ایران؛ موضوع اولین جلسه امنیتی آمریکا و اسرائیل

راب مالی: نمی‌خواهیم اختلافات با اسرائیل به زمان برجام بازگردد

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، و همتای اسرائیلی‌اش، مئیر بن شابات در صدر هیات‌های دو کشور بودند-Combo AFP

مقامات ارشد اسرائیل و آمریکا روز پنجشنبه در اولین جلسه مجازی گروهی که برای مذاکرات استراتژیک بین مقامات امنیت ملی دو کشور تشکیل شده شرکت کردند. به گفته کاخ سفید، ایران موضوع اصلی این جلسه بود.

جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، و همتای اسرائیلی‌اش، مئیر بن شابات در صدر هیات‌های دو کشور بودند.

موضوع ایران از جمله اختلافات اصلی رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل است. بایدن گفته می‌خواهد به برجام بازگردد، اما نتانیاهو همیشه از سرسخت‌ترین مخالفین این توافق هسته‌ای بوده است.

امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، گفت: «دو طرف در گفتگوها چشم‌اندازهایی درباره مسائل امنیتی منطقه که مورد علاقه و نگرانی هر دو کشور است را مطرح کردند که شامل موضوع ایران هم می‌شود. دو طرف از تعهد مشترک خود برای مقابله با چالش‌ها و تهدیدهای پیش روی منطقه خبر دادند.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

دولت بایدن این جلسه را بخشی از تلاش‌های خود برای هم‌فکری با کشورهای متحد حول موضوع ایران و برجام دانسته است. باور بسیاری کارشناسان این است که دفعه قبلی در حین مذاکرات هسته‌ای که منجر به برجام شد نظر کشورهای منطقه همچون اسرائیل و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به اندازه کافی در این توافق لحاظ نشده بود. حالا هم این نگرانی وجود دارد که موضوع برجام همان‌طور که باعث اختلاف جدی اسرائیل و آمریکا در زمان دولت باراک اوباما شده بود دوباره بین این دو متحد نزدیک شکاف پدید آورد. گروه کاری مشابهی در زمان دولت اول اوباما هم وجود داشت گرچه محرمانه بود و وجودش هرگز علنی نشده بود. از جمله وظایف این گروه تشریک یافته‌های سازمان‌های اطلاعاتی در مورد ایران بود. اما با اوج گرفتن مذاکرات هسته‌ای با ایران این گروه کاری دوجانبه هم تعطیل شد.

پس از اوباما، دونالد ترامپ در آمریکا سر کار آمد که نه تنها از برجام خارج شد که سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را اعمال کرد که مورد رضایت اسرائیل بود. ترامپ به بسیاری خواسته‌های اسرائیل عمل کرد: از به رسمیت شناختن بیت‌المقدس (اورشلیم) به عنوان پایتخت این کشور تا پذیرش حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان.

 نتانیاهو در دوران پس از سر کار آمدن بایدن بارها به روشنی گفته که مخالف بازگشت آمریکا به برجام است. مقامات اسرائیلی در ضمن خبر از آمادگی برای حمله نظامی به ایران برای جلوگیری از دست یافتن این کشور به سلاح هسته‌ای را داده‌اند.

وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد که به ایران امتیازی برای نفس شرکت در مذاکرات نمی‌دهد. تهران تا بحال به پیشنهاد مشترک آمریکا و اتحادیه اروپا برای شرکت در مذاکرات در مورد بازگشت آمریکا به برجام پاسخ منفی داده است. ایران همچنان با افزایش اقدامات هسته‌ای خود به نقض تعهدات برجامی‌اش ادامه می‌دهد.

راب مالی، فرستاده ویژه دولت بایدن در موضوع ایران، روز چهارشنبه به وب‌سایت آکسیوس گفت که نه آمریکا و نه اسرائیل نمی‌خواهند به اختلاف عمومی که در روزهای منتهی به برجام بین دو کشور مطرح شده بود بازگردند. مالی گفت: «ما همیشه توافق نظر داریم اما مذاکرات بین‌مان بسیار باز و مثبت است. شاید نسبت به رویدادهای سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ تفاسیر و دیدگاه‌های متفاوتی داشته باشیم اما هیچ کدام نمی‌خواهیم شاهد تکرار آن‌ رویدادها باشیم.»

اسرائیل امید دارد که جلسات سازمان‌یافته امنیت ملی بین بن شابات و سالیوان باعث کاهش تنش‌های احتمالی بین نتانیاهو بایدن شود. خانم هورن گفت بن شابات و سالیوان توافق کرده‌اند که جلسات اینچنینی بین نهادهای مختلف ادامه پیدا کند.

 نتانیاهو کمتر از دو هفته دیگر عازم انتخاباتی تعیین‌کننده در اسرائیل است که طی آن مخالفین او امیدوارند به نخست‌وزیری‌اش پایان دهند. با این همه نتانیاهو شانس بالایی برای ادامه حضور خود در مقر نخست‌وزیری در بیت‌المقدس دارد. ترکیب دقیق دولت بعدی او اما معلوم نیست. نتانیاهو در دوران سیاسی خود بارها با احزاب چپ میانه و میانه‌گرا وارد ائتلاف شده و خواست روابط بهتر با ابرقدرت آمریکایی در زمان حاکمیت حزب دموکرات می‌تواند باعث شود به دنبال جذب چنین احزابی باشد. احزاب غیرراست‌گرا (و حتی برخی احزاب راست‌گرا) اما وعده داده‌اند که حاضر به شرکت در دولتی که نتانیاهو در صدر آن باشد، گرچه برخی از آن‌ها در انتخابات‌های پیشین این وعده را زیر پا گذاشته‌اند. در حال حاضر دو عالی‌رتبه‌ترین وزیر کابینه نتانیاهو، بنی گانتز و گابی اشکنازی که به ترتیب وزرای دفاع و خارجه هستند، از حزب میانه‌گرای «آبی و سفید» هستند که با زیر پا گذاشتن وعده قبلی خود وارد ائتلاف با نتانیاهو شد.