لوئیس همیلتون روز یکشنبه با پیروزی در مسابقات گرند پریکس ترکیه، جایگاه خود به عنوان بهترین ورزشکار طول تاریخ بریتانیا را تثبیت کرد. او به رکورد هفت قهرمانی جهان، مساوی با رکورد مایکل شوماخر، ۱۲ سال بعد از کسب اولین عنوان قهرمانی خود، دست یافت.

از آنجا که همیلتون هم اکنون نیز از رکورد تعداد کل پیروزی‌های شوماخر عبور کرده، نود و چهارمین پیروزی او در مسابقات گرند پریکس در آخر هفته گذشته، جایگاه عالی او را به گونه‌ای در این ورزش تضمین کرد که دیگر نمی‌تواند مورد تردید قرار بگیرد. فقط این سوال باقی می‌ماند که رکورد همیلتون در کجا متوقف خواهد شد تا نسل‌های آینده عبور از آن را هدف بگیرند.

یک سوال نیز بدون پاسخ باقی مانده است: آیا او بهترین راننده طول تاریخ این ورزش است؟

با این‌که عناوین جهانی قهرمانی همیلتون هم اکنون با شوماخر برابری می‌کند، ولی او در رکورد خود، سه پیروزی در مسابقه، از این راننده اسطوره‌ای آلمانی بیشتر دارد. این باعث می‌شود بیشتر از این ادعا بتوان پشتیبانی کرد که همیلتون بهترین راننده طول تاریخ است. اما این سوالی نیست که کسی بتواند به راحتی به آن پاسخ دهد؛ چراکه عوامل متعددی در عرصه‌های مختلف ورزش رانندگی بر آن اثر گذاشته است. همچنین قدرتی که یک خودرو به راننده می‌دهد را نیز باید در نظر گرفت. بالاخره اظهار نظر در هر ورزشی برای همه آزاد است و هر کس تعصبات خود را دارد.

اما چیزی که نمی‌تواند مورد بحث و مناظره قرار گیرد آمار و ارقام است. با بهره‌گیری از تحلیل کمی اطلاعات مسابقات فرمول‌یک در هفتاد سال گذشته، که به اولین گرند پریکس در شهر سیلوراستون در سال ۱۹۵۰ برمی‌گردد، جزئیات هر دقیقه می‌تواند استدلالی مدلل به‌دست دهد که با نگاهی به آن بفهمیم بهترین راننده طول تاریخ فرمول‌یک، کیست.

شرکت «کارترت آنالتیکس»، از ارزیابی‌های کمی طراحی شده با آخرین فناوری‌ها که در اصل برای بانکداری تجاری تعبیه شدند، بهره می‌جوید تا آنها را در دنیای ورزش اعمال کند. این ارزیابی، اول به دنیای فوتبال وارد شد تا به روند استخدام بازیکنان، ارزیابی مربیان و تحلیل عملکرد تیم‌ها در سراسر دنیا کمک کند و اکنون به فرمول‌یک رسیده است. با اندازه‌گیری ۴۰ مورد مختلف درباره تمام ابعاد رانندگی قهرمانان دنیا در هر مسابقه که تاکنون انجام شده است، این ابزار بنا دارد به نتیجه‌ای دقیق و مشخص برسد: چه کسی واقعا بهترین راننده طول تاریخ است؟

این تحقیق، پنج عامل کلیدی را در نظر می‌گیرد تا سیستمی برای رتبه‌بندی تعبیه کند تا بشود آن را درباره هر راننده این ورزش اعمال کرد: تعداد پیروزی‌ها، سرعت، هوشیاری، چیرگی، و پایداری. با استفاده از این روش، بحث قدیمی این‌که «او بهترین ماشین را داشت» کنار گذاشته خواهد شد. گرچه عناوین قهرمانی و پیروزی‌ها به طول کامل نادیده گرفته نخواهند شد اما آنها را ساده و عادی خواهند کرد تا بتوان هر راننده را ارزیابی کرد و فهمید واقعا چه چیز باعث رانندگی بی‌نظیر یک فرد می‌شود.

البته به همین آسانی نیست که آن پنج عامل را در نظر گرفت و یک رتبه برای هر راننده صادر کرد. رتبه هر راننده بر اساس رتبه‌بندی کارترت شامل شش لایه مختلف الگوریتم است، از جمله تعدیل موفقیت‌ها، تغییرات زمانی و دوره‌ای، اوضاع جاری در هر عصر، ساختار مسابقه قهرمانی، تعداد و سطح مهارت رانندگان حاضر در هر مسابقه و همچنین جزئیات پیچیده‌تر دیگر.

از شروع مسابقه تا پرچم شطرنجی خط پایان، لحظاتی وجود دارد که به تعیین نتیجه مسابقه کمک می‌کند؛ چیزی که ابزار کارترت آنالتیکس، آن را «اتفاقات کلیدی مسابقه» می‌نامد و از این اتفاقات کلیدی مسابقه، بهره می‌جوید تا با ارزیابی بی طرفانه، تشخیص دهد چه کسی بهترین راننده طول تاریخ است. اخیرا سر جکی استوارت، باعث بروز جنجال شد وقتی اظهار داشت لوئیس همیلتون هیچ وقت نمی‌تواند در جمع سه راننده برتر او قرار بگیرد، چون افرادی که پیش از او مسابقه دادند خطر بیشتری را به جان خریدند و در دورانی رقابت کردند که رانندگی‌کردن به مهارت بیشتری نیاز داشت. افرادی نظیر هوان مانوئل فانگیو و جیم کلارک در رتبه‌بندی او، از صاحبان هفت عنوان قهرمانی جهان، یعنی شوماخر و اکنون همیلتون، بالاتر قرار دارند.

