پخش جهانی سینمای بومی‌مانده‌ جمهوری اسلامی ایران

نگاهی به تماشای آن ‌لاین سایت‌های پخش‌کننده فیلم و سریال‌های ایرانی

عکس از سکانسی از فیلم «خروج»، ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا- همشهری آنلاین

براساس آمار فروش اینترنتی نخستین اکران مجازی در ایران که متعلق بود به فیلم «خروج» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا که با بودجه‌ی «سازمان هنری رسانه‌ای اوج» وابسته به «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» ساخته شده است، روی دو سامانه‌ی فیلیمو و نماوا مجموعا ۳۳ هزار و ۹۹۵ بلیط در ۲۴ ساعت ابتدایی اکران این مجازی این فیلم فروخته شد. این موضوع موجب شد تا درآمد این فیلم در مجموع به بیش از ۴۰۷ میلیون تومان برسد. با در نظر گرفتن ۲/۵ تماشاگر برای هر بلیت می‌توان حدس زد که این فیلم در روز ابتدایی اکران خود دست کم ۸۵ هزار بیننده داشته است. این در حالی بود که نسخه غیرقانونی فیلم در همان روزهای اول در تعداد زیادی از سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی برای دانلود قرار گرفت، موضوعی که قطعا تعداد بینندگان «خروج» را بسیار بیشتر از آمار رسمی ۸۵ هزار نفر نشان می‌دهد و البته درآمد فروش فیلم را هم کاهش داد و این موجب شد که زمزمه‌هایی از خروج سایر تهیه‌کنندگان از این سیستم شنیده شود اما واضح بود که چنین کاری و برای دانلود کردن فیلم «خروج» دست خود سالن‌داران سینما یا پخش‌کننده‌ها در کار است و جلوی آن گرفته شد و فروش عالی «خروج» هم مزید بر علت شد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

جمهوری اسلامی ایران توانسته است تا حدودی زیادی موضوع تعطیلی سینماها را با پخش آن‌لاین در داخل ایران حل کند یا کاهش دهد و بخش وسیعی از مردم ایران اگر به کامپیوتر و اینترنت دسترسی داشته باشند می‌توانند فیلم‌های مورد علاقه‌ خودشان را ببینند و تهیه‌کنندگان هم راضی هستند و حتا درآمد آن را بهتر از اکران سینماها می‌دانند و تنها سالن‌داران سینما ناراحت هستند که موضوع داخلی و صنفی است اما نکته حل‌نشده‌ ظریف دیگری هم هست که باید به آن اندیشیده شود.

فیلم‌های ایرانی دست‌کم بین ایرانیان سراسر جهان که تعدادشان این روزها بالغ بر هفت میلیون نفر برآورد می‌شود هم مشتریانی دارد؛ مشتریانی که نسبت به جمعیت‌شان کم هم نیستند. آن‌ها تاکنون از طریق سامانه‌هایی مانند جی‌ال‌ویز و ایران‌پرود و پارسیناما و سامانه‌های مشابه در خارج از ایران در دسترس بودند که این‌ها هم هرچند خودشان از مشترکان‌شان مبالغی دریافت می‌کنند اما معمولا از نظر قانون کپی‌رایت جهانی نمی‌توان به آن‌ها خرده گرفت اما خلاف عرف موجود در جهان رفتار می‌کنند و موجب آسیب دیدن تهیه‌کنندگان مستقل می‌شود.

 بدون پرداخت کپی‌رایت به تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌های داخل ایران به تهیه‌کنندگان مستقل و فیلم‌سازانی که با بودجه اندک خود فیلم می‌سازند، ضربه می‌زنند و آن‌ها معمولا بی‌دفاع‌تر از آنند که بتوانند با پیدا کردن پخش‌کننده‌ خارجی جلوی این کار را بگیرند اما این خود موضوع بحث دیگری است. مشکل از این‌جاست که این وب‌گاه‌ها و پلتفرم‌ها تا فیلمی در شبکه خانگی منتشر نشود و دی‌وی‌دی آن بیرون نیاید به این فیلم‌ها دسترسی ندارند. به همین دلیل تا فیلمی انتشار ویدیویی و دیجیتال پیدا نمی‌کرد امکان دیده شدنش در خارج از ایران نبود اما به هر حال این سایت‌ها محلی بودند برای تماشای فیلم‌های روز تولید ایران.

