نه تنها خطر جانشان را تهدید می‌کند بلکه می‌توانند ناقل ویروس کووید۱۹ بوده و مثل بمب در سایه، ویروس را محل به محل سرایت دهند. دولت گفته همه در خانه بمانند ولی وقتی خانه ای نیست، در کدام خانه بمانند؟

گزارش مردم و فعالان اجتماعی از کودکان زباله گرد تصویری واضح است؛ عموما بدون دستکش و ماسک تا کمر در زباله‌ها خم می‌شوند و اتفاقا همان دستکش‌های پلاستیکی یکبار مصرفی که مردم از ترس ابتلا به کرونا استفاده کرده و دورریخته‌اند را با دست بدون محافظ جمع می‌کنند. جدا از اینکه این پلاستیک‌های آلوده را باز در چرخه بازیافت به مصرف‌کننده می‌رسانند، خودشان می‌توانند ناقل کرونا باشند. اغلب آموزش نمی‌بینند چون به وسایل ارتباط جمعی؛ رادیو و تلویزیون دسترسی ندارند. روزنامه نمی‌خوانند و از بهداشت مناسب هم برخوردار نیستند.

بر همین اساس در بین مردم  و فعالان اجتماعی، معترضان بسیاری نسبت به بی توجهی به وضعیت کودکان زباله گرد به خصوص در تهران که بعد از قم بیشترین آمار ابتلا به کرونا را دارد در فضای اجتماعی دیده می‌شود.

مرجان لقایی روزنامه نگار حوزه حوادث در توییتر خود نوشته است: « بچه‌های شیشه‌پاکن سرچهارراهها خیلی کم شدن اما هنوز سرچهارراهها مخصوصا بلوار کشاورز هستند، بدون دستکش و ماسک.  زباله‌گردها هم همچنان در حال جمع کردن زباله‌های بازیافتی هستن بازهم بدون دستکش و ماسک. دستکش های آلوده ما که انداختیم زباله هم جمع میکنن. رونوشت برای شورای شهر و شهردار.»

شهرداری مسوول کودکان کار نیست

الهام فخاری، عضو و نایب رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران ری و تجریش، رییس کمیته اجتماعی، عضو شورای شهرستان شمیرانات، رییس شورای اسلامی استان تهران، در پاسخ به این اعتراض ها در توییتی نوشته است: « شهرداری تهران به‌صورت مستقیم متولی موضوعات کودکان کار نیست اما به عنوان مسئولیت اجتماعی اقداماتی انجام می‌دهد. مدیریت شهری سعی دارد تا ضوابط بهداشتی را به‌طور دقیق پیگیری کند در این رابطه تدارکات و تمهیدات خوبی از ابتدای فصل سرد برای بخشهای عفونی انجام داده است.»

وی در توییت دیگری نوشته است: « مدیریت شهری ازطریق مدرسه‌های پرتو با کودکان کار درارتباط است. خوشبختانه ازآنجایی که کودکان کمتر با این مسئله درگیر هستند اپیدمی آن درمیان بچه‌های کار کمتراست و ازاین منظرآسیب کمتری دیدند. تاکنون آماری در این رابطه وجود ندارد و اخبار مبنی از ابتلای کودکان کار به کرونا دردست ندارم.» طبق اخبار غیررسمی در بین کشته شدگان بر اثر ابتلا به کرونا کودک ۱۰ ساله در شهر قم نیز بوده است ولی هیچ مقام رسمی تعداد کشته شدگان را به تفکیک جنسیت و سن اعلام نکرده است.

این در حالی است که فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان می‌گوید، احتمال شیوع کرونا نزد زباله‌گردها، کودکان کار، کارتن خواب‌ها و کپرنشینان قوی‌تر است و باید به آنها توجه ویژه کرد.

به گزارش ایلنا، وی نسبت به خطر ابتلای حاشیه‌نشینان، دستفروشان مترو، کودکان کار، زباله گردها و کارتن خواب‌ها به ویروس کرونا هشدار داده است. او می‌گوید: « فقرا به دلیل محیط زندگی و فقدان امکانات درمانی و دارویی، آسیب پذیرتر از سایرین هستند و در زمان بیماری‌های اپیدمیک به توجه ویژه‌ای نیاز دارند.»

به گفته آقای یزدانی، در تهران بیش از ۳۵۰۰ محل اسکان و مددسرا برای کارتن‌خواب‌ها و بی‌خانمان‌ها وجود دارد که در صورت ابتلای یک فرد، می‌تواند به سرعت باعث شیوع بیماری شود. طبق آمار، ۲۰ تا ۲۵ درصد جمعیت ایران نیز حاشیه‌نشین هستند؛ جمعیتی با امکانات آموزشی و درمانی نازل و توان جسمی نامناسب به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای.

به گفته آقای یزدانی: «کودکان و بزرگسالانی نیز که از راه فروشندگی در مترو امرار معاش می‌کنند، به علت ارتباط گسترده با جامعه و حضور در اماکن عمومی در معرض تهدید و خطر هستند.»

آمار نداریم

از سوی دیگر سازمان بهزیستی و شهرداری تهران آماری در مورد تعداد کودکان کار و خیابان ندارند که بتوانند نسبت به ساماندهی آنها در شرایط بحرانی مانند اکنون اقدام کنند.

