موضع واشنگتن در قبال پرونده سوریه به زودی روشن خواهد شد

تقابل علنی بایدن و پوتین به سود بهبودی اوضاع سوریه نخواهد بود

مردم سوریه: از امیدواری به حل بحران جنگ تا نگرانی نسبت به تشدید تحریم‌ها. عكس از:  AFP.

یک منبع دیپلماتیک در وزارت امور خارجه آمریکا اظهار داشت که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده قصد دارد در اواسط ماه مه آینده تیم ویژه‌ای برای پیگیری پرونده سوریه تشکیل دهد، بدین معنی که موضع واشنگتن در قبال بحران سوریه تا یک ماه دیگر روشن خواهد شد.

انتشار این خبر، با واکنش‌های متفاوتی در محافل سیاسی دمشق روبه‌رو شد، برخی اظهار امیدواری کردند که طرح روسیه که به عنوان متحد سوریه شناخته می‌شود، تا آن زمان مسیر دستیابی به حل بحران را هموار کند و برخورد عاری از تنش با ایالات متحده که نزدیک به ۹۰۰ نیروی جنگی در شمال شرقی سوریه دارد همچنان ادامه پیدا کند.

در مقابل، برخی دیگر، از اتخاذ تصمیمات جدیدی که مردم سوریه توان تحمل آن‌ها را نخواهند داشت، ابراز نگرانی کردند، به ويژه این‌که تحریم‌های اِعمال شده در چارچوب قانون سزار، هم اکنون سوریه را به شدت تحت فشار قرار داده است، در حالی‌که نیروهای چندین کشور خارجی از جمله ترکیه، ایران، روسیه و آمریکا در رقابت برای گسترش نفوذ و کنترل خود بر قلمرو سوریه هستند، افزون بر نیروهای دموکراتیک سوریه که قصد جدایی‌طلبی دارند.

به گفته منبع دیپلماتیک یادشده، تأخیر سه ماه جو بایدن برای تشکیل تیم ویژه جهت پیگیری پرونده سوریه، به هیچ وجه به این معنی نیست که "دولت بایدن به این پرونده توجه خاصی ندارد"، بلکه با توجه به احتمال توسل به تمام گزینه‌های ارائه شده و پیش‌بینی‌های بسیاری در مورد تصویب قانون جدیدی مشابه به"سزار"، واشنگتن ممکن است با هدف تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی بر دمشق، سوریه را بیشتر از پیش تحت تحریم قرار دهد.

این در حالی است که در ۲۵ ماه ژانویه گذشته، "ایمی کترونا" به عنوان سرپست نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه تعیین شد.

در واقع، سوریه در حال حاضر در چنان وضعیت دشوار و بحران اقتصادی به سر می‌برد که از هنگام آغاز جنگ در این کشور در سال ۲۰۱۱ تا کنون بی‌سابقه بوده است. از هیمن‌رو، یک گروه سیاسی وفادار به رژیم دمشق، رفع تحریم‌ها و محاصره‌ای اِعمال شده از ۱۶ ماه ژوئن سال گذشته را یک نیاز مبرم می‌داند، زیرا  تمام کشورها، شرکت‌ها و افرادی که با دولت سوریه وارد معامله شوند، به دلیل تحریم‌های اروپا و آمریکا با مجازات سنگینی روبه‌رو خواهند شد، اقدامی‌که باعث شده است سوریه دچار بحران اقتصادی شدیدی شود. این در حالی است که دو کشور سوریه و آمریکا قبل از پایان دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، تماس‌هایی در مورد شهروندان آمریکایی مستقر در سوریه که ارتباط با آن‌ها قطع شده بود را برقرار کرده بودند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در همین راستا، «بطرس مرجانه»، رئیس کمیسیون امور خارجی پارلمان سوریه، ضمن خودداری از به‌کار بردن اصطلاح "تحریم" و توصیف آن به عنوان "اقدامات یک جانبه واشنگتن"، افزود که "مجازات برای مجرم است، در حالی‌که مردم سوریه در سخت‌ترین شرایط انسانی و معیشتی زندگی ‌می‌کنند با این حال، ما سعی داریم موضع خود را برای دوستان در پارلمان اروپا و حتی برای آمریکایی‌هایی که از آرمان‌های مردم سوریه حمایت می کنند، روشن کنیم." بطرس مرجانه، هرگونه مذاکره جدی برای متوقف کردن جنگ در سوریه را در مرحله آینده منتفی دانست.

