسیاری از کشورهای اروپای شرقی که از نزدیکی با آمریکا به خود می‌بالند، بدون اینکه پیامدهای سیاسی، نظامی و اقتصادی تنش با روسیه را در نظر بگیرند، اتحادیه اروپا را به سمت تشدید تنش با روسیه سوق می‌دهند. در حالی‌ که کشورهای اروپای غربی هیچ تمایلی ندارند که پای اتحادیه اروپا را به میان بحران‌هایی بکشانند که مقابله با آن‌ها دشوار است.»

به این ترتیب اغلب کشورهای تاثیرگذار اتحادیه اروپا که در غرب این قاره واقع‌اند، با جهت‌گیری‌های خصمانه و سیاست‌های تشدید تنش کشورهای اروپای شرقی علیه روسیه، همسو نیستند و سعی می‌کنند در همه عرصه‌ها محتاطانه برخورد کنند.

ناصر زهیر معتقد است: «علنی شدن اختلاف‌نظر بین کشورهای اروپای شرقی و غربی در شیوه تعامل با مسکو ممکن است اتحادیه اروپا را در مراحل بعدی به اتخاذ تصمیم‌های علیه کشورهای اروپای شرقی، مرکزی و منطقه بالتیک وادار کند؛ مگر اینکه کشورهای مزبور از سیاست تنش با روسیه دست بردارند؛ زیرا کشورهای اروپایی غربی، به‌ویژه آلمان، فرانسه و ایتالیا نمی‌خواهند اتحادیه اروپا را درگیر بحرانی کنند که می‌توان از افتادن در آن جلوگیری کرد.»

او خاطرنشان کرد: «به‌عنوان مثال، پاریس بر ادامه تلاش‌های دیپلماتیک و تداوم ارتباط با کرملین تاکید می‌کند، زیرا به باور فرانسه، بحران اوکراین جز گزینه دیپلماتیک راه‌حل دیگری ندارد. اوکراین از نظر نظامی توان مقابله با روسیه را هم ندارد، چه رسد به اینکه آن را شکست دهد؛ بنابراین کشورهای اروپایی ناگزیرند برای پایان دادن به بحران اوکراین، از یک سو تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه را اضافه کنند و از سوی دیگر، به تلاش‌های دیپلماتیک خود ادامه دهند تا مسیر برون‌رفت از بحران جنگ در اوکراین هموار شود.»

از سوی دیگر، هلال عبیدی، تحلیلگر و کارشناس مسائل فرانسه، نیز در صحبتی با اسکای‌نیوز عربی گفت: «سیاست خارجی فرانسه و آلمان همواره اساس سیاست اتحادیه اروپا را شکل می‌دهد و موضع‌گیری در قبال جنگ اوکراین نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین کشورهایی مانند لهستان، لیتوانی‌، استونی و رومانی که رودرروی روسیه درآمده‌اند، سعی می‌کنند اتحادیه اروپا را به اتخاذ موضعی جدی و قاطعانه در قبال اوکراین سوق دهند تا سرانجام اتحادیه اروپا هم در رویارویی مستقیم و همه‌جانبه با روسیه قرار گیرد. این در حالی است که به نظر می‌رسد ایالات متحده آمریکا و بریتانیا در تشویق کشورهای اروپای شرقی و مرکزی به این رویکرد نقش داشته باشند.»

البته اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سیاست محتاطانه و متوازن فرانسه و آلمان که بر تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه مبتنی است و در عین حال بر لزوم باز نگه‌داشتن درهای گفت‌وگو با مسکو تاکید می‌کند، حمایت می‌کنند؛ به‌ویژه اینکه بحران اوکراین بزرگ‌ترین چالشی است که اروپا از زمان پایان جنگ جهانی دوم با آن مواجه شده است و کشورهای قدرتمند اروپای غربی به‌شدت در تلاش‌اند تا اتحادیه اروپا این آزمون بزرگ را با کمترین زیان پشت سر گذارد.