به تازگی چند وب‌گاه از جمله تلویکا و ای‌ام‌وی‌باکس راه‌اندازی شده است که کارشان همین است. یعنی فیلم‌ها و سریال‌هایی را که در نماوا و فیلیمو منتشر می‌شود، می‌توان از طریق مشترک شدن در این سامانه‌ها دید. حتا تلویکا ظاهرا وابسته به «فیلیمو» است زیرا از آن طریق هم امکان مشترک شدن تلویکا هست. اما این‌ها راه‌حلی برای اکران اینترنتی و آن‌لاین در خارج از کشور نیست.

هم‌اکنون دست‌کم نماوا و فیلیمو دارند با فروش بلیت اینترنتی چند فیلم را اکران می‌کند و تهیه‌کنندگان هم از این نوع اکران راضی هستند زیرا خلاف پخش‌کننده‌ها و سینماداران و مدیران سالن‌های سینما که در نهایت با تاخیر، ۳۰ درصد درآمد فروش را به ‌دست می‌آوردند، در این جا ۷۰ درصد فروش به آن‌ها تعلق می‌گیرد و این برایشان بسیار عالی ست. اما همه این‌ها مشکل آن ۷ میلیون تماشاگر خارج از ایران را حل نمی‌کند زیرا سایت‌ها و وب‌گاه‌هایی که در خارج از ایران هستند هنوز وابسته به انتشار ویدیویی فیلم‌ها و سریال‌هایند.

راه‌حل کنونی برای کسانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند این است که دوست یا فامیلی در ایران داشته باشند و به آن‌ها بگویند فلان فیلم را می‌خواهند تماشا کنند و آن‌ها پول بلیت را به حساب کمپانی مربوطه واریز کنند تا بتوانند آن‌ها در آن‌جا فیلم را ببینند. چون برای تماشای فیلم هشت ساعت وقت لازم است تقریبا باید هم‌زمان این کار صورت بگیرد وگرنه عملی نیست و ضمنا باید کسی را هم در داخل ایران داشته باشید که کار را عملیاتی بکند و توقع دریافت پولی که پرداخت می‌کنند را هم نداشته باشند.

این شیوه بیشتر شبیه شوخی است و پاسخ‌گوی هزاران و میلیون‌ها ایرانی و ایرانی‌تباری که در خارج از ایران زندگی می‌کنند نیست همان‌طوری که پاسخ‌گوی میلیون‌ها ایرانی که در ایران زندگی می‌کنند هم نیست. مردم ایران لایق زندگی به‌روز هستند دست‌کم مانند مردم کشور همسایه‌ خود ترکیه و کمی آن‌سوتر هندوستان که هر دو سینمای بومی اما بین‌المللی دارند. هم‌اکنون شبکه‌ جهانی نتفلیکس هم فیلم و سریال هندی دارد هم ترکی و تنها سینمایی که در آن غایب است سینمای جمهوری اسلامی ایران است. سینمای جمهوری اسلامی ایران سینمای بومی و اسیر در مرزهای خود است و پا فراتر از سالن‌های سینمای داخل مرزهای ایران نمی‌گذارد. مردمی که چاره‌ای ندارند جز این که به این سالن‌های سینما بروند و شب در خانه به تماشای تلویزیون‌هایی که از خارج از ایران برنامه‌ سیاسی یا سریال‌های دوبله شده‌ ترکی و اسپانیایی پخش می‌کنند بنشینند. سینمای جمهوری اسلامی ایران قرنطینه است حتا اگر حکم‌رانان ایرانی بگویند نیست.

بیشتر از فرهنگ و هنر