طرح رها‌سازی میلیاردها پشه نر اصلاح ژنتیکی شده در کالیفرنیا

حشرات اصلاح شده ژنتیکی نرهای غیر گزنده‌ای هستند که فقط برای تولید پشه‌های نر بیشتر طراحی شده‌اند

طرح اصلاح ژنتیکی می‌تواند روی همه گونه‌های پشه تاثیر بگذارد- Apu Gomes / AFP

آینده پشه‌های کالیفرنیایی مطمئنا از آن ماده‌ها نیست، یا این حداقل همان چیزی است که محققان امیدوارند تابستان امسال در تلاش برای کنترل جمعیت رو به رشد آن‌ها با رها کردن دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون پشه نر خونخوار اصلاح ژنتیکی شده در این ایالت کرانه غربی [آمریکا] به آن دست یابند.

سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده ماه گذشته اعلام کرد که شرکت زیست‌فناوری اوگزیتک (Oxitec) مجوز بسط دادن برنامه آزمایشی موجود خود در فلوریدا را به منطقه سنترال ولی کالیفرنیا، کارزاری که تا سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت و حداکثر دو میلیارد و ۴۰۰ میلیون پشه در آن منطقه رهاسازی خواهد کرد، دریافت کرده است.

از آنجا که پشه‌های نر نیش نمی‌زنند، منطقی است که با افزایش سهم فرزندان نر متولد شده در هر فصل، احتمال گزش پشه‌های ماده و انتشار بیماری‌های کشنده مانند تب زیکا، تب دنگی، و تب زرد نیز کاهش می‌یابد.

 محققان شرکت اوگزیتک برای دستیابی به این هدف، پروتئین خاصی را به پشه نر پیوند زدند تا وقتی با ماده‌های گزنده جفت‌گیری می‌کنند، حاصل محتمل زادوولد آن‌ها پشه‌های نر بدون نیش بیش‌تری باشد.

این کارزار می‌تواند روی همه گونه‌های پشه تاثیر بگذارد، اما هدف اصلی آن پشه آییدیس ایجییپتی (Aedes aegypti) است؛ گونه مهاجم خطرناکی که این ایالت کرانه غربی آمریکا در سال‌های اخیر شاهد افزایش تعداد آن‌ها بوده است.

در سال ۲۰۱۳ جمعیت این پشه که مچ پا را می‌گزد، گویا نیش آن‌ها می‌تواند از لباس هم بگذرد و می‌توانند در اندکی آب، به اندازه یک در بطری، تخم‌گذاری کنند، در ناحیه لس‌آنجلس بزرگ اندک بود. اما طبق گزارش لس‌آنجلس تایمز، در سال ۲۰۲۰  تراکم جمعیت آن‌ها افزایش یافت و کل این منطقه را در بر گرفت.

کالیفرنیا هنوز دچار افزایش چشم‌گیر بیماری‌هایی نشده است که این حشرات موذی قادر به انتشار و گسترش آن هستند، اما نگرانی‌های فزاینده‌ای در این مورد وجود دارد زیرا این پشه‌ها چنین قابلیت بالقوه‌ای را دارند و با رشد غیرقابل کنترل جمعیت‌شان، این خطرات روز به روز بیشتر می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مدیرعامل شرکت اوگزیتک پس از انتشار خبر گسترش این برنامه آزمایشی به کالیفرنیا، در بیانیه‌ای اعلام کرد که او و گروه تحت سرپرستی‌اش چقدر از دست یافتن به این «نقطه عطف»، «افتخار» می‌کنند.

در بیانیه گری فراندسن آمده است: «با توجه به تهدید فزاینده‌ای که این پشه در سراسر ایالات متحده ایجاد می‌کند، تلاش می‌ورزیم که این فناوری را فراهم کنیم و در دسترس قرار دهیم.»

در کالیفرنیا، بحران تغییرات اقلیمی باعث چالش‌های بی‌شماری شده است که آتش‌سوزی‌های‌ ناخواسته، خشکسالی، و توفان‌های شدید از آن جمله است. اما گرمایش سیاره زمین برای مهار جمعیت گونه‌های مهاجم نیز، مانند این مکنده‌های خون‌آشام که در سال‌های اخیر سیطره یافته‌اند، مشکلاتی ایجاد می‌کند.

خشکسالی باعث کاهش آب در لوله‌ها و دریاچه‌ها می‌شود که به نوبه خود به مکانی مطلوب برای تخم‌گذاری پشه‌ها بدل می‌شوند. از سوی دیگر، فقدان بارندگی باعث می‌شود که تعداد کم‌تری از این تخم‌ها را آب با خود ببرد.

سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده این طرح را تایید کرده است، اما هنوز به تایید نهایی سازمان تنظیم مقررات آفت‌کش‌های کالیفرنیا نرسیده است. هرچند به گفته مدیرعامل فراندسن، تولیدکنندگان این پشه‌های اصلاح ژنتیک شده‌ «منتظرند از این فناوری رونمایی» کنند، اما منتقدانی نیز هستند که باور دارند شفافیت کافی در بین نبوده است و خطرات پدید آمدن چنین گونه‌های جدیدی کاملا به فایده‌های آن می‌چربد.

مثلا نتایج اولین نمونه آزمایشی در فلوریدا هنوز در اختیار عموم مردم قرار نگرفته است و این باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد موفقیت واقعی این طرح می‌شود.

امسال وقتی سازمان محیط زیست ایالات متحده اعلام کرد که این طرح علاوه بر فلوریدا در کالیفرنیا نیز اجرا می‌شود، ۱۳ هزار نظر مخالف به این سازمان ارسال شد که بیشتر آن‌ها به دست سازمان‌های محیط زیستی نظیر «دوستان زمین فلوریدا» (Friends of the Earth)، موسسه فناوری متعهدانه (Institute for Responsible Tech) و مرکز ایمنی غذا (Center for Food Safety) رسیده بود.

دانا پرلز، مدیر بخش مربوط به این طرح آزمایشی در موسسه «دوستان زمین فلوریدا»، در گزارشی که در گاردین منتشر شد توضیح داد که مخالفت با طرح استفاده از این پشه‌ها که بدون انجام آزمایش‌های بیشتر اجرا می‌شود، دلایل موجهی دارد.

خانم پرلز در مصاحبه با گاردین گفت: «از مردم می‌خواهند به درستی نتایج آزمایش‌های شرکت اوگزیتک اعتماد کنند و باور کنند که هیچ‌یک از پشه‌های ماده دستکاری ژنتیکی شده زنده نخواهند ماند، اما از کجا بدانیم؟»

خانم پرلز و سایر منتقدان کارزار اوگزیتک در کالیفرنیا ضمن ابراز نگرانی، خاطرنشان می‌کنند که آنتی‌بیوتیکی وجود دارد که عموما در کشاورزی از آن استفاده می‌شود و از قضا در کالیفرنیا بیش از هر جای دیگر مصرف می‌شود. این آنتی‌بیوتیک در واقع می‌تواند دستکاری ژنتیکی اوگزیتک را خنثی کند و در واقع امکان زاده شدن پشه‌های ماده را هم فراهم می‌کند.

این آنتی‌بیوتیک موسوم به تتراسایکلین اغلب در جاهایی وجود دارد که پشه‌ها برای تخم‌گذاری انتخاب می‌کنند؛ مخصوصا در فاضلاب. نگرانی این عده از آن است که تماس این گزندگان دستکاری ژنتیکی شده با این فاضلاب‌ها ممکن است منجر به ایجاد ترکیبی شود که دانشمندان قادر نیستند نتیجه نهایی آن را پیش‌بینی کنند، اما در نهایت می‌تواند به دشوارتر شدن مهار جمعیت پشه‌ها بیانجامد.

به هر حال، سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد رهاسازی این موجودات در فاصله ۵۰۰ متری از منابع، مخصوصا تاسیسات تصفیه فاضلاب که ممکن است حاوی آنتی‌بیوتیک باشد، ممنوع است.

با این حال، این تضمین نمی‌کند که این حشرات وارد این تاسیسات نشوند.

سال گذشته مری جین کوبرن، مدیر روابط عمومی ناحیه کنترل ناحیه لس‌آنجلس بزرگ، در مصاحبه با «لس‌آنجلس تایمز» گفت که این پشه‌ها شاید نتوانند مسافت طولانی پرواز کنند، اما موجوداتی «هوشمند» به‌شمار می‌روند.

او ماجرایی را در این مصاحبه روایت کرد و توضیح داد که پشه ماده چطور می‌تواند به آسانی وارد خودرو ما شود و در شهر بعدی که از خودرو بیرون رود، تخم‌گذاری کند، یا برخی دیگر از آن‌ها هم ممکن است به راحتی به آن سوی نرده‌ها پرواز کنند و به حیاط همسایه‌شان بروند.

© The Independent

بیشتر از جهان