دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و مقامات وزارت امور خارجه او بارها گفته‌اند که اروپاییان در محافل خصوصی در مورد لغو تحریم‌های تسلیحاتی دغدغه دارند و این نگرانی را به اطلاع واشینگتن رسانده‌اند. به گفته آنها،‌ اینکه اروپا نگران ماجراجویی‌های منطقه‌ای و تجارت سلاح جمهوری اسلامی است و در عین حال می‌خواهد به برجام پایبند بماند، امکان‌پذیر نیست. چرا که از نگاه دولت ترامپ، «برجام راه ایران در دستیابی به سلاح را هموارتر می‌کند.

اکنون هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان، به روشنی از پایان محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران ابراز نگرانی کرده است.

براساس قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام ضمیمه آن است، این تحریم‌ها پنج سال پس از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک در ۲۷مهرماه سال جاری به پایان می‌رسد. آمریکا که در تصویب قطعنامه‌ای برای تمدید این تحریم‌ها ناموفق بود، می‌کوشد با اعمال تحریم‌های ثانویه، راه تجارت سلاح با ایران را مسدود کند.

اروپا از مدت‌ها قبل اعلام کرده است که چه این تحریم‌ها در موعد مقرر لغو شود، و چه تحریم‌های تسلیحاتی باقی بمانند، دست‌کم تا سه سال دیگر با ایران وارد معامله تسلیحاتی نمی‌شود.

با این حال وزیر امور خارجه آلمان در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل که در حال برگزاری است، گفت که برلین از به پایان رسیدن دوره محدودیت‌های تسلیحاتی برای ایران نگران است. او در عین حال بر موضع سنتی اروپا، یعنی حفظ برجام پافشاری کرد.

هایکو ماس در این سخنرانی به طور مشخص به تهدید‌های جمهوری اسلامی ایران علیه اسرائیل اشاره کرد و گفت تا زمانی که تهران، اسرائیل را تهدید می‌کند و به بی‌ثباتی‌ها در منطقه (شامل لبنان، سوریه و یمن) دامن می‌زند، نسبت به لغو تحریم‌های تسلیحاتی نگرانی داریم.

او بر خلاف مقامات واشینگتن گفت که «از بین بردن برجام ایران را به سلاح هسته‌ای نزدیکتر می‌کند.»

باوجود اینکه آمریکا می‌گوید مکانیسم ماشه را فعال کرده و از لغو تحریم‌های تسلیحاتی جلوگیری می‌کند. همچنان روشن نیست که بدون همکاری عملی اروپا و در حالی که چین و روسیه موافق لغو تحریم‌ها هستند، این روند پس از ۲۷مهرماه چگونه پیش می‌رود.

اما در هر صورت اروپا به رغم مخالفت با فعال شدن مکانیسم ماشه، به ایران سلاح نمی‌فروشد، چرا که همانگونه که هایکو ماس می‌گوید، «نگران دوستان خود در منطقه است».

هایکو ماس قرار بود اواخر ماه گذشته میزبان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران باشد. اما به دنبال اجرای حکم اعدام نوید افکاری، کشتی‌گیر ایرانی که در جریان اعتراض‌های مردمی بازداشت شده بود، ظریف اعلام کرد که به دلیل مشکلات «لجستیکی» برنامه سفر خود را لغو کرده است.