دیوارنگاری؛ شیوه جدید اعتراض زنان افغانستان

«طالبان زنان معترض را از طریق تماس‌ تلفنی تهدید می‌کنند که آنها را شناسایی کرده‌اند»

«تلاش می‌کنیم کارزار دیوارنگاری را گسترش دهیم تا بتوانیم انفرادی کار کنیم و نتیجه جمعی به‌دست آوریم»-عکس: ارسالی گروه مشارکت سیاسی زنان افغانستان

گروه‌های اعتراضی زنان در افغانستان، برای جلوگیری از خاموش شدن صدای اعتراض زنان علیه طالبان، کارزار دیوارنگاری راه انداخته‌اند و در یک فراخوان عمومی، از مردم افغانستان می‌خواهند در سراسر کشور مطالبات آزادی‌خواهانه و نیز اعتراض‌شان را به کارکردهای طالبان با رنگ، زغال، یا هرچه در دسترس دارند، بر دیوارهای شهرها بنویسند.

با وجود تهدیدها و فشار‌های طالبان برای سرکوب اعتراضات زنان، جنبش‌های اعتراضی زنان هر روز ازگوشه و کنار افغانستان سر بلند می‌کنند. این جنبش‌ها خواستار رعایت حقوق اولیه انسانی زنان افغانستان، از جمله حق کار و آموزش، و تامین آزادی‌های فردی هستند. اعتراضات خیابانی زنان در چهارماه گذشته، بارها با سرکوب و خشونت روبه‌رو شده است و زنان معترض به اشکال مختلف تهدید و حتی بازداشت شده‌اند. به همین دلیل، اکنون گروهی از زنان معترض در کابل تصمیم گرفته‌اند تا طرح کارزار دیوارنویسی را عملی کنند. این زنان هدف این کارزار را جلوگیری از رسیدن آسیب مستقیم به زنان معترض(که می‌تواند منجر به خاموشی اعتراضات آنان شود) و نیز ماندگاری و تاثیر بیشتر پیام‌ها و خواسته‌های زنان، عنوان می‌کنند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

هدا خموش، شاعر و فعال حقوق زن در کابل، که از طراحان این کارزار است، به ایندینپندنت فارسی گفت: «طالبان زنان معترض را از طریق تماس‌های تلفنی تهدید می‌کنند و هشدار می‌دهند که آنان را شناسایی کرده‌اند و به دنبال‌شان هستند. طالبان حتی هشدار می‌دهند که از این پس، اعتراضات خیابانی زنان را با حمله‌های انتحاری پاسخ خواهند داد.» او تصریح کرد که گروه‌های اعتراضی زنان تلاش دارند تا شیوه اعتراض خود را تغییر دهند و روشی را در پیش گیرند که ماندگاری و تاثیر بیشتر و آسیب مستقیم کمتری داشته باشد.  

برگزارکنندگان کارزار دیوارنگاری، از مردم در سراسر افغانستان و حتی بیرون از مرزهای آن می‌خواهند تا اعتراض خود را به عملکرد‌های غیرانسانی طالبان در خصوص مردم و به ویژه زنان افغانستان، به شکل شعار‌ها و پیام‌های کوتاه در مکان‌های قابل مشاهده، بر دیوارهای شهرها بنویسند. در فراخوانی که جنبش زنان عدالت‌خواه افغانستان روز یکشنبه ۱۹دی منتشر کرد، آمده است: «از تمام مردم افغانستان می‌خواهیم که خواست‌های خود را برای تأمین حقوق انسانی‌شان و برپایی حکومت قانونی و مردمی، با هر ابزاری که در دست دارند، چه رنگ، اسپری، قلم، زغال، یا هر وسیله دیگر، بر دیوارهای شهرها بنویسند تا روایت خویش را در گوشه گوشه کشور گسترش دهیم ‌و اجازه ندهیم صدای عدالت‌خواهی مردم ما به هیچ قیمتی خاموش شود.»

در پی این فراخوان که کمتر از بیست و چهار ساعت از آن می‌گذرد، زنان در دیگر شهر‌ها و استان‌های افغانستان دست به‌کار شده‌اند تا آن را همراهی کنند.

