رئیس جمهور اشرف غنی، فردا برای دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های پاکستانی به اسلام آباد می‌رود. جلب حمایت پاکستان برای روند صلح از محورهای اصلی مذاکرات خواهد بود.
پس از تشکیل حکومت وحدت ملی، مناسبات سیاسی میان کابل و اسلام‌آباد اکثرا پر تنش، غیرعادی و در مواردی نیز خصمانه بوده است، هر چند افغانستان در اوایل تلاش کرد تا با حسن نیت، فصل تازهای در مناسبات بگشاید. رئیس جمهور غنی در نخستین سفر رسمی خود به پاکستان با مقام‌های نظامی و غیرنظامی پاکستان به مذاکره پرداخت. آن سفر با توجه به حساسیت‌های موجود در داخل افغانستان و تجربه ناکام دیپلماسی دولت حامد کرزی با حکومت پاکستان، واکنش‌های تندی در پی‌داشت. حکومت افغانستان اما سرسختانه تلاش صلح‌جویانه خود در قبال پاکستان را در ماه‌های بعد دنبال کرد. این تلاش‌ها در مواردی توانست اعتماد هر چند سطحی و زود گذر، اما به شدت برنامه ریزی شده و فرصت طلبانهی دستگاه سیاست خارجی پاکستان را کسب کند.
اسلام آباد تحت فشار سیاسی کشورهای عضو ناتو و به ویژه ایالات متحده و انعطاف بی‌سابقه حکومت افغانستان، اولین دور گفتگوهای صلح میان گروه طالبان و هیأتی از نمایندگان حکومت افغانستان را تسهیل کرد. در اردیبهشت سال ۱۳۹۴ معصوم استانکزی سرپرست وقت وزارت دفاع و سه تن از اعضای گروه طالبان (عبدالرازق وزیر داخله رژیم طالبان، عبدالجلیل معاون سابق وزیر امور خارجه رژیم طالبان و محمد حسن رحمانی، والی رژیم طالبان برای کندهار) در شهر اورمچی چین باهم دیدار کردند. نشست بعدی در ۱۶ تیر ۱۳۹۴ در شهر مِری در حومه شهر اسلام آباد با حضور نمایندگان کشورهای ایالات متحده و چین برگزار شد. با افشای خبر مرگ ملاعمر(رهبر پیشین طالبان) این تلاش‌ها به ناکامی انجامید و دور تازهای از بی اعتمادی در روابط دو کشور رقم خورد. پس از فاصله پیش آمده در گفت‌وگوها، کابل تلاش کرد از مجرای غیررسمی به تلاش‌های دیپلماتیک خود ادامه بدهد، اما نتیجهی ملموس و قابل ملاحظه‌ای به دست نیاورد.
آخرین مورد از تلاش‌های مستقیم حکومت افغانستان برای اعتماد سازی با پاکستان و کشاندن طالبان پای میز مذاکرات، اعلان آتش‌بس یک جانبه در روزهای عید (۱۳۹۷) بود که با پاسخ مثبت طالبان همراه شد. هرچند حکومت این آتش‌بس را تمدید کرد اما طالبان در پایان روز سوم، عملا جنگ را آغاز کرده بودند.
حکومت افغانستان به‌رغم عدم همکاری صادقانه اسلام‌آباد همچنان در صدد بهبود روابط برآمد و طرح برنامه عملی صلح و همبستگی میان افغانستان و پاکستان (APAPPS) را به عنوان مکانیسمی برای اعتماد سازی و همکاری نزدیک میان دو کشور پیشنهاد کرد. از فوریه تا پایان ژوئن ۲۰۱۸ دیدارهایی در سطح مقام‌های عالی‌رتبه نظامی و غیرنظامی هر دو کشور صورت گرفت و طرفین موافقتنامه‌ای را هم امضا کردند. این ابتکار هر چند در بخش‌هایی برای همکاری دوجانبه میان دو کشور موثر واقع شد اما نتوانست از بی‌اعتمادی روزافزون در مناسبات دو کشور کم کند.
در ماه‌های اخیر پا درمیانی ایالات متحده در مذاکرات مستقیم با طالبان، نه تنها در عمل همکاری میان افغانستان و پاکستان را به پایین‌ترین سطح کاهش داده است بلکه همچنان در مواردی سبب تنش میان ایالات متحده و افغانستان نیز شده است. از سوی دیگر، اظهارات عمران خان در ماه‌های پیش مبنی بر ایجاد حکومت موقت در افغانستان، بر نگرانی‌های کابل افزوده است. از همین‌رو حکومت افغانستان در تلاش است تا بار دیگر زمینه گفتگوهای مستقیم میان حکومت و طالبان، با میانجگری پاکستان از سر گرفته شود و نجواهای حکومت موقت، که کابل از آن به شدت متنفر است، خاموش شود.
در این اوضاع اما مشخص نیست که پاکستانی‌ها چه پاسخی به ابتکار صلح به رهبری آمریکا دارند. آیا استراتژیست‌های پاکستانی تلاش‌های فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان را به نحوی در راستای اهداف دراز مدت‌شان در منطقه می‌بینند یا خیر؟ سوال عمده دیگر این است که حکومت کابل چه امکانی برای تشویق مقام‌های پاکستانی و متقاعد کردن آنان برای فشار آوردن بیشتر بر رهبری گروه طالبان در اختیار دارد؟ طالبان و شورشیان اسلام‌گرای همسو با اهداف راهبردی ارتش پاکستان، بخشی از امتیازات بالقوه و بالفعل پاکستان در مناسبات منطقه‌‌ای است. اسلام‌آباد دهه‌ها برای این ابزار مهم و ارزان سرمایه‌گذاری کرده و احتمالا در یک معامله جهانی آنها را با امتیازات اندک نخواهد فروخت. در این شرایط لازم است که مقام‌های حکومت افغانستان توقعات واقعبینانه‌تری از همتایان پاکستانی‌شان داشته باشند. اسلام‌آباد احتمالا به تمامی خواست‌های کابل لبیک نخواهد گفت، اما اگر توقعات حکومت افغانستان در یک چارچوپ سیاسی دراز مدت معطوف به درک متقابل از محدودیت‌ها و ظرفیت‌های منطقه تدوین شود، می‌تواند بستر همکاری‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اطلاعاتی میان دو کشور را هموار سازد.
