داوید بارنئا، رئیس سازمان موساد اسرائیل، روز دوشنبه، ۶ دسامبر، به مقر سازمان سیا در ایالت ویرجینیای آمریکا رفت تا در مورد برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کند. روزنامه «اورشلیم پست» در گزارشی دیدارهای پیش روی آقای بارنئا را «یکی از خطیرترین و پرتنش‌ترین جلسات حرفه‌اش» خواند. یونا جرمی باب، کارشناس امنیتی، در این مقاله می‌پرسد: «سوالی سرنوشت‌ساز در میان است: آیا اسرائیل می‌تواند پس از هفته اول مذاکرات لرزان هسته‌ای با ایران بر آمریکا تاثیر بگذارد؟ آیا آقای بارنئا پس از سخنرانی پیکارجویانه مهمی که پنجشنبه گذشته انجام داد، بر نفوذ شخصی خود افزوده، یا از آن کاسته است؟»
اشاره این کارشناس به سخنان بارنئا است که در آن نشان داد موضع محکمی در زمینه ایران دارد و جای خود را در مناظرات درونی موساد و بحث‌های موجود بین دستگاه‌های اطلاعاتی و نظامی اسرائیل، آمریکا، و سایر کشورهای جهان، در این مورد تعیین کرده است. بارنئا در آن سخنرانی تاکید کرد: «ایران به سلاح هسته‌ای نخواهد رسید. نه در سال‌های پیش رو و نه هیچ زمان دیگری. این تعهد شخصی من است. این تعهد موساد است. چشمان ما باز است، ما هشیاریم و به همراه همکاران‌مان در عرصه دفاعی، هر کاری که لازم باشد انجام می‌دهیم تا این خطر را از دولت اسرائیل دور نگاه داریم و هر طور شده، آن را کنار بزنیم.»
این در حالی است که از میان روسای زنده سابق موساد، دست‌کم چهار نفر (تامیر پاردو، شابتای شاویت، افرائیم هالوی، و دنی یاتوم) به طرق مختلف گفته‌اند که اسرائیل باید هر چه در توان دارد برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام دهد، اما در عین حال باید برنامه‌ای نیز برای وضعیت احتمالی «ایرانِ مسلح به بمب هسته‌ای» داشته باشد. اما یوسی کوهن، رئیس موساد در اواخر دوران بنیامین نتانیاهو، گفته است که اسرائیل و موساد این قدرت را دارند تا با تحرکات تهاجمی، کاری کنند که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نیابد. تفاوت این دو موضع را می‌توان در این دید که طرف نخست، ضمن خواست جلوگیری از رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای، نگران این است که حرکات تهاجمی باعث ورود اسرائیل به جنگی در منطقه یا آسیب دیدن جدی روابط آن کشور با آمریکا شود، و طرف دوم، (کوهن و بارنئا) اما باور دارند که هیچ وضعیتی بدتر از ایرانِ مسلح به سلاح هسته‌ای نیست.
آقای برنئا در سخنرانی روز پنجشنبه خود با انتقاد از برجام، آن‌را «وحشتناک» و «به زحمت قابل تحمل» خوانده بود که نشان دیگری از مواضع او است.
سفر مهم رئیس موساد به واشنگتن در حالی انجام می‌شود که برخی از کارشناسان اسرائیلی می‌گویند انفجار چند روز پیش نطنز، ناشی از یک حمله پهپادی نافرجام توسط موساد بوده است. این در حالی است که مقامات ایرانی مدعی شده‌اند که آن انفجار بر اثر آزمایش‌های معمول خود ایران بوده است.
علاوه بر آقای بارنئا، بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز این هفته برای دیدار با مقامات ارشد دولت بایدن به آمریکا می‌رود. سه تلویزیون اسرائیل روز یکشنبه گزارش دادند که بارنئا و گانتز از آمریکا خواهند خواست که دست به حمله نظامی علیه اهدافی مربوط به حکومت ایران بزند. در گزارش‌های این تلویزیون‌ها (که بدون ذکر منبع بود) شنیدیم که گانتز و بارنئا قصد دارند از آمریکایی‌ها بخواهند برنامه‌ای موسوم به «طرح جایگزین» (Plan B) داشته باشند و در صورت شکست مذاکرات وین، دست به حمله بزنند. بنا به این گزارش‌ها، اسرائیلی‌ها به بن‌بست خوردن دور اخیر مذاکرات در وین را فرصتی برای سوق دادن آمریکا به سوی موضعی تهاجمی‌تر می‌دانند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت که آمریکایی‌ها احتمالا نه به تجهیزات هسته‌ای در ایران، که به پایگاه‌های این کشور در خارج از مرزهای آن حمله خواهند کرد؛ مثلا پایگاهی در یمن. به گفته این شبکه تلویزیونی، هدف چنین حمله‌ای قانع کردن ایران به نرم کردن موضع خود در دور آتی مذاکرات خواهد بود که احتمال دارد تا چند روز دیگر آغاز شود.
جرمی باب در تحلیل خود گفت که آقای بارنئا شاید نگران باشد که ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، با او به علت مخالفت علنی‌اش با موضع دولت بایدن، سخت برخورد کند. آقای برنز در زمانی که در وزارت خارجه بود، از تدوین‌گران اصلی راهبرد مذاکره با ایران بود که در سال ۲۰۱۵ منجر به برجام شد.
