بحران در صنعت دفاعی چین؛ کارخانه‌های تسلیحاتی دچار رکود شدند

افت درآمد چین باعث شد منطقه آسیا-اقیانوسیه تنها منطقه‌ای باشد که میان شرکت‌های بزرگ تسلیحاتی کاهش درآمد داشته است، موضوعی که مستقیم با پاکسازی‌های ضد‌فساد شی جین‌پینگ مرتبط دانسته می‌شود

عکس تزیینی، رژه ارتش چین‌ــ  STR / AFP

در سال‌های اخیر، نگرانی غرب درباره قدرت نظامی چین افزایش پیدا کرده بود؛ از آزمایش سلاح‌های پیشرفته و مرگبار گرفته تا رژه‌های نظامی پرزرق‌وبرق و تهدیدهای مداوم علیه تایوان این تصور را ایجاد می‌کرد جاه‌طلبی شی جین‌پینگ برای تسلط بر دریای چین جنوبی می‌تواند به جنگ تمام‌عیار منجر شود. به نوشته تلگراف، همین رقابت ژئوپلتیک موجب شد رقبایی مانند ژاپن و آمریکا هزینه‌های دفاعی‌شان را افزایش و صنایع تسلیحاتی‌شان را توسعه دهند.

اما کارخانه‌های تسلیحاتی چین دچار مشکل شده‌اند و بر اساس گزارش موسسه تحقیقاتی صلح استکهلم (SIPRI)، صنعت دفاعی چین در سال گذشته ۱۰ درصد کوچک‌تر شده است. طی یک دهه گذشته، ده‌ها نفر از جمله افراد نزدیک به شی در چارچوب کارزار ضدفساد گسترده‌اش برکنار شده‌اند. این پاکسازی‌ها بر آمادگی چین برای حمله به تایوان‌ــ یکی از اهداف مهم شی‌ــ و بر صنعت دفاعی کشور تاثیر گذاشته است.

در حالی که چین بزرگ‌ترین ارتش جهان را دارد و از نظر قدرت نظامی به رقیب اصلی آمریکا تبدیل شده است، کاهش درآمد صنایع دفاعی این سوال را مطرح می‌کند که آیا مسیر رشد نظامی ادامه خواهد داشت یا خیر. 

در همین حال، شرکت‌های تسلیحاتی ژاپنی با افزایش ۴۰ درصدی درآمد پیشتاز شدند، آلمان ۳۶ درصد و کره‌ جنوبی ۳۱ درصد رشد داشتند. آمریکا و بریتانیا نیز به‌ترتیب ۴ و ۷ درصد افزایش را ثبت کردند. در مجموع، درآمد ۱۰۰ شرکت تسلیحاتی بزرگ جهان ۵.۹ درصد رشد کرد و به رقم ۶۷۹ میلیارد دلار رسید.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اما افت درآمد چین باعث شد منطقه آسیا-اقیانوسیه تنها منطقه‌ای باشد که میان شرکت‌های بزرگ تسلیحاتی کاهش درآمد داشته است، موضوعی که مستقیم با پاکسازی‌های ضد‌فساد شی جین‌پینگ مرتبط دانسته می‌شود. نان تیان، مدیر برنامه هزینه‌های نظامی و تولید تسلیحات سیپری، گفت اتهام‌های فساد در خریدهای نظامی چین باعث تعویق یا لغو بسیاری از قراردادهای بزرگ در سال ۲۰۲۴ شد و این وضعیت موجب افزایش ابهام درباره روند نوسازی ارتش چین شده است.

کارزار ضدفساد بخش‌هایی از ارتش و ساختار سیاسی چین را تضعیف کرده است. در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، دو نایب‌رئیس کمیسیون نظامی مرکزی‌ــ عالی‌ترین نهاد نظامی چین‌ــ برکنار شدند. سپس، امسال یک نایب‌رئیس دیگر، که دومین مقام ارشد ارتش چین بود، نیز برکنار شد. ده‌ها مقام دیگر در نیروی دریایی، نیروی زمینی، نیروی موشکی و نیروی هوایی همراه چهره‌های ارشد صنایع تسلیحاتی برکنار شده‌اند.

در سال ۲۰۲۳، مدیران سه شرکت بزرگ دفاعی از جمله رئیس شرکت صنایع شمال چین (Norinco) برکنار شدند. نورینکو سپس در سال ۲۰۲۴ با کاهش ۳۱ درصدی درآمد مواجه شد، که بزرگ‌ترین افت میان شرکت‌های چینی بود. همراه او، رئیس شرکت علوم و فناوری هوافضای چین و معاون شرکت صنایع هوافضای چین نیز برکنار شدند.  شرکت علوم و فناوری هوافضای چین که سازنده اصلی موشک‌ها و تجهیزات هوافضای چین است، ۱۶ درصد کاهش درآمد داشت. در گزارش سیپری آمده است این کاهش ناشی از «تعویق پروژه‌های ماهواره‌های نظامی و موشک‌برها» پس از برکناری رئيس شرکت بوده است.

گروه فناوری الکترونیک چین (CETC) نیز ۱۰ درصد افت درآمد داشت. شرکت هوافضا و صنایع هوایی چین، که بزرگ‌ترین پیمانکار تسلیحاتی این کشور است، اندکی بیش از یک درصد کاهش درآمد را ثبت کرد.

این آمار می‌تواند برای شی جین‌پینگ نگران‌کننده باشد، زیرا او توسعه نظامی را بخش مهمی از سیاستش برای کنترل بیشتر بر دریای چین جنوبی و «اتحاد دوباره» با تایوان می‌داند. شائو لیانگ، پژوهشگر سیپری، معتقد است زمان‌بندی توسعه سامانه‌های پیشرفته نیروی موشکی ارتش چین‌ــ شامل موشک‌های بالستیک، هایپرسونیک (برین‌صوت) و کروز‌‌ــ و همچنین برنامه‌های هوافضا و سایبری ممکن است تحت‌ تاثیر این موضوع قرار گیرد.

در همین حال، پکن باید با رشد نظامی‌سازی ژاپن نیز کنار بیاید، تنشی که پس از اظهارنظر نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر اینکه بحران تایوان می‌تواند واکنش نظامی ژاپن را در پی داشته باشد، شدت گرفته است.

بیشتر از جهان