متین بیک؛ جنگ اطلاعاتی با طالبان بر میز مذاکره

متین بیک بازوی اطلاعاتی هیات مذاکرات خواهد بود

عبدالمتین بیک؛ رئیس عمومی اداره مستقل ارگان های محلی- عکس از اداره مستقل ارگان‌های محلی

عبدالمتین بیک در نوروز امسال عکسی از جوان سوار بر اسبی را منتشر کرد و نوشت:‌«پیام نوروزی طالبان به من و خانواده من، به شهادت رساندن خواهرزاده ۱۷ ساله ام است. حکمت‌جان جوانی خوش‌خلق، و با دنیایی از آرزو بود. امروز طالبان، نوروز خانواده من و ده‌ها خانواده سربازان این وطن را با خون تجلیل کردند.» 

متین بیک با قتل و خونریزی ناآشنا نیست و کشته شدن خواهرزاده‌اش هم تنها غمش نبوده است. طالبان در سال ۲۰۱۱ عبدالمطلب بیک، پدر بانفوذش را که رهبر قومی ازبک، فرمانده پیشین جهادی و نماینده مجلس از تخار بود، در انفجار انتحاری به قتل رساندند. متین بیک راهش را از میان درد و خون به دنیای سیاست باز کرد و امروز عضو هیات ۲۱ نفری دولت است که برای پایان خونریزی در افغانستان با طالبان مذاکره خواهد کرد. 

او در سال ۱۹۸۷ میلادی در شهرستان «هزار سموچ» استان تخار در شمال شرق افغانستان چشم به جهان گشود. دبستان را در مدرسه «سرای سنگ»، متوسطه را در مدرسه «ابوعثمان تالقانی» تخار و دبیرستان را در «لیسۀ امانی» در به پایان رساند، و برای تحصیلات عالی راهی هند شد. در هند علوم سیاسی خواند و فوق لیسانسش را از دانشگاه «جواهر لعل نهرو» در ۲۰۱۰ گرفت. یک سالی از بازگشتش به زندگی در افغانستان نگذشته بود که طالبان پدرش را از میان برداشتند و متین بیک که تنها ۲۴ سال داشت، جانشین او شد و اقوام ازبک تخار پشت سر او ایستادند. او امروز رئیس عمومی اداره مستقل ارگان‌های محل است که مدیریت تمام ۳۴ استاندار و صدها شهرستان افغانستان را به عهده دارد و مستقیم زیر نظر ریاست جمهوری کار می‌کند. رشد متین بیک در این ۹ سال گذشته چشمگیر بوده است. 

او پس از پایان تحصیلاتش در مارس ۲۰۱۱،  مشاور سیاستگذاری وزارت امور داخله شد و در همان دوران به عنوان نماینده وزارت داخله در تیم مذاکره کننده افغانستان برگزیده شد تا با طرف آمریکایی برای امضای پیمان همکاری‌های استراتژیک گفت‌وگو و مذاکره کنند. متین بیک در میان مذاکره کنندگانی که اهداف خاص خود را داشتند، توانست به آمریکا نشان دهد که سیاستمداری جوان و منطقی است و مورد توجه واشنگتن قرار گرفت. 

گام بعدی او کمک به ایجاد واحد محافظت عموم در چارچوب وزارت داخله بود که ماموریت اصلی آن لغو صدها شرکت امنیتی و دفاعی خصوصی و انتقال صدها میلیون دلار بودجه آنها به دولت افغانستان بود. 

حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین افغانستان که به حفظ توازن قومی در دولت از راه حفظ رهبران قومی در کنار خود سخت باور داشت، چندی بعد متین بیک را معاون مالی و اداری اداره مستقل ارگان‌های محلی تعیین کرد. او بیش از سه سال در آن مقام ماند و با ایجاد حکومت وحدت، ملی سرپرست آن اداره شد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

این اداره نقش مهمی در ایجاد رابطه با شهرستان‌ها و حکومتداری محلی دارد. متین بیک از این جایگاه توانست شناخت و رابطه خود را با روستاها، شهرستان‌ها و استان‌های کشورش گسترش دهد. او مناطق مختلف، تعادل قدرت، رهبران قومی، حوزه‌های نفوذ طالبان،  و رابطه بین مافیای مواد مخدر، طالبان و زورگویان محلی را تحلیل و ارزیابی کرد. 

از سوی دیگر، او به شفافیت و نقش زنان در دولت نیز علاقه نشان داد. اداره ارگان‌های محل در زندگی نامه رسمی آقای بیک می نویسد:‌ «آقای بیک به منظور رفع هر گونه تبعیض علیه بانوان در ادارات محلی، در طرح رهنمود تحت عنوان «رهنمود منع هر نوع تبعیض علیه زنان در ادارات» نقش رهبری کننده را ایفا نموده است که با تدوین این رهنمود، بانوان از هر نوع آزار و اذیت جنسی و جنسیتی در ادارات محلی محفوظ می‌باشند.» 

او همچنین گام مهم دیگری هم در شناخت شورشگری و افراطگرایی هم برداشت. اشرف غنی، رئیس جمهوری کنونی کشور، او را در سال ۲۰۱۵ به عنوان معاون امور ولایات ریاست امنیت ملی افغانستان منصوب کرد تا در راستای تامین امنیت استان‌ها و شهرستان‌ها و ایجاد هماهنگی میان بخشهای نظامی و غیرنظامی، فعالیت کند. پس از آن هم او به ریاست مستقل ارگان‌های محل رسید. این دوره، برای گسترش شناخت بیک از طالبان حیاتی بوده است.  

به نظر می‌رسد که در کنار معصوم استانکزی، رئیس پیشین اداره امنیت ملی، که اکنون ریاست هیات مذاکره کنندگان دولت با طالبان را به عهده دارد، متین بیک بازوی اطلاعاتی هیات خواهد بود. گفت‌وگو با طالبان همان‌قدر که جنگ منطق‌هاست، جنگ اطلاعاتی و تبلیغاتی هم خواهد بود تا دو طرف با اثبات ادعاهای خود، هم را به انعطاف‌پذیری و امتیازدهی بیشتر وادارند. 

منابع دولتی به ایندپندنت فارسی می‌گویند‌:«تا شما پشتوانه‌های طالبان را نشناسید و نفهمید که منابع تامین مالی آنها در کجاست و در کجا دفتر دارند و رفت و آمدشان به کجا صورت می‌گیرد، مذاکره با آنها آسان نیست. تا شما طالبان را مثل کف دست نشناسید، مجبور هستید سخنرانی‌های عوام‌فریبانه عباس استانکزی (نماینده طالبان) را بشنوید و تحت تاثیرش قرار بگیرید. معصوم استانکزی را متین بیک یا نادری می‌شناسند و طالبان نمی‌توانند دروغ‌های عوام‌فریبانه خود را به اینها بگویند. طرف دیگر مذاکره هم طالبانی‌ هستند که پیشینه نظامی و اطلاعاتی دارند.» 

بیشتر از