مسابقه برای یافتن واکسن موثر کووید۱۹ در جریان است و تیم های پژوهشی در سراسر جهان آزمایش داروهای بالقوه موثر را آغاز کرده اند.

ممکن است یکی از این واکسن ها تا پیش از پایان سال جاری ما را از مقررات حفظ فاصله اجتماعی و دیگر محدودیت ها رها کند. اما حتی اگر چنین احتمالی به حقیقت بپیوندد که بعید است، این پایان چالش ها نخواهد بود، زیرا اگر قرار باشد این واکسن ها در سطوح گسترده موثر باشند، نخست بسیاری از ما باید برای تلقیح آن متقاعد شویم. 

آمارها متفاوتند اما چیزی میان ۶۰ تا ۷۰ درصد مردم باید تلقیح شوند تا علیه ویروس کرونا مصونیت عمومی در سطح کشور ایجاد شود. بحث و گفتگوهای گذشته درمورد واکسن بطور کلی بار دیگر در ارتباط با کووید بالا گرفته است، هرچند تفاوت های مهمی در این مورد وجود دارد.

بنا به گزارش «پروژه اعتماد به واکسن» وابسته به دانشکده بهداشت و بیماری های حاره ای دانشگاه لندن، از هر سه نفر یک نفر از ما نسبت به این واکسن چنان بدبین است که در برنامه واکسیناسیون عمومی شرکت نخواهد کرد.

برخی از بابت سرعت آزمایش این واکسن ها اظهار نگرانی کرده و می گویند ممکن است دقت و نظارت هایی که معمولا در مورد اینگونه داروها اعمال می شود، به خاطر اضطرار تولید آن نادیده گرفته شده باشد. اما از این نکته گذشته، به نظر نمی رسد جایی برای تعامل منطقی علیه این واکسن یا واکسن دیگری مانده باشد. هرکه جرئت کند موثر بودن یا عوارض نامطلوب واکسنی را زیر سئوال ببرد، به جهل، خودخواهی و بلاهت متهم می شود که راه خوبی برای تسخیر قلب و افکارمردم نیست.

مدت زمان تولید واکسن های جدید جای نگرانی دارد. هر دارویی که تنها ظرف چند ماه تولید شود نمی تواند اطلاعاتی جز عوارض جانبی کوتاه مدت بدهد وهیچ راهی برای کشف خطرات بالقوه بلند مدت آن علیه سلامت بشر وجود ندارد. 

هرچند هیچ پژوهشگری عامدا واکسنی تولید نمی کند که به سلامتی مردم لطمه بزند اما برای تعیین هرگونه عوارض جانبی یک دارو علیه سلامت بشر سال ها نظارت دقیق لازم است.

تنها تعداد کمی از ما با بیطرفی به یک واکسن جدید می نگرد؛ بسیاری هم اکنون و پیش از آن که بدانند ماهیت واکسن جدید چیست تصمیمشان را در مورد آن گرفته اند. اما تعداد افرادی که نسبت به این واکسن تردید دارند رو به افزایش است و این برای همه ما مهم است.

بدون تلقیح واکسن به ۶۰ تا ۷۰ درصد مردم، بعید به نظر می رسد که افرادی که به آن تن در می دهند از فواید کامل آن  بهره مند شوند.

متقاعد شدن در هر موردی از جمله واکسن تنها مسئله دانش و واقعیات نیست، بلکه با اجزایی از روان بشر سرو کار دارد که کمتر سیاه و سفید است: اعتماد، میزان اضطراب و میل به پذیرش. اعتقاد به این که برخی چیزها همانقدر به ایمان مرتبط است که به هوش و تحصیلات. اعتماد و اعتقاد به شخص یا گروهی که اطلاعات مربوط به یک واکسن را ارائه می کند عامل کلیدی در متقاعد کردن آن ۶۰ تا ۷۰ درصدی است که برای عملکرد جمعی واکسن مورد نیاز است. ایمان و اعتقاد به دولت کنونی (بریتانیا) چندان چشمگیر نیست و از آن جایی که نظام درمان عمومی بریتانیا به این کیفیت های کمیاب متکی است، روشن است که مسئله اعتماد به مراتب فرای سیاست های قبیله ای دولت می رود.

اگر احساس کنیم دولت ما را در موارد دیگر جنبه های کووید ۱۹ گمراه کرده – مثل نمونه توانایی (یا در واقع ناتوانی) در آزمایش و ردیابی موارد کووید – چرا باید بیانیه های آن را در مورد تاثیر یا خطرات یک واکسن جدید بپذیریم؟

به نظر می رسد برداشت های شخصی ما از خطرات ناشی از کووید نیز در تمایل مان برای تلقیح واکسن موثر است. پژوهشگران می گویند در ماه مارس حدود ۷ درصد ما با تلقیح واکسن کووید مخالف بودند. این آمار با بالا رفتن میران مرگ و میر در هفته های بعد از آن به ۵ درصد کاهش یافت اما بار دیگر با افت شاخص تلفات کووید، ۹ درصد افزایش نشان داد. خاطرتان باشد که هنوز واکسنی در کار نیست و گزارش برخورد مردم به آن، در خلاء اطلاعاتی در مورد دارو و خطرات احتمالی مرتبط به آن منتشر شده است.  

در این میان، برای استفاده مدبرانه از این دوره به نفع جامعه، دو کار باید انجام شود: ایجاد اعتماد در مورد سیاستمداران. این امر تنها با نشان دادن صداقت و شفافیت از طرف آن ها ممکن است. آن ها باید بتوانند جایی که موضوع یا نکته ای روشن نیست در عوض توسل به شیوه های انحراف از موضوع یا تظاهر به قطعیت آن، به سادگی از عبارت «نمی دانم» استفاده کنند. اما به همین نسبت باید یاد بگیریم با دقت و احترام به نگرانی دیگران در مورد واکسن گوش بدهیم. این برای آینده همه ما حیاتی است. 

ایان همیلتون استاد کرسی اعتیاد در دانشگاه یورک است.