همچنان، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که قصد داشت روز دوشنبه، 12 آوریل عازم قاهره شود، سیاست آمریکا در قبال کشورش را "احمقانه" توصیف کرده و تحریم‌های واشنگتن علیه روسیه را دلیل آشکاری بر وضعیت پرتنش روابط میان دو کشور تلقی کرد.

البته واشنگتن کارت‌های متعددی همچون کارت استفاده از سلاح‌های شیمایی را برای اِعمال فشار در دست دارد که انتظار می‌رود تیم جدید آمریکا برای پیگیری پرونده سوریه از آن‌ها بار دیگر استفاده کند و این همان چیزی است که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به آن اشاره کرده و افزود که کشورش به دنبال مجازات دمشق به دلیل استفاده از سلاح شیمایی است، در حالی‌که دمشق این موضوع را به عنوان یک ادعای بی‌اساس، کاملاً رد می‌کند. همچنان، حضور تفنگداران دریایی آمریکا در خاک سوریه، کارت فشار دیگری است که واشنگتن می‌تواند از آن استفاده کند، زیرا پس از آن‌که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا قصد داشت، نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه را در دسامبر ۲۰۱۸، به ويژه پس از نابودی آخرین پایگاه داعش در شرق سوریه در ماه مارس ۲۰۱۹، به کشور بازگرداند، پنتاگون تصمیمی برای بازگرداندن نیروهای آمریکایی به کشور ندارد.

ناظران معتقدند كه کارت حضور نیروهای آمریکایی در سوریه، یکی از برجسته‌ترین کارت‌ها برای اِعمال فشار و مذاکره است، زیرا نیروهای آمریکایی علاوه بر حضور در منطقه‌ای از سوریه که بستر آن سرشار از نفت و ذخایر طبیعی است، از جناح‌های کُرد حمایت می‌کنند و این امر، مانع گسترش نفوذ ترکیه از مرزهای شمالی به مرکز سوریه می‌شود، افزون بر آن‌که نیروهای آمریکایی از گروه‌های مخالف رژیم سوریه نیز حمایت و پشتیبانی می‌کنند.

در همین حال، بعید به نظر می‌رسد که دولت جدید آمریکا و تیم تعیین شده برای پیشبرد پرونده سوریه، تشدید فشارها بر دولت سوریه را فراموش کنند، به ویژه این‌که مقامت دمشق خود نیز این انتظار را دارند که با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه، فشارها افزایش یابد.

علاوه بر آن‌که جفری دلورانتیس، معاون نماینده ایالات متحده در سازمان ملل متحد، اعلام کرد که اگر انتخابات آینده ریاست جمهوری سوریه زیر نظر سازمان ملل برگزار نشود، واشنگتن نتایج آن را به رسمیت نخواهد شناخت. وی افزود که انتظار می‌رود جریان آمادگی‌ها برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه از ۱۶ آوریل تا ۱۶ مه آینده ادامه پیدا کند و این دومین انتخابات پس از اصلاح قانون اساسی در سال ۲۰۱۲ خواهد بود. دلورانتیس در ۱۹ ماه مارس گذشته اظهار داشت که "ما بر ادامه تلاش‌ها برای روند سیاسی که مطابق با شرایط مقرر در قطعنامه  ۲۲۴۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد، به طور جدی تأکید می‌کنیم."

از سوی دیگر، مخالفان رژیم سوریه، دولت را متهم می‌کنند که در پنج جلسه‌ای که در ژنو برگزار شد، تدوین قانون اساسی جدید را به تعویق انداخته است، اما مقامات دمشق پاسخ می‌دهند که این موضوع به دور از اهداف سیاسی، نیاز به مطالعه گسترده و تدوین قانون دارد تا این‌که سرانجام ملت به آن رأی دهد.

در حالی‌که توجه محافل نظارتی به مسئله سوریه کاهش یافته است، مسکو با استفاده از تمام سیاست‌های سردش در منطقه در جست‌وجوی راه حلی برای پایان دادن به بحران سوریه است، به ویژه با توجه به تقابل‌های علنی اخیر میان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا.

بدین ترتیب، موضع‌گیری بایدن در قبال پرونده سوریه تا اواسط ماه مه آینده روشن خواهد شد، پس از آن‌ که بایدن در نخستین سخنرانی ریاست جمهوری، اشاره‌ای به پرونده سوریه نکرد و باعث شد پرسش‌های بسیاری در مورد میزان جدی بودن رسیدگی به مسئله سوریه در ابعاد مختلف آن مطرح شود.

© IndependentArabia

بیشتر از جهان