سفر با هواپیما هم لذت بخش است و هم پر استرس. لذت بخش به این دلیل که مسیر بسیار طولانی را در زمان کوتاه می‌پیماید و زمان زیادی را برای مسافر حفظ می‌کند. در کنار آن سیر در آسمان همیشه به عنوان یک خواسته انسان مطرح بوده و هواپیما این خواسته را برآورده کرده است.
اما در کنارش سفر با هواپیما پر استرس نیز است. زیرا ترس از سقوط در هر پروازی وجود دارد. بسیاری در جهان به طرز وحشتناکی از پرواز با هواپیما می‌ترسند و حتی کسانی هستند که هرگز پا به پله‌های هواپیما نمی‌گذارند، مانند دنیس برکمپ بازیکن تیم ملی هلند که پس از مرگ خواهرش در اثر سقوط هواپیما دیگر هرگز پا به هواپیما نگذاشت و حتی از تیم ملی هلند نیز به دلیل ضرورت سفر با هواپیما جدا شد.
این ترس از پرواز با هواپیما در کشور‌های عقب مانده یا در حال رشد به دلیل فرسوده بودن ناوگان هوایی شان این اضطراب و ترس بیش از حد است. یکی از کشور‌های که ناوگان هوایی فرسوده دارد، افغانستان است.
افغانستان به دلیل چهل سال جنگ خانمان‌سوز تقریبا تمامی زیر ساخت‌های اقتصادی خود را از دست داده است. ۱۸ سال گذشته فرصتی بود که افغانستان بتواند دوباره در عرصه‌های مختلف خود سرپا ایستاد شود، ولی فساد اداری و نبود ظرفیت این زمینه را از این کشور گرفته است.
در عرصه صنعت هوایی نیز این کشور نتوانسته جایگاه درستی حتی در میان کشور‌های منطقه برای خود دست و پا کند. از سال ۲۰۰۱ به این سو هشت شرکت خصوصی هوایی در افغانستان ایجاد شد. ولی امروز پس از گذشت ۱۸ سال هفت شرکت از مجموع هشت شرکت ورشکست شده و یک شرکت خصوصی در کنار تنها شرکت هواپیمایی دولتی در افغانستان فعالیت دارند.
متاسفانه فعالیت این شرکت‌ها نیز به دلیل عدم تکمیل معیار‌های بین المللی هوایی محدود شده و این شرکت‌ها در لیست سیاه پرواز به کشور‌های اروپایی قرار دارند. همچنان بر اساس گزارش وبسایت خطوط هوایی شرکت‌های فعال داخلی در افغانستان در رده ناامن‌ترین شرکت‌های هوایی قرار دارند.
یکی از دلایل اصلی رفتن شرکت‌های هوایی افغانستان در فهرست سیاه فرسودگی هواپیما‌ها، اجازه نداشتن پرواز این هواپیما به اروپا عدم در نظر گرفتن معیار‌های ایمنی و نداشتن گواهینامه سیستم ارزیابی بین‌المللی و همچنان عدم تکمیل هشت پارامتر دیگر که سازمان بین المللی هوانوردی مطرح کرده است. در واقع نیز هواپیما‌هایی که توسط دو شرکت فعال هواپیمایی در افغانستان استفاده میشود بر اساس استاندارد پرواز، دیگر حق پرواز کردن را ندارند.
در حالی که استاندارد پرواز عمر هواپیماهای که باید پرواز کنند را زیر ۱۰ سال مشخص ساخته است، هواپیماهای افغانستان بیش ۲۰ سال عمر دارند. عوارض تکنیکی این هواپیما هر از گاهی سر و صدای مسافران این پرواز‌ها را درآورده است. خیلی‌ها در افغانستان می‌گویند هواپیما‌ها در افغانستان «به امید خدا» پرواز میکنند.
فساد موجود در شرکت‌های هوایی
بحث فساد اداری در شرکت‌های هوایی افغانستان از بحث‌های دراز دامنی است. به خصوص با نزدیک شدن زمان انتقال حاجیان برای ادای حج، این بحث افزایش هم پیدا می‌کند.
تا اکنون بار‌ها رسانه‌های افغانستان از فساد گسترده در شرکت‌های هوایی در جریان انتقال حجاج به عربستان سعودی خبر داده اند. این فساد بیشتر در قرارداد برای انتقال حجاج صورت می‌گیرد. چند سال قبل یک گزارش تحقیقی از سوی روزنامه هشت صبح صورت گرفته که نشان می‌داد میلیون‌ها دلار در روند انتقال حجاج اختلاس صورت گرفته است.
این مساله امروز نیز به عنوان یک چالش همیشگی جریان دارد و هر از گاهی گزارشی پیرامون موجودیت فساد در روند انتقال حجاج به نشر می‌رسد. از سوی دیگر فساد تنها در برنامه‌های انتقال حجاج وجود ندارد.
حتی گفته میشود شرکت‌های هواپیمایی افغانستان برای ضربه زدن به شرکت حریف دست به فساد زده اند. گفته میشود حتی ورشکست شدن تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی در افغانستان ناشی از زد و بند‌های پشت پرده و اختلاس مقام‌های بلند رتبه در این عرصه بوده است.
با این که مقام‌های اداره هوانوردی افغانستان گفته اند، این اداره تمهیداتی را روی دست گرفته تا خود را از فهرست سیاه سازمان بین المللی هوانوردی بیرون کند. مسئولان این اداره گفته اند که ۷۰ درصد توصیه‌های سازمان بین المللی هوانوردی را صورت داده اند و منتظر بررسی نمایندگان این سازمان هستند.
اما هنوز چالش‌های بسیاری وجود دارند که شرکت‌های هوایی را ناتوان از سفر به بخش‌های بیشتر جهان میسازد. نبود یک مکانیزم شفاف و روشن در عرصه هوانوردی، عدم جوابگویی مسئولان شرکت‌های هواپیمایی در قبال ضعف‌های شان، نبود فرودگاه‌های استندرد برای فرود هواپیما و نبود ظرفیت مدیریت هوانوردی در افغانستان.
شرکت‌های هواپیمایی کمترین سرویس دهی به مسافران و عدم دانش مدیریت هوانوردی، روز به روز در مقابل شرکت‌های بین المللی که به افغانستان پرواز دارند، در حال عقب نشینی هستند. کسانی که توان سفر با هواپیماهای شرکت‌های خارجی را دارند. کمترین دغدغه ای در مورد سقوط بر آنان رخنه می‌کند، زیرا از ایمنی پرواز آگاه هستند. اما مسافرانی که با شرکت‌های هوایی داخلی پرواز دارند، در هر پروازی یک بار خطر مرگ را در نزدیکی خود احساس میکنند، اما به دلیل نبود امنیت در جاده‌های زمینی، ناگزیر از پذیرش این پرنده‌های هوایی ناامن هستند.
