افزایش نجومی قیمت مسکن در تهران کوچ خریداران خانه به شهرهای معروف ترکیه را به دنبال داشته است، به‌طوری که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها رتبه نخست خریداران خارجی خانه در ترکیه را داشتند و گوی سبقت را از شهروندان عراقی ربودند. گزارش مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد که فقط در ماه اوت ۲۰۲۱، ایرانی‌ها ۹۱۱ واحد آپارتمانی در ترکیه خریداری کردند که نسبت به مدت مشابه دو سال قبل ۱۵ برابر بیشتر است.
در حال حاضر، قیمت هر مترمربع آپارتمان در مناطق شمالی تهران بیش از ۱۰۰ میلیون تومان است. در مناطق مرکزی و جنوبی تهران نیز بهای هر مترمربع واحد آپارتمانی حدود ۳۰ میلیون تومان است. به‌عبارت دیگر، برای خرید یک واحد آپارتمانی ۷۰ متری در مناطق شمالی تهران، حداقل باید ۷ میلیارد تومان هزینه کرد، درحالی که با همین مبلغ پول می‌توان در مناطق معروف شهرهایی مثل استانبول و آنتالیا دو یا حتی سه واحد آپارتمانی خریداری کرد.
قیمت خانه در مناطق گوناگون استانبول متفاوت است اما به‌طور میانگین قیمت یک واحد آپارتمانی در مناطق معروفی مثل ببک، اتیلر، اورتاکوی و بشیکتاش حدود ۷۰۰ هزار لیر یا اندکی بیشتر است. این رقم در مناطقی مثل بیلیکدوزو، اسنیورت، قاضی عثمان پاشا و کورت کوی، به نصف می‌رسد و با مبلغی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار لیر نیز می‌توان صاحب خانه‌ای در این مناطق شد.
در شهر آنتالیا نیز که حدود ۱۵ هزار ایرانی در آن اقامت دارند، قیمت خانه با استانبول تفاوت چندانی ندارد. در مناطق لارا و کنیالتی این شهر، با حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار لیر می‌توان یک واحد آپارتمان حداقل ۷۰ متری نوساز خرید و در مناطقی مثل کپز، قیمت واحد‌های آپارتمانی کمتر ۴۰۰ هزار لیر است.
این رقم‌ها نشان می‌دهد که قیمت خانه در مناطق شمالی تهران، دست‌کم سه برابر قیمت خانه در ترکیه است. یکی از دلایلی که باعث شده ایرانیان برای خرید خانه در ترکیه اقدام کنند همین موضوع است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
داده‌های مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد که در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، برای خرید خانه در ترکیه، ۷ میلیارد دلار ارز از ایران خارج شده است.
این آمار در سال ۱۳۹۹، بعد از تغییر قوانین مهاجرتی ترکیه، چند برابر شد. در سال گذشته، اداره مهاجرت ترکیه اعلام کرد ویزای توریستی مهاجران را تمدید نخواهد کرد، این موضوع باعث شد بسیاری از ایرانیان که قصد بازگشت به کشور را نداشتند برای خرید خانه در ترکیه اقدام کنند تا بتوانند از این طریق اقامت خود را تمدید کنند. اگرچه دولت ترکیه پس از چند ماه قانون جدید را لغو کرد، در همین مدت میزان خرید خانه ایرانی‌ها حدود ۱۰ برابر بیشتر شد، به‌طوری که گوی سبقت را از عراقی‌ها ربودند و در جایگاه نخست خریداران خارجی خانه در ترکیه قرار گرفتند.
مرکز آمار ترکیه اعلام کرده است که فقط در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها ۳۰۷۰ واحد مسکونی در ترکیه خریداری کرده‌اند. افزایش خرید خانه ایرانی‌ها در ترکیه کوچ واسطه‌های ملکی به این کشور را نیز در پی داشته است. به گزارش خبرگزاری ایسنا، در دو سال گذشته، هر روز بر تعداد سفته‌بازانی که شمال تهران را به مقصد ترکیه ترک کرده‌اند اضافه شده است. به گفته یکی از مشاوران املاک در شرق تهران، قیمت آپارتمان در ترکیه از محله‌هایی مثل پیروزی و تهران‌پارس کمتر است. یکی از واسطه‌های خرید‌و‌فروش ملک در ترکیه با بیان اینکه کف قیمت مسکن در اطراف استانبول ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار لیر است، گفت: «با این حساب، می‌توان با ۶۸۰ میلیون تومان یک آپارتمان در ترکیه خریداری کرد. البته خانه‌هایی با قیمت حدود ۵۰۰ میلیون تومان هم وجود دارد که طبیعتا از امکانات کمی برخوردار و قدیمی است. اما برای خرید آپارتمان یک‌خوابه مناسب با استخر، سونا، زمین بازی و دیگر امکانات باید ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار لیر معادل حدود ۲ تا ۲.۷ میلیارد تومان بپردازید؛ یعنی یک آپارتمان به‌نسبت لوکس در ترکیه تقریبا یک‌چهارم شمال تهران قیمت دارد.
احسان سلطانی، پژوهشگر اقتصادی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری رویداد۲۴، افزایش خرید خانه در ترکیه را به عوامل داخلی مرتبط دانست و گفت: «مهم‌ترین عامل حرکت سرمایه‌گذاران مستغلات ایرانی به سمت بازار ترکیه سفته‌بازی و سوداگری در بازار مسکن ایران و افزایش قیمت مسکن در ایران نسبت به ترکیه بود.»
به گفته احسان سلطانی، در ایران سهم مسکن در هزینه خانوار در دو سال اخیر به ۵۵ تا ۶۰ درصد رسیده است. بر این اساس، می‌توان نتیجه گرفت که اراده‌ای برای تنظیم بازار مسکن وجود ندارد.
در چنین شرایطی، بسیاری از افراد تصمیم می‌گیرند با هزینه‌ای کمتر برای خرید خانه در کشوری دیگر اقدام کنند به‌خصوص اینکه در کشوری مثل ترکیه، علاوه بر قرابت فرهنگی و جغرافیایی، امکان دستیابی به آزادی‌های مدنی و بهبود کیفیت زندگی نیز بیشتر است.
سازمان آمار ترکیه اعلام کرده است که با وجود رکود بازار مسکن و کاهش حدود ۱۲ درصدی فروش مسکن در دوران همه‌گیری کرونا، فروش خانه به شهروندان خارجی افزایش ۴۴ درصدی داشته است.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، استانبول، آنتالیا، آنکارا، مرسین، یالووا و ازمیر از جمله شهرهایی‌اند که اتباع خارجی در ماه‌های گذشته اقدام به خرید خانه در آن‌ها کرده‌اند، هرچند ترابزون و سامسون نیز به فهرست شهرهای موردعلاقه خارجی‌ها پیوسته‌اند.