اما اگر همه این افراد را در یک دوره زمانی با خودرویی یکسان تصور کنیم، با این فرض، چه کسی در صدر قرار خواهد گرفت؟

به نظر می‌رسد آقای استوارت بیراه هم نمی‌گوید. گرچه همیلتون و شوماخر، هر دو، در جمع سه راننده برتر تاریخ قرار دارند، هیچ یک از آن دو به جایگاه فانگیو از آرژانتین نمی‌رسد. او پنج بار قهرمان جهان شد و اینگونه اولین دهه این ورزش را تحت سیطره خود داشت. گرچه همیلتون در تعداد پیروزی‌ها، سرعت و چیرگی، از شوماخر جلو است اما شوماخر نیز به نوعی هوشیاری بیشتری نسبت به او دارد. این دو راننده در پایداری، امتیازی مشابه دارند که برای هیچ‌کس غیرمنتظره نیست چرا که هر دو عناوین قهرمانی و تعداد پیروزی‌های یکسانی دارند.

اما فارغ از این‌که چگونه به این آمار نگاه کنید، هیچ یک از این دو، از نظر آماری نمی‌توانند از پس فانگیو بربیایند که در تمام این پنج عرصه بر دو رقیب دیگر خود، در جمع سه راننده برتر طول تاریخ این ورزش، چیره است.

این تحلیل همچنین سناریوی «ممکن بود چه شود» را نیز بررسی می‌کند. گرچه مرگ، اتفاقی ناخوشایند است اما در سراسر ۴۰ سال آغازین این ورزش، اتفاقی ملموس بود و بسیاری از خود می‌پرسند سرنوشت بسیاری از راننده‌هایی که پشت فرمان، جان خود را از دست دادند ممکن بود چه شود. برای مثال، افراد معدودی معتقدند اگر آیرتون سنا در سال ۱۹۹۴ کشته نمی‌شد، می‌توانست به سه عنوان قهرمانی جهان دست یابد، اما ابزار کارترت آنالتیکس می‌تواند نشان می‌دهد روند موفقیت آنان در آینده می‌توانست چگونه باشد.

غیرمنتظره نیست که سنا احتمالا فراتر از جایگاه فعلی خود در رتبه ششم قرار می‌گرفت اما اطلاع از این‌که آلبرتو اسكاری در چهار عرصه از پنج عامل مورد بررسی، بالای فانگیو قرار می‌گیرد، امری خیره‌کننده است که می‌تواند به نسل جوان‌تر درباره این راننده قهار ایتالیایی اطلاعاتی تازه ارائه کند. اگر او جان خود را هنگام رانندگی آزمایشی در سال ۱۹۵۵ در مونزا از دست نمی‌داد، به آسانی می‌توانست ادعای فانگیو مبنی بر بهترین راننده طول تاریخ فرمول‌یک را، به چالش بکشد.

گرچه سابقه فانگیو و شوماخر برای همیشه در تاریخ حک شده است، اما اظهارات همیلتون در روز یکشنبه که گفت «تازه احساس می‌کنم شروع کرده‌ام» هشداری آشکار به سایر رقبا است که او هیچ برنامه‌ای برای ترک این ورزش در آینده نزدیک ندارد. او گفت: «من واقعا آرزو دارم سال آینده سال بهتری باشد و عاشق ماندن در این ورزش هستم. به نظرم ما راه درازی در پیش داریم و کار ما تازه آغاز شده است تا این ورزش را به ورزشی پاسخگو تبدیل کنیم.»  قرار است مذاکرات او برای امضای قرارداد با مرسدس بنز به زودی پی‌گرفته شود.

شاید همیلتون آنقدر که می‌خواهد چهره ورزشی‌ای که عاشقش است را تغییر دهد، دیگر انگیزه شکست رکوردها را نداشته باشد؛ اما با جایگاه موفقیت فعلی، او زمانی در فصل آینده از رتبه‌بندی‌های فانگیو هم عبور کرده و از نظر آماری و عملی به بهترین راننده طول تاریخ این ورزش تبدیل خواهد شد. اگر فرض بگیریم، قوانین جاری حاکم بر این ورزش، با ادامه بحران ویروس کرونا برقرار بماند و هزینه‌های کمرشکن آن در سال جاری ادامه یابد، چقدر احتمال دارد که او هشتمین عنوان قهرمانی جهان، یعنی دستیابی به رکوردی جدید در فصل آینده را از آن خود کند؟ این دقیقا چیزی است که از او انتظار می‌رود.

برای پایان دادن به سلطه همیلتون بر این ورزش، به تغییر جدی قوانین در سال ۲۰۲۲ نیاز خواهد بود. تا آن زمان اما او به احتمال زیاد به هشتمین عنوان قهرمانی جهانی خود نیز دست یافته و جای خود را به عنوان بهترین راننده طول تاریخ این ورزش تثبیت کرده است. از او خوشتان بیاید یا نه، این واقعیتی است که به سختی به چالش کشیده خواهد شد.