ایهود باراک، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز وارد این گفت‌وگو شده است. او روز یکشنبه، ۵ دسامبر، گفت باور ندارد که آمریکا و اسرائیل برنامه نظامی قابل اتکایی برای حمله به برنامه هسته‌ای ایران داشته باشند، و افزود که تصمیم آمریکا برای خروج از برجام بدون داشتن چنین برنامه‌ای، «متوهمانه» بوده است.
آقای باراک در پی به بن‌بست رسیدن دور اخیر مذاکرات هسته‌ای در وین، در یادداشتی در روزنامه «یدیعوت آخرونوت»، گفت که خروج دولت ترامپ از برجام «تصمیمی متوهم بود که به ایرانی‌ها اجازه داد به سرعت در مسیر تبدیل شدن به دولت آستانه هسته‌ای حرکت کنند.»
منظور از «دولت آستانه هسته‌ای» که گاه «گزینه ژاپن» نیز نامیده می‌شود، دولتی است که در یک قدمی ساخت سلاح هسته‌ای قرار دارد و هر گاه تصمیم بگیرد، می‌تواند ظرف مدتی کوتاه به چنین سلاحی دست یابد.
آقای باراک گفت، اشتباه تل‌آویو و واشنگتن این بوده است که برنامه‌ای برای حمله نظامی دقیق به تجهیزات هسته‌ای ایران تهیه نکرده‌اند.
نخست‌وزیر سابق اسرائیل که سابقه سال‌ها حضور در ارتش و وزارت دفاع در دولت نتانیاهو را نیز دارد، در پی انتشار یادداشت خود، به شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل گفت: «من با احتیاط می‌گویم که معلوم نیست که اسرائیل یا آمریکا در حال حاضر برنامه عملی قابل اتکایی داشته باشند که طبق آن، اگر دستور لازم را بدهی، صبح از خواب بیدار می‌شوی و می‌بینی که ایران بار دیگر سه سال با تسلیحات هسته‌ای فاصله دارد.»
کارشناسان می‌گویند که ایران با پراکنده کردن تجهیزات هسته‌ای خود و بردن آن‌ها به عمق زمین، هرگونه حمله‌ای را بسیار پیچیده کرده است. مقامات اسرائیلی اما اصرار دارند که هنوز امکان حمله نظامی موفق هست.
طبق روایات تاریخی، آقای باراک حدود ۱۰ سال پیش که وزیر دفاع نتانیاهو بود، خواهان حمله نظامی به ایران بود. او در دوران اخیر از منتقدان سفت و سخت نتانیاهو بوده است و حتی با حزب چپ سوسیالیست، مِرِتص، علیه او همکاری کرده است.
باراک با انتقاد از رویکرد نتانیاهو گفت: «آن‌ها در سال ۲۰۱۵ اشتباهی تاریخی کردند. برجام وحشتناک بود و این بر کسی پوشیده نیست. اما از لحظه‌ای که این توافق امضا شد، دیگر بخشی از واقعیت بود. نمی‌توان در خواب و خیال زندگی کرد. توافق که امضا شد، خروج از آن بدتر از ادامه آن بود و به هر شکل باید برنامه‌ای برای این وضعیت احتمالی که ایران تصمیم بگیرد به سمت سلاح هسته‌ای برود، داشته باشیم.»
نخست‌وزیر اسبق اسرائیل گفت: «در سال ۲۰۱۸ نخست‌وزیر اسرائیل [نتانیاهو] بار دیگر از رئیس جمهوری آمریکا خواست که دست به اقدام متوهم خروج از توافق بزند. فقط آمریکا از توافق خارج شد و همه در آن ماندند.»
این چهره قدیمی حزب کارگر، از دولت کنونی اسرائیل (به رهبری نفتالی بنت، نخست‌وزیرِ راست‌گرا و یائیر لاپید، وزیر خارجه و نخست‌وزیر علی‌البدل میانه‌گرا) خواست که رابطه خود با آمریکا را «پشت درهای بسته» نگاه دارد و «نه در گفت‌وگوی مستقیم در انظار عمومی.»
باراک تاکید کرد: «احتمال این که کاری کنیم که آمریکا امروز علیه ایران دست به استفاده از زور بزند، تقریبا صفر است. اگر هم امکانی برای تاثیر گذاشتن بر موضع آمریکایی‌ها باشد، با اظهارات علنی به نتیجه نمی‌رسد.»
مقامات اسرائیلی اما بارها در اظهارات علنی خود مخالف خواست اعلام‌شده دولت بایدن برای احیای برجام بوده‌اند.
آقای بنت روز یکشنبه، ۵ دسامبر، در سخنرانی هفتگی خود برای کابینه گفت: «من از تمام کشورهایی که در وین مشغول مذاکره با ایران هستند، می‌خواهم موضعی سرسخت بگیرند و به روشنی به ایران بگویند که نمی‌شود در عین حال هم اورانیوم غنی‌سازی کرد و هم مذاکره. ایران باید بالاخره بهایی برای تخلفاتش پرداخت کند.»
