پرونده‌های مخفی ناتوِ: افشای حملات هوایی اشتباه

اطلاعات ناقص و هدف‌گیری نادرست بیشترین علت تلفات غیرنظامیان در حملات ناتو بوده است

حمله پهپادی ۲۹ اوت در پایتخت افغانستان که جان ۱۰ غیرنظامی از جمله ۷ کودک را گرفت- WAKIL KOHSAR / AFP

در تاریخ ۳۰ اوت، یک روز قبل از پایان برنامه انتقال افغان‌ها از فرودگاه کابل، مقام‌های ناتو اعلام کردند که در حمله پهپادی علیه جنگجویان داعش در داخل شهر کابل، دو جنگجوی داعش به قتل رسیدند. ناتو گفت این افراد می‌خواستند حمله دیگری را مانند حمله انتحاری فرودگاه کابل که سه روز پیش‌ از این حادثه صورت گرفته بود، بار دیگر تکرار کنند.  اما هم‌زمان رسانه‌های جهانی گزارش دادند که ناتو یک خانواده از غیرنظامیان را به قتل رسانده است. ناتو هفته‌ها بعد اعتراف کرد که در آن حادثه ۱۰ غیرنظامی کشته شدند. اشتباه ناتو در هدف‌گیری تروریست‌ها، اولین مورد ازاین‌گونه حوادث نبوده است.

 نیویورک‌تایمز در گزارش مفصلی که روز شنبه منتشر کرده است‌، می‌گوید اطلاعات ناقص و هدف‌گیری غیردقیق و گاه اشتباه باعث کشته شدن هزاران غیرنظامی بی‌گناه در جنگ‌هایی که ناتو حضور داشته، شده است. به گفته نیویورک‌تایمز این گزارش تصور گذشته در مورد دقت پهپاد‌ها و هواپیماهای جنگی را در هدف قرار دادن تروریست‌ها مخدوش کرده است. نیویورک‌تایمز به بیش از ۱۳۰۰ گزارش ارزیابی شده ارتش آمریکا دست‌یافته که در مورد کشته شدن غیرنظامیان در حملات هوایی است. این مدارک همچنین نشان می‌دهند که برخلاف سیستم تدوین‌شده پنتاگون برای بررسی تلفات غیرنظامیان؛ تعهد وزارت دفاع آمریکا بر رعایت شفافیت و پاسخگویی، جای خود را به  شفاف نبودن و مصونیت از مجازات داده است. تنها در موارد معدودی، ارزیابی‌ها به‌صورت عمومی منتشر شده است. هیچ‌یک از سوابق ارائه‌شده شامل کشف تخلف یا اقدامات انضباطی نیست.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در‌ پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا، کمپینی برای ختم جنگی که ۶۰۰۰ آمریکایی را به کام مرگ برده بود، شکل گرفت. دولت آمریکا ناگزیر حملات زمینی را کم کرد و به حملات هوایی رو آورد. این مسئله باعث شد تا تلفات نیروهای آمریکایی کاهش پیدا کند. داعش با حملات هوایی آمریکا بالاخره از بین رفت. سال‌های متمادی دولت افغانستان از حمایت هوایی آمریکا برای ضربه زدن به تروریست‌ها استفاده کرد، اما در مقابل تلفات غیرنظامیان که دائما در حال افزایش بود، فراموش شد و کمتر کسی به فکر این مسئله افتاد که حملات هوایی باعث کشته شدن بیشتر مردم عادی می‌شود. به نقل از نیویورک‌تایمز، بیل اوربان، سخنگوی ستاد نیروهای مرکزی آمریکا (سنتکام) می‌گوید، حتی با پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز هم احتمال اشتباه وجود دارد؛ چه این اشتباه در اطلاعات ناقص باشد یا در هدف‌گیری غیردقیق یا حتی در تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده؛ اما مهم این است که این اشتباه‌ها به ما درس می‌دهند و ما با آموختن از این درس‌ها تلاش می‌کنیم مانع آسیب‌های بیشتر شویم‌.

اما آنچه مدارک نشان می‌دهند این است که افراد زیادی در اثر اشتباهات بیش‌ازحد، کشته می‌شوند و این روند همیشه ادامه داشته است. ارزیابی‌های ارتش آمریکا نشان می‌دهند که از سال ۲۰۱۸ به این‌سو ۱۸۸ غیرنظامی در اثر حملات هوایی کشته شده‌اند؛ اما آنچه نیویورک‌تایمز بررسی کرده است، مرگ صدها نفر در اثر حملات هوایی را نشان می‌دهد. دلیلش این است که ارتش بسیاری از ادعاها درباره تلفات غیرنظامیان را به استناد این‌که مدارک کافی نیستند، رد کرده است. بررسی مدارک وزارت دفاع آمریکا در مورد تلفات غیرنظامیان، یک مسئله روان‌شناختی را نیز نشان می‌دهد؛ تایید جانب‌دارانه یا (confirmation bias) که باعث می‌شود افراد بیشتر تفسیر اطلاعات را به‌سوی یک باور از قبل موجود هدایت کنند، به‌طور مثال حرکت جمعی از مردان موتورسوار را به نیروهای داعش که با موتور گشت می‌زنند، شباهت داده‌اند.

اشتباهات فاحش حملات هوایی در افغانستان به‌جایی رسید که دولت افغانستان نیروهای آمریکایی را مجبور کرد تا حملات هوایی را کاهش دهند و تمامی عملیات شبانه را متوقف کنند. این تصمیم حامد کرزی، رئیس‌جمهوری سابق افغانستان بود که  در پی تلفات گسترده غیرنظامیان در غرب افغانستان اعلام شد. در ۲۲ اوت سال ۲۰۰۸، هواپیماهای جنگی آمریکا، مناطقی را در روستای عزیزآباد شهرستان شیندند در فاصله پنج کیلومتری از پایگاه بزرگ نیروهای آمریکایی در فرودگاه نظامی شیندند که دومین فرودگاه نظامی افغانستان به‌حساب می‌آمد، بمباران کردند. آمریکایی‌ها گفتند بیش از ۳۰‌جنگجوی طالبان را که آماده حمله گسترده به پایگاه شیندند بودند، کشته است، اما بررسی‌های بعدی نشان دادند که در حدود ۹۰‌غیرنظامی در آن حمله کشته شده‌اند.

حامد کرزی پس‌ از این حادثه از نیروهای ناتو خواست تا حملاتشان را کاهش دهند و در شب هیچ عملیاتی انجام ندهند. تنها پس از قدرت گرفتن اشرف غنی در افغانستان و امضای توافق راهبردی میان آمریکا و افغانستان، ناتو دوباره حملات هوایی را گسترش داد و حتی به عملیات شبانه پرداخت. این مسئله باعث افزایش تلفات غیرنظامیان و نفرت بیشتر مردم از دولت شد. طالبان نیز با استفاده از همین موقعیت به سربازگیری بیشتر در افغانستان پرداخت و گستره جنگ در افغانستان تقریبا تمام این کشور را در برگرفت.

 

بیشتر از جهان