محکومیت زن داعشی آلمانی به جرم مشارکت در مرگ فجیع دختر ایزدی

ده سال زندان برای جنیفر ونیش از اولین حکم‌های قضایی جهان مربوط به کشتار ایزدی‌ها است

بسیاری از زنان و کودکان ایزدی قربانی خشونت‌های داعش شدند -  SAFIN HAMED / AFP

زنی آلمانی از اعضای گروه تروریستی داعش، روز دوشنبه به جرم همدستی در کشتن یک دختر پنج‌ساله از اقلیت مذهبی ایزدی به ده سال زندان محکوم شد. این از اولین موارد حکم قضایی در دادگاه‌های جهان مربوط به کشتار ایزدی‌ها به دست داعش است. 

این حکم تاریخی را قاضی راینهولد بایر از دادگاه عالی منطقه‌ای در شهر مونیخ علیه جنیفر ونیشِ ۳۰ ساله صادر کرد که متهم است اجازه داده است یک کودک پنج ساله ایزدی که «برده» داعش بوده است، زیر آفتاب از تشنگی جان دهد.

در روایت دادستانی آلمان آمده است که خانم ونیش و همسرش هنگام زندگی در شهر موصل در زمان اشغال آن به دست داعش، یک زن و دختر ایزدی را به عنوان برده خانگی خریداری کرده‌اند و آن‌ها را در خانه خود در موصل محبوس نگاه می‌داشتند. 

دادستانی، ونیش را متهم به «دو مورد جنایت علیه بشریت به شکل برده‌داری» و همدستی در کشتن دختر (به علت کمک نکردن به او) کرده بود و قاضی در هر دو مورد او را مقصر اعلام کرد. در دادخواست می‌خوانیم: «وقتی این دختر مریض شد و تشکش را خیس کرد، شوهرِ متهم، او را برای مجازات در بیرون از خانه زنجیر کرد و گذاشتند این دختر زیر آفتاب سوزان مرگی پردرد را تجربه کند. متهم به همسرش اجازه داد آن کار را انجام دهد و هیچ کاری برای نجات آن دختر نکرد.»

طبق برخی گزارش‌ها، مرگ آن دختر در سال ۲۰۱۵ در فلوجه صورت گرفته است. 

همسر خانم ونیش، طاها الجمیلی، از اعضای عراقی داعش است و جداگانه در فرانکفورت محاکمه می‌شود. انتظار می‌رود حکم او ماه آينده صادر شود. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

خانم ونیش منکر اتهامات مطروحه علیه خود بود. مادر دختر، نورا، در محاکمه علیه او شهادت داده بود، اما وکلای متهم آلمانی می‌گفتند او شاهدی قابل اتکا نیست و حتی مدعی‌اند که هیچ مدرکی درباره مرگ دختر (که پس از غش کردن زیر آفتاب به بیمارستان برده شد) وجود ندارد. نورا چندین بار، هم در مونیخ و هم در فرانکفورت، شهادت داده است. وکلای ونیش می‌خواستند او تنها به دلیل پشتیبانی از سازمانی تروریستی حکم دو سال زندان مشروط دریافت کند. 

در طول محاکمه، ونیش در پاسخ به این‌که چرا کاری برای نجات دختر نکرده است، گفت «می‌ترسیده» که شوهرش او را «هل دهد یا زندانی کند.»

به گزارش روزنامه سودویچه زایتونگ، ونیش در پایان محاکمه مدعی شد که دارند از او «نمونه‌ای برای تمام اتفاقاتی که تحت داعش صورت گرفت، می‌سازند.»

خانم ونیش در سال ۲۰۱۳ به اسلام گروید و به ترکیه و سپس به سوریه و عراق رفت تا به داعش بپیوندد. او در اواسط سال ۲۰۱۵ به نیروهای «پلیس اخلاق» داعش معروف به «حسبه» پیوست و در شهرهای تحت کنترل داعش مثل فلوجه و موصل گشت می‌داد. او مثل سایر نیروهای «حسبه»، مسلح به کلاشنیکف، تفنگ کمری، و جلیقه انفجاری بود و وظیفه‌اش چیزی شبیه «گشت ارشاد» در ایران بود: حفظ حجاب و عفت عمومی و ممنوعیت شرب الکل و استعمال دخانیات. 

