اگر معنای حق حاکمیت چین این است، چرا تایوان باید خواهان بخشی از آن باشد؟

روز دوشنبه، وقتی دسته کوچکی از معترضین، ساختمان پارلمان هنگ کنگ را غارت می‌کردند، مردمی بسیار دورتر از مرزهای شهر، این رویداد و شدت گرفتن تنش‌ها را مشاهده می‌کردند.

فعالان درگیر در اعتراض می‌خواستند - با بی اعتبار ساختن نمایندگان پکن و برافراشتن پرچم‌های دوره استعماری بریتانیا- پیامی به سرزمین اصلی، چین، برسانند و کاملا نشان دادند که اقداماتشان علیه کیست.

اما بحران در هنگ کنگ که شاهد حضور میلیون‌ها نفر در خیابان‌ها در هفته‌های اخیر بوده، اهمیت فراوانی به این سرزمین که رابطه‌ای پیچیده با چین دارد می‌دهد.

تایوان، که چین بر آن ادعای مالکیت دارد اما عملا به عنوان یک کشور مستقل عمل می‌کند، برای انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰ آماده می‌شود. رویدادی که می‌تواند سمت و سوی جزیره را در روابط با چین تعیین کند.

این سرزمین از دیرباز در برابر اصل «یک کشور، دو سیستم» ایستادگی کرده است – مفهومی که دیگر ایالت‌های استعماری سابق، هنگ کنگ و ماکائو، اینک بر اساس آن عمل می‌کنند.

حالا، پس از هفته‌ها زد و خورد سخت و خشن بر سر قانون پیشنهادی استرداد مجرمین، که مردم هنگ کنگ آنرا راهی برای دست اندازی چین به سیستم قضائی مستقل و با ارزش خود می‌بینند، حتی احزاب طرفدار پکن تایوان نیز از تصور «یک چین واحد» فاصله می‌گیرند.

افزایش احساسات ضد چین، کاهش محبوبیت حزب کومینتانگ طرفدار چین در نظرسنجی‌ها را شاهد بوده است.

ده روز پیش، تری گو، بازرگانی که بیشتر ثروتش را از راه مونتاژ ابزار الکترونیک در سرزمین اصلی فراهم آورده است، روابط خود با چین را بی اهمیت دانست و به خبرنگاران گفت: «مفهوم یک کشور، دو سیستم، در هنگ کنگ شکست خورده است». تسای اینگ – ون، رییس جمهوری تایوان ماه پیش تائید حزبش را برای نامزدی در انتخابات ۲۰۲۰ به دست آورد و تحلیلگران گفتند موضع قاطع تسای برای حفاظت از حاکمیت تایوان در برابر چین بود که حمایت بسیاری از مردم را جلب کرد.

برخی تایوانی‌ها می‌ترسند که اگر پکن در موضع سخت‌گیرانه خود در هنگ کنگ موفق شود، تایوان هدف بعدی خواهد بود و با توجه به تم اصلی مصاحبه‌ها با معترضین در هفته‌های گذشته، آنها احساس می‌کنند باید تصمیم نهائی را بگیرند.

چین و کری لام رئیس دولت طرفدار پکن در هنگ کنگ، بر آن بوده‌اند فعالانی را که به شورای قانون گذاری حمله کردند، بزهکار و اعضای یک جناح افراطی تصویر کنند که از نظرعقیدتی با صدها هزار نفر که به راه پیمائی آرام در سالروز گرفتن قدرت از بریتانیا پیوستند، فاصله دارند.

با این حال، مردم تایوان، بدون توجه به این که معترضین چه میزان خسارت به اموال عمومی وارد آوردند یا چند پلیس ممکن است مجروح شده باشند، می‌ترسند اگر در مسیر قبول حکومت چین حرکت کنند، هنگ کنگ نمائی از آینده باشد.

پروفسور استیو تسانگ، مدیر Soas China Institute به اينديپندنت گفت: «موضوع اصلی این نیست که معترضین چه کردند یا نکردند، بلکه این است که چرا مردم هنگ کنگ خود را در چنین وضعیتی می‌بینند و چه معنایی برای تایوان دارد».

او گفت: «اگر چشم انداز حاکمیت چین این است، تایوان نمی‌خواهد بخشی از آن باشد».

جنبش طرفدار دمکراسی در تایوان این فرصت را برای بیان نقطه نظرهای خود از دست نمی‌دهد. چو چونگ- تای، رییس حزب حاکم دمکراتیک پیشرو، گفت اعتراضات در هنگ کنگ «شکست کامل مدل «یک کشور، دو سیستم» را بازتاب می‌دهد.

پروفسور استیو تسانگ نیز، در جریان سفری به واشنگتن دی سی، با اشاره به اعتراضات گفت آنها نشان دادند که «نبرد برای حفظ تایوان عزیز ما آسان نخواهد بود».

از سوی دیگر دکتر ماریک اولبرگ، دستیار پژوهش در اندیشکده مرکاتور برای مطالعات چین در برلین، گفته ‌است: «اعتراضات و شیوه برخورد دولت هنگ کنگ با آنها، جذابیت مناسبات نزدیکتر بین تایوان و چین را از نگاه بسیاری از تایوانی‌ها حتی کمتر خواهد کرد».

دکتر کلاویر وانگ، کارشناس هویت ملی و قرینه‌های سرزمینی با تایوان نیز گفت صدای جنبش اعتراضی هنگ کنگ، وقتی که ده‌ها هزار نفر در تجمعی که ۲۳ ژوئن در تایپه علیه به اصطلاح «رسانه‌های قرمز» راه پیمائی کردند، طنین انداز بود.

اعتراضات و شیوه برخورد دولت هنگ کنگ با آنها، احتمالا جذابیت مناسبات نزدیکتر بین تایوان و چین را از نگاه بسیاری از تایوانی‌ها کاهش خواهد داد.

دکتر ماریک اولبرگ گفت اعتراضات دوشنبه احتمالا حمایت از احزاب طرفدار دمکراسی در انتخابات آینده را بیشتر می‌کند. او گفت: «۲۲ سال پس از جدایی از بریتانیا مردم تایوان می‌توانند ببینند هنگ کنگ بحران سیاسی ناهنجاری را در این مقطع تجربه می‌کند».

بسیاری از تحلیلگران گفته‌اند که ماهیت اشغال شورای قانون گذاری در روز دوشنبه و چالش با اقتداری که شورا نماینده آن است، ممکن است پکن را ناچار کند نگرش خود نسبت به هنگ کنگ را سخت کند و بر دفاع از اصل «یک کشور، دو سیستم» بیافزاید.

پروفسور تسانگ گفت :«آنچه اتفاق افتاد براستی آنها را نگران کرده است. من می‌توانم ببینم پکن در صدد برخواهد آمد برنامه بعدی را اجرا کند، کنترل هنگ کنگ را به دست بگیرد و از لام به عنوان یک عروسک دست نشانده استفاده کند. حزب کمونیست چین پاسخ لیبرال‌تری ندارد».