مهرماه امسال حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفته بود: « تا به حال آمارگیری در رابطه با کودکان خیابانی انجام نشده است. تمام آمارهایی که سازمان‌ها یا اشخاص ارائه می‌دهند؛ حدسی است.»

ایرنا

مسعودی فرید همچنین در ارتباط با آمار پذیرش کودکان کار و خیابان توسط سازمان بهزیستی با اشاره به زیاد شدن تعداد کودکان کار و خیابان توضیح داده بود: «در سال‌های پیش ۵ یا ۶ هزار کودک را می‌توانستیم پذیرش کنیم، اما این آمار امروز به ۱۳ هزار و ۷۰۰ نفر در هر سال رسیده‌ است. افزایش آمار جامعه هدف ما و کودکان کار اظهار درستی است. حتی کودکان کار ایرانی‌ زیادتر شده‌اند و همچنین امسال بچه‌هایی که از خارج کشور آمده‌اند، حجم عظیمی را تشکیل می‌دهند.» با درنظر گرفتن اینکه به گفته فرید ۹۵ درصد این کودکان با خانواده هایشان زندگی می کنند، هنوز تعداد قابل توجهی از آنها سرگردان خیابان بوده و امکان قرنطینه شدن در شرایط بحرانی کنونی را ندارند.

جمع آوری دستی زباله را متوقف کنید

مدیر عامل جمعیت امام علی نیز امروز در گفت و گو با خبرگزاری رکنا، با اشاره به کودکانی که در مترو یا خیابان کار می کنند و نیازمند ماسک و ضدعفونی کننده و لوازم حفاظتی هستند گفته است: « در خواست ما این است که جمع آوری زباله به صورت دستی را برای یک ماه متوقف کنند.» وی همچنین از مردم خواست اگر می توانند پک‌های بهداشتی را آماده کنند و در حد توان خود در اختیار کودکان کار و زباله گرد قرار بدهند.

زهرا رحیمی خامنه، با بیان اینکه ما مراکز خود را تعطیل کرده‌ایم و  با ابراز نگرانی در خصوص وضعیت بچه‌های کار و زباله گرد گفته است این موسسه نامه ای سرگشاده برای وزیر بهداشت ارسال و راهکارهایی پیشنهاد کرده است.

خانم خامنه همچنین گفته است: « بچه‌ای که امروز در مترو یا خیابان کار می‌کند حتما باید از لوازم حفاظتی استفاده کند. درخواست ما این است که جمع آوری زباله به صورت دستی را برای یک ماه متوقف کنند.»

رحیمی با اشاره به اینکه پیمانکاران جمع آوری پسماند وضع بسیار خوبی دارند، بنابراین حداقل برای یک ماه هم که شده حقوق این بچه ها را بدهند، گفته است: «با این کار، بچه ها مجبور نیستند تا درون سطل های زباله به دنبال پسماند خشک بگردند، همچنین نیاز است تا در شرایط فعلی مخزن‌هایی را برای پسماند خشک در محلات قرار دهند که مردم زباله های خشک و آلوده خود را درون آنها بریزند تا آلودگی کم تر انتقال پیدا بکند.»

زباله گردها ناقل کرونا هستند

شهرام فیروزی کارشناس شهری نیز روز ۱۰ اسفند در روزنامه همشهری در مقاله ای با اشاره به خطرناک بودن کار افراد زباله گرد که عمدتا کودکان کار را تشکیل می دهند نوشته است: «یکی از فضاهایی که می‌تواند مستعد افزایش شیوع این ویروس باشد، مرکز دفن زباله‌های شهر تهران است که روزانه هزاران تن زباله را می‌پذیرد. در این مرکز ۷ خط پردازش وجود دارد که پسماند پس از ورود، توسط نیروی انسانی جداسازی می‌شود و به فروش می‌رسد. این خطوط در اختیار پیمانکاران بوده و منافع آن به شهرداری می‌رسد. قسمت دیگری هم که جدا از خطوط پردازش وجود دارد و بسیار خطرناک است، مرکز جمع‌آوری و امحای پسماندهای بهداشتی و درمانی و عفونی مراکز درمانی است.»

وی توضیح داده است: « در خطوط هفت‌گانه پردازش که روزانه پذیرای میلیون‌ها کیلو پسماند شهر تهران است، هزاران کارگر در فاصله اندک از هم حضور دارند که با کمترین تدابیر بهداشتی در حال تفکیک پسماندند. اگر هر کدام از آنها در ارتباط مستقیم با این مواد آلاینده قرار گیرند و به این ویروس مبتلا شوند، می‌توانند ده‌ها نفر را آلوده کنند و احتمالا موج‌های ثانویه شیوع را باعث شوند.

مورد دیگری که وجود دارد، حضور کودکان کار، به‌ویژه زباله‌گردها هستند. آنها این روزها با توجه به شرایط اقتصادی، تلاش بیشتری می‌کنند. این گروه در شرف آلودگی هستند و می‌توانند این ویروس را به همه انتقال دهند.»

طبق آمار رسمی وزارت بهداشت، از وضعیت شیوع ویروس کرونا در ایران تا بامداد روز دوشنبه، تعداد مبتلایان به ۱۵۰۱ نفر رسیده است. بر اساس این گزارش همچنین تا بامداد روز دوشنبه ۱۲ اسفند ۶۶ نفر در اثر ابتلا به این ویروس در ایران جان خود را از دست داده اند.