یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که لبنان را در طول چند دهه گذشته در معرض خطر قرار داده است و همواره ثبات و امنیت آن را تهدید می‌کند، سلاح‌های غیرمجازی است که شبه‌نظامیان حزب‌الله و سایر گروه‌های مسلح آن‌ها را در دست دارند. وجود چنین سلاح‌هایی در یک کشور نه‌تنها دولت و نهادهای تصمیم‌گیرنده ‌را تحت فشار می‌گذارد، بلکه امنیت و آرامش جامعه را نیز برهم می‌زند.

به همین ترتیب، افراد و گروه‌های مسلح در لبنان، علاوه بر این‌که در موارد متعددی عامل خشونت و درگیری‌های داخلی در این کشور شده‌اند، انبارهای مواد آتش‌زا و مهمات جنگی آن‌ها نیز بارها مردم بی‌گناه لبنان را به کام مرگ کشانده است. انفجار مهیب نیترات آمونیوم ذخیره‌شده در انبار شماره ۱۲ بندر بیروت در روز ۴ اوت ۲۰۲۰ (۱۴ مرداد ۱۳۹۹)، نه‌تنها بندرگاه بیروت بلکه نیمی از پایتخت لبنان را به ویرانه تبدیل کرد. در این حادثه هولناک صدها تن کشته شدند، هزاران تن مجروح و ناپدید شدند و لبنان متحمل میلیاردها دلار خسارت شد.

بااین‌حال و علی‌رغم گذشت بیش از یک‌سال از زمان انفجار بندر بیروت، سرنوشت پرونده تحقیقات این فاجعه، به‌دلیل نفوذ سلاح‌های غیرمجاز همچنان در ابهام و سردرگمی قرار دارد.

شامگاه جمعه گذشته، ۱۹ آذرماه ۱۴۰۰، انفجارهای شدیدی اردوگاه فلسطینیان در شهر «صور» در جنوب لبنان را به لرزه درآورد. در این انفجار که در انبار سلاح و مهمات متعلق به گروه «حماس» در اردوگاه برج‌ الشمالی آوارگان فلسطینی در شهر صور به وقوع پیوست، ده‌ها تن مجروح شدند، علاوه بر این‌که ساکنان مجاور این انبار متحمل خسارت‌های مالی بسیاری شده‌اند.

به دنبال انفجار اخیر، بحث بر سر ادامه چالش سلاح‌های غیرمجاز بار دیگر در محافل مختلف لبنان مطرح شده است و بسیاری از مسئولان و شهروندان این کشور بر لزوم پایان دادن به معضل سلاح‌های غیرمجاز تاکید دارند. به باور این افراد تا زمانی که سلاح در انحصار دولت نباشد و گروه‌های مختلف به حمل سلاح و انباشتن مهمات نظامی ادامه دهند، لبنان نمی‌تواند به ثبات و امنیت دست یابد و نهادهای تصمیم‌گیرنده همواره تحت‌ فشار و نفوذ سلاح‌های غیرمجاز باقی خواهند ماند.

البته علاوه بر این‌که گروه‌های مختلف سیاسی و طیف بزرگی از ملت لبنان می خواهند که انحصار سلاح در دست دولت باشد، سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای خارجی نیز انحصار سلاح در دست دولت را یک ضرورت اساسی برای حفظ ثبات و امنیت در لبنان می‌دانند.

در همین راستا، میشل سلیمان، رئیس‌جمهوری پیشین لبنان با اشاره به انفجار اخیر، گفت: «علاوه بر شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه عرب و کشورهای دوست، کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز برای حفظ ثبات و بی‌طرفی لبنان، می‌خواهند که  تسلیحات محدود شود و مرزها کنترل شوند و تردیدی نیست که با توجه به خطرات روزافزون ناشی از سلاح‌های غیرمجاز، شمار سازمان‌ها و کشورهای خواستار این اقدام‌، پیوسته رو به افزایش خواهد بود.»

وی افزود: «آیا بهتر نبود که ما به تعهداتمان نسبت به بیانیه‌ بعبدا که در سال ۲۰۱۲ به‌اتفاق آرا به تصویب رسید پایبند می‌ماندیم و از دخالت و دست‌اندازی در بحران‌ها و درگیری‌های بیرون مرزی خودداری می‌کردیم؟» میشل سلیمان در ادامه گفت «هنوز فرصت برای این اقدام مهم باقی‌ مانده است و لازم است بیش از این به وضعیت ناهنجار کنونی ادامه ندهیم و با کسب اعتماد بین‌المللی، کشور را از باتلاقی که در آن فرورفته‌ است، نجات دهیم.»

از سوی دیگر، فواد سینیوره، نخست‌وزیر پیشین لبنان، گفت آنچه در شهر «صور» رخ داد، دلیل روشنی بر خطرات ناشی از سلاح‌های غیرمجاز در کشور است. وی در صحبتی که با شبکه تلویزیونی الحدث داشت، با اشاره به سلاح‌های حزب‌الله و تاکید بر لزوم انحصار سلاح در دست دولت، گفت: «سلاح‌های غیرمجاز تهدید بالفعل و واقعی برای لبنان است.»