آیا جنگ و درگیری در افغانستان شدید‌تر می‌شود؟

پیام عید فطر طالبان به تعبیر برخی، کوبیدن بر طبل جنگ است

پیام تبریک ملا هبت‌الله، رهبر گروه طالبان، حاوی یک نکته مهم بود و آن این‌که طالبان به هیچ چیز، جز تداوم جنگ و رسیدن به نتیجه از مسیر جنگ باور ندارند. ملا هیبت‌الله به مناسبت فرارسیدن عید فطر در پیامی گفته است که جنگ و گفتگوها هر دو برای بیرون راندن آمریکایی‌ها از افغانستان است. او همچنین گفته است درهای مذاکره به روی آمریکا باز است. رهبر طالبان بازهم هیچ اشاره‌ای به مذاکره با دولت افغانستان نکرده و تنها حکومت افغانستان را مانعی بر سر راه مذاکره میان طالبان و سیاست‌مداران افغان دانسته است‌.

پیام عید رهبر طالبان به تعبیر اکثریت کارشناسان سیاسی کوبیدن بر طبل جنگ در افغانستان است. با این‌که‌ پیام نکته‌هایی در مورد گفتگو و مذاکره دارد، ولی لحن پیام و حملات چند روز اخیر در کابل و دیگر نقاط، طوری است که هیچ ابهامی در مورد تداوم جنگ توسط طالبان به جا نمی‌گذارد. اما در این سو در حکومت افغانستان هم احساس می‌شود امید رسیدن به یک توافق با طالبان به شدت کم شده است. شدت گرفتن حملات دولتی بر مناطق تحت نفوذ طالبان و بمباران سنگرهای آنان، حاکی از آن است که حکومت افغانستان به این نتیجه رسیده که فراهم کردن فرصت گفتگو با طالبان و اعطای امتیازات یک طرفه جز جری‌تر کردن آنها به اِعمال خشونت بیشتر، چیز دیگری به ارمغان نیاورده است.

 

طالبان روز یک‌شنبه در مرکز شهر کابل در اتوبوس دانشجویان پلی تکنیک کابل بمب ساعتی جا سازی کردند. با انفجار در این اتوبوس و جمع شدن مردم و نیروهای امنیتی در محل انفجار بمب دیگری که در همین منطقه جاسازی شده بود، منفجر شد و به دنبال آن بمب دیگری منفجر شد و تعدادی دیگر را نیز به کام مرگ برد یا مجروح کرد. روز دوشنبه نیز اتوبوس حامل کارمندان کمیسیون اصلاحات اداری مورد تهاجم قرار گرفت و چند کارمند این نهاد کشته شده و تعدادی نیز مجروح شدند.

این‌گونه حملات کور که آماج آن بیشتر مردم محلی هستند هرچند هیچ پیروزی را برای طالبان به ارمغان نمی‌آورد، اما با ایجاد رعب و وحشت، زمینه زندگی را حتی در پایتخت افغانستان سخت‌تر می‌کند و افکار عمومی را علیه حکومت که ناتوانی‌اش در مهار این‌گونه حوادث محرز شده است، بسیج می‌کند. هم‌زمان با دور هفتم گفتگوهای صلح، زلمی خلیل زاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان، سفر به چند کشور اروپایی را آغاز کرده است. گفته شده هدف از این دور سفرها مجاب کردن طالبان برای تن دادن به مذاکره با حکومت افغانستان است. چیزی که طالبان در این چند سال هرگز آن را قبول نکرده‌اند.

حالا مشخص نیست که تناقض میان تلاش‌های ‌آمریکا برای مذاکره میان افغان‌ها، با حضور حکومت افغانستان و پیام‌های جنگ افروزانه طالبان چگونه به تفاهم تبدیل خواهد شد. دولت افغانستان نیز با گسترش حملات خود در مناطق تحت نفوذ طالبان، سعی دارد کنترل این مناطق را در دست بگیرد. رسانه‌ها به نقل از وزارت دفاع افغانستان گزارش داده‌اند که حملات پی‌درپی و کوبنده نیروی هوایی افغانستان، نزدیک به صد تن از جنگجویان قطعه سرخ طالبان را که به کماندوهای طالبان نیز مشهورهستند، در استان غزنی به قتل رسانده‌اند و یکی دو شهرستان که سال‌ها زیر کنترل طالبان بوده دوباره آزاد شده است. از آن سو طالبان نیز با انتشار خبرنامه‌های متعدد، از سقوط پاسگاه‌های پلیس و ارتش ملی و کشته شدن تعداد زیاد سربازان خبر می‌دهند. 

فارغ از این‌که دراین درگیری‌ها ابتکار به دست کی بوده و کدام طرف پیروز میدان این نبردها است، چیزی که آشکار است این‌ است که فضای جنگ در افغانستان شدیدتر از گذشته شده است. به نظر نمی‌رسد پس از پیام تبریک رهبر طالبان، که در آن بر تداوم جنگ تاکید شده است، امیدی برای آتش‌بس در روزهای عید باقی مانده باشد.