در ژانویه ۲۰۱۶، ونیش به سفارت آلمان در آنکارا رفت تا گذرنامه‌ای جدید دریافت کند. او اما پس از خروج از سفارت دستگیر شد و چند روز بعد به آلمان تحویل داده شد. 

محاکمه خانم ونیش در آوریل ۲۰۱۹ آغاز شد تا از اولین نمونه‌های محاکمه رسمی در جهان در رابطه با تعقیب گسترده ایزدی‌ها توسط داعش باشد.

اقلیت یکتاپرست ایزدی عموما کردزبان هستند و در مناطق کردنشین در عراق، ایران، سوریه، و ترکیه زندگی می‌کنند. تعداد کل آن‌ها در جهان از یک تا یک و نیم میلیون تخمین زده می‌شود که بیشترشان در شمال عراق و استان‌هایی همچون نینوا و دوهوک زندگی می‌کنند. ریشه باور ایزدی‌ها به زرتشتی‌گری بازمی‌گردد. آن‌ها قرن‌ها است تحت سرکوب و تعقیب هستند و موارد تبعیض علیه‌شان حداقل از قرن دهم میلادی ثبت شده است. برخی مسلمانان و اسلام‌گرایان ایزدی‌ها را متهم به «شیطان‌پرستی» می‌کنند و سابقه حرکات علیه آن‌ها در امپراتوری‌های صفوی و عثمانی وجود دارد. گروه داعش اما دست به وسیع‌ترین نسل‌کشی ثبت‌شده تاریخ علیه ایزدی‌ها زد. آغاز این حرکت با کشتار سنجار در ماه اوت سال ۲۰۱۴ بود؛ زمانی که داعشی‌‌ها هزاران مرد و زن کودک ایزدی را در منطقه سنجار/شنگال در استان نینوا دزدیدند. داعش هزاران مرد ایزدی را کشت و هزاران زن و کودک ایزدی را به بردگی گرفت. 

بیش از پنجاه هزار ایزدی در کوه شنگال گیر افتاده بودند که با ورود نیروهای «حزب کارگران کردستان» (پ ک ک) ترکیه و متحدان سوری آن، یگان‌های مدافع خلق، همراه با حمایت هوایی آمریکا، بریتانیا، و استرالیا نجات یافتند. از نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان عراق انتقاد می‌شد که چرا در مقابل داعش عقب‌نشینی کرده‌اند تا ایزدی‌ها به دست داعش بیفتند. صدها هزار نفر از ایزدی‌ها در آن منطقه پناه گرفته‌اند و برخی نیز به کشورهای غربی پناهنده شده‌اند.

سازمان ملل و بسیاری سازمان‌های دیگر، اعمال داعش علیه ایزدی‌ها را معادل نسل‌کشی دانسته‌اند. از جمله وکلای نورا در محاکمه‌های آلمان، امل کلونی، وکیل شناخته‌شده جهانی مقیم لندن است که برای به‌رسمیت شناختن کشتار ایزدی‌ها به عنوان «نسل‌کشی» تلاش‌های بسیاری کرد.

آلمان جزو معدود کشورهای جهان است که در بعضی جرایم اصل «حوزه قضایی همگانی» دارد؛ یعنی جرم در هر جای جهان رخ داده باشد، دادگاه‌های آلمانی صلاحیت بررسی آن‌را دارند. این به‌خصوص در جرایم علیه بشریت و نسل‌کشی صدق می‌کند. تا کنون چندین شهروند آلمانی و خارجی با اتهام جرایم جنگی و جرایم علیه بشریت که خارج از خاک آلمان صورت گرفته است، با اتکا به همین اصل محاکمه شده‌اند. 

خانم ونیش اولین زنی نیست که در آلمان به جرم رابطه با داعش محاکمه می‌شود.

در نوامبر ۲۰۲۰ یک زن آلمانی دیگر به نام «نورتِن جی» که سابقه عضویت در داعش در سوریه را داشت، به اتهام ارتکاب جنایت علیه بشریت محاکمه شد. در اکتبر ۲۰۲۰ نیز یک دادگاه آلمانی دیگر، همسر آلمانی-تونسیِ یک خواننده سابق موسیقی رپ را به دلیل همدستی در به‌بردگی کشیدن یک دختر ایزدی در سوریه به سه و نیم سال زندان محکوم کرد.

بیشتر از جهان