رسانه آکسیوس روز چهارشنبه به نقل از دو منبع آگاه نوشت که اسرائیل برای توافق امنیتی جدید، به سوریه طرحی ارائه داده است که در آن، کل منطقه جنوب غربی دمشق تا مرز اسرائیل به‌عنوان منطقه پروازممنوع برای هواپیماهای سوری تعیین می‌شود. در ازای این محدودیت‌ها در سمت سوریه، اسرائیل پیشنهاد خروج تدریجی از تمام سرزمین‌هایی را که طی چند ماه گذشته در سوریه اشغال کرده، به جز یک پایگاه، ارائه داده است.

این منبع خاطرنشان کرد که اصل محوری پیشنهاد اسرائیل، حفظ یک کریدور هوایی به سمت ایران از طریق سوریه است که امکان حملات احتمالی اسرائیل در آینده به جمهوری اسلامی را فراهم می‌کند.

تا سال گذشته، دولت بشار اسد اصلی‌ترین متحد منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران بود، اما اکنون تهران عملا هیچ نفوذی بر دولت جدید سوریه ندارد.

بنابر برخی گزارش‌ها، جنگنده‌های اسرائیلی در ماه ژوئن برای حمله به ایران از آسمان سوریه عبور کردند. در آن زمان یک مقام سوریه‌ این نظر که احمد الشرع به اسرائیل اجازه داده است از حریم هوایی سوریه برای ردگیری موشک‌های ایرانی استفاده کند را رد کرد اما دمشق در جریان جنگ ۱۲ روزه واکنشی به عبور جنگنده‌های اسرائیلی از آسمان خود نشان نداد. در آن زمان، روزنامه اسرائیلی معاریو نوشت که کارشناسان این سکوت را نتیجه تصمیمی راهبردی از سوی احمد الشرع ارزیابی می‌کنند.

اکنون نیز پیش‌بینی می‌شود که در صورت حاصل شدن توافق میان نتانیاهو و الشرع، دست اسرائیل برای حملات احتمالی آتی به جمهوری اسلامی بسیار بازتر از گذشته باشد و نه‌تنها نگرانی بابت عبور جنگنده‌هایش از حریم هوایی سوریه نداشته باشد بلکه دمشق را نیز در این حملات دخیل کند.

سوریه برای دهه‌ها با داشتن پیمان راهبردی نظامی و دفاعی با جمهوری اسلامی، شریک تهران و یکی از مخالفان سرسخت اسرائیل بود اما حالا به نظر می‌رسد که ورق برای رژیم حاکم بر ایران برگشته است و آنها باید نگران رویکرد این متحد سابقشان باشند.

اسرائیل با دولت جدید سوریه روابطی پرتنش داشته است و حتی در ماه ژوییه دمشق را بمباران کرد. این در حالی است که دولت ترامپ رویکرد بسیار دوستانه‌تری به احمد الشرع، رئیس‌جمهوری سوریه‌ــ که بشار اسد را سرنگون کرد‌ــ دارد و از آن زمان نقش میانجی میان اسرائیل و سوریه را برعهده گرفته است.

به نوشته آکسیوس، سوریه هنوز به پیشنهاد اسرائیل که چند هفته پیش ارائه شد، پاسخی نداده و در هفته‌های اخیر، روی یک پیشنهاد متقابل کار کرده است.

ران درمر، وزیر امور راهبردی اسرائیل، و اسعد الشیبانی، وزیر خارجه سوریه، قصد دارند روز چهارشنبه در لندن، به همراه تام باراک، فرستاده ایالات متحده که بین این کشورها میانجی‌گری می‌کند، در مورد این پیشنهاد بحث کنند.

این سومین نشست سه‌جانبه از این دست خواهد بود. منابع آگاه از مذاکرات گفتند که به نظر می‌رسد از پیشرفت‌هایی در مذاکرات نشانه‌هایی وجود دارد، اما احتمالا برای رسیدن به توافق نهایی زمان بیشتری لازم باشد.

توافق امنیتی موردمذاکره قرار است جایگزین توافق‌ سال ۱۹۷۴ بین دو کشور شود؛ پیمانی که پس از فروپاشی رژیم اسد و اشغال منطقه حائل در سمت مرز سوریه از سوی اسرائیل، عملا بی‌اعتبار شد.

به گفته دو منبع آگاه از جزئیات، پیشنهاد اسرائیل بر اساس توافق‌نامه صلح ۱۹۷۹ اسرائیل با مصر است. آن توافق‌ شبه‌جزیره سینا را به سه منطقه تقسیم و ترتیبات امنیتی مختلف را بر اساس فاصله آن‌ها از مرز اسرائیل تعریف کرد.