بهار (نام مستعار) فعال حقوق زن در استان بغلان، به ایندیپندنت فارسی گفت: «این‌جا در بغلان تاکنون زنان نتوانسته‌اند اعتراضات‌شان را در خیابان‌ها فریاد بزنند، زیرا فضای این‌جا به‌شدت زیر سلطه طالبان است. ما تاکنون زیر سقف خانه‌هامان اعتراض کرده‌ایم، اما این بار، هرچند مخفیانه، به خیابان می‌رویم و پیام‌های خود را بر دیوارهای شهر می‌نویسیم.» خانم بهار تصریح کرد که این نوع از اعتراض نیز برای زنان خالی از خطر نیست، زیرا اگر طالبان در آن شهر زنی را در حالی نوشتن شعاری بر دیوارهای شهر ببینند، بدون شک حکم سنگسار بر او جاری خواهند کرد. او افزود: «با این حال، ما نمی‌توانیم سکوت کنیم. اکنون هیچ زنی در هیچ اداره‌ای در بغلان کار نمی‌کند و هیچ دختری به مدرسه نمی‌رود.»

به نظر می‌رسد که با درنظرداشت سلیقه‌ها و دیدگاه‌های متفاوت ممسئولان محلی طالبان با یکدیگر، زنان هم در شهرهای مختلف افغانستان وضعیت‌های متفاوتی را از سر می‌گذرانند. در حالی که در شمال افغانستان در شهر مزارشریف زنان در برخی ادارات غیردولتی کار می‌کنند و دختران به مدرسه می‌روند، در شهرهای هم‌جوار آن زنان محکوم به حبس خانگی‌اند. از شمال افغانستان که برگردیم، در استان‌های هم‌جوار پایتخت نیز هیچ زنی اجازه ندارد بدون محرم شرعی از خانه بیرون رود. امامان مساجد در خطبه‌هی نماز جمعه به مردان هشدار می‌دهند که از بیرون رفتن زنان‌شان بدون حجاب و محرم شرعی، جدا جلوگیری کنند. به این حال، زنان در این استان‌ها نیز تلاش دارند تا به کارزار خیابانی زنان کابل بپیوندند و فریاد عدالت‌خواهی سر دهند. 

پروانه ابراهیم‌خیل، فعال حقوق زنان در کابل، به ایندیپندنت فارسی گفت: «تا کنون از چهاردیواری خانه‌هامان فریاد دادخواهی سر دادیم، اما اختناق در شهرما هر روز برای زنان بیشتر می‌شود. ما تصمیم گرفته‌ایم تا صدای اعتراض‌مان را بر دیوارها نقش کنیم تا همه بخوانند و بدانند که در این شهر نیز زنانی هستند که می‌خواهند زندگی کنند.» او در ادامه گفت که هرچند خطر این کار برای زنان کم نیست، برای رهایی از ستم و به‌دست آوردن حقوق انسانی خود حاضرند قربانی دهند.

اعتراض‌های خیابانی زنان افغانستان پس از تسلط طالبان، بیشتر در شهرهای کابل، هرات، و مزارشریف برگزار شد و در چندین مورد به خشونت کشانده شد. اکنون هسته مرکزی این اعتراض‌های در کابل قرار دارد و هر روز بر شمار گروه‌های اعتراضی افزوده می‌شود. این در حالی‌ است که زنان معترض در کابل و دیگر استان‌ها، کماکان تهدید‌های مشخصی از سوی طالبان دریافت می‌کنند. به گفته هدا خموش، اکنون دختران کمتر جرات می‌کنند هنگام بیرون رفتن از خانه تلفن همراه‌شان را با خود داشته باشند، زیرا با اندک‌ترین برخورد با طالبان، آنان گوشی‌های همراه دختران را می‌گیرند و چنان امری بسیار خطرساز است. او همچنین از دشوارتر شدن شرکت در اعتراضات خیابانی به دلیل محدودیت بیرون رفتن از خانه بدون محرم شرعی خبر داد، و افزود که همراه داشتن یا نداشتن «محرم شرعی» مسئله بغرنج و جنجال‌سازی برای دخترانی است که می‌خواهند فقط با هدف مبارزه برای حقوق خود به خیابان بیایند، به همین دلیل «تلاش می‌کنیم کارزار دیوارنگاری را گسترش دهیم تا بتوانیم انفرادی کار کنیم و نتیجه جمعی به‌دست آوریم.»