به گزارش منابع آگاه، در توافق جدید از سوریه خواسته می‌شود با ایجاد یک منطقه غیرنظامی گسترده و منطقه پروازممنوع در خاک خود موافقت کند و هیچ چیز در سمت مرز اسرائیل تغییر نکند. طبق این پیشنهاد، جنوب غربی دمشق به سه منطقه تقسیم می‌شود و سوری‌ها می‌توانند بسته به منطقه، سطوح مختلفی از نیروها و انواع سلاح‌ها را حفظ کنند.

این پیشنهاد خواستار گسترش منطقه حائل به میزان دو کیلومتر در سمت سوریه است و در نوار مجاور منطقه حائل و نزدیک‌ترین نقطه به مرز اسرائیل در سمت سوریه، نیروهای نظامی و سلاح‌های سنگین اجازه حضور نخواهند داشت، اما به سوریه اجازه داده می‌شود پلیس و نیروهای امنیت داخلی را حفظ کند.

گفته می‌شود بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، علاقه‌مند است دیداری با الشرع در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در پایان ماه سپتامبر داشته باشد، اما در این مرحله، احتمال وقوع این اتفاق کم است.

نتانیاهو همچنین روز سه‌شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که رئیس جمهوری آمریکا او را برای دیداری در روز ۲۹ سپتامبر به کاخ سفید دعوت کرده است.

در همین حال برخی رسانه‌ها از جمله رویترز گزارش دادند که اگرچه سوریه در حال تسریع مذاکرات با طرف اسرائیلی برای دستیابی به یک توافق امنیتی است و امید دارد این پیمان به بازگرداندن سرزمین‌هایی که به‌تازگی از سوی اسرائیل تصرف شدند، منجر شود، این توافق به یک معاهده صلح جامع منجر نخواهد شد.

چهار منبع به رویترز گفتند که واشینگتن در تلاش است تا زمانی که رهبران جهان در پایان این ماه برای جلسات مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گرد هم می‌آیند، در زمینه توافق اسرائیل و سوریه پیشرفت کافی حاصل شود.

این منابع افزودند که در این مذاکرات به وضعیت بلندی‌های جولان که اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ اشغال کرد، پرداخته نشده است. یک منبع سوری آشنا با موضع دمشق گفت که این موضوع «به آینده موکول خواهد شد». گیدئون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، پیش از این تاکید کرده بود که هرگونه «عادی‌سازی با دمشق مشروط به حفظ بلندی‌های جولان خواهد بود».

یک مقام وزارت خارجه ایالات متحده در گفتگو با رویترز تایید کرد که واشینگتن به حمایت از «هرگونه تلاشی که به ثبات و صلح پایدار بین اسرائیل، سوریه و همسایگانش منجر شود»، ادامه می‌دهد.

سوریه و اسرائیل از زمان تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ عملا در جنگ بوده‌اند، اگرچه گاه دوره‌هایی از آرامش وجود داشته است.

اسرائیل پس از ماه‌ها حمله به منطقه غیرنظامی سوریه که از هشتم دسامبر آغاز شد، پس از برکناری بشار اسد، آتش‌بس ۱۹۷۴ را لغو کرد. نیروهای اسرائیلی دارایی‌های نظامی سوریه را هم بمباران کردند و نیروهای آن تا ۲۰ کیلومتری دمشق پیش رفتند.

نشست‌های اخیر بین دو کشور پس از درگیری‌های فرقه‌ای مرگبار در ماه ژوییه در استان سویدای سوریه در جنوب این کشور با اکثریت دروزی صورت می‌گیرد که بیش از یک هزار و ۴۰۰ کشته به جا گذاشت. در این درگیری‌ها، ابتدا جنگجویان دروزی محلی مقابل قبایل سنی بادیه‌نشین قرار گرفتند، اما خیلی زود، پای نیروهای دولتی سوریه و اسرائیل هم به این معرکه باز شد و اسرائیل ادعا کرد که می‌خواهد از دروزی‌ها محافظت کند.

در ماه ژوییه، اسرائیل به کاخ ریاست‌جمهوری سوریه و ستاد ارتش در دمشق نیز حمله کرد. ایالات متحده اگرچه متحد اسرائیل است، از رهبران جدید سوریه حمایت کرد و در روز هجدهم ژوییه، بین دو طرف آتش‌بس اعلام کرد.

پیش از این، کارولین لیویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، در سخنانی گفته بود که دولت ترامپ انتظار دارد سوریه یکی از کشورهای بعدی باشد که به پیمان ابراهیم می‌پیوندد. او همچنین افزود که رئیس‌جمهوری آمریکا امیدوار است کشورهای بیشتری در منطقه به این پیمان بپیوندند.