یک روز پس از آتش‌بس جنگ ۱۲ روزه میان اسرائیل و جمهوری اسلامی و در شرایطی که تاسیسات هسته‌ای هدف حملات گسترده‌ای قرار گرفته است، مجلس شورای اسلامی طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تصویب کرد.
به گزارش رسانه‌های داخلی، نمایندگان مجلس روز چهارشنبه چهارم تیر با ۲۲۲ رای موافق، بدون رای مخالف و یک رای ممتنع، این طرح را تصویب کردند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در جریان نطق پیش از دستور خود از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای محکوم نکردن حمله به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی انتقاد کرد و گفت: «آژانس با این کار اعتبار بین‌المللی‌اش را به حراج گذاشت و به همین دلیل سازمان انرژی اتمی ایران تا تضمین امنیت تاسیسات هسته‌ای، همکاری خود با آژانس را تعلیق می‌کند.»
او در ادامه با تاکید بر اینکه «برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز» ایران با سرعت بیشتری به پیش خواهد رفت، ادامه داد: «با بدبینی حداکثری، فریب هیچ وعده‌ای را نمی‌خوریم و آماده‌تر از قبل و دست بر ماشه، به هرتجاوزی با قدرت، پاسخی سهمگین خواهیم داد.»
قالیباف سپس مدعی شد که اسرائیل در حمله به جمهوری اسلامی از رسیدن به اهدافش در توقف غنی‌سازی و محدودیت برنامه موشکی ناکام مانده است. این در حالی است که مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، در گفتگو با پولیتیکو اعلام کرد که پس از حملات گسترده آمریکا به سه مرکز اصلی هسته‌ای، جمهوری اسلامی اکنون تا دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله «بسیار دورتری» دارد.
روبیو گفت: «به بخش‌های مختلفی از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی خسارات قابل‌توجهی وارد شد و ما همچنان در حال جمع‌آوری اطلاعات بیشتر درباره آن هستیم.»
اظهارات روبیو پس از آن است که روز گذشته برخی منابع اطلاعاتی آمریکا پس از ارزیابی‌های مقدماتی اعلام کردند که حملات اسرائیل و آمریکا، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را تنها چند ماه عقب انداخته است.
با این حال استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، در مصاحبه با فاکس‌نیوز، گزارش‌های سی‌ان‌ان و نیویورک تایمز درباره «کم‌تاثیر» بودن حملات ایالات متحده به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را غیرواقعی توصیف کرد و گفت که در عملیات «چکش نیمه‌شب»، کل چرخه غنی‌سازی و کاربرد نظامی برنامه هسته‌ای تهران به‌شدت آسیب دید و بازسازی آن سال‌ها زمان خواهد برد.
در همین حال، پس از آنکه مقام‌های سازمان انرژی اتمی ایران روز سه‌شنبه بر ادامه فعالیت‌های هسته‌ای تاکید کردند، دونالد ترامپ با انتشار پیامی در تروت سوشال، نوشت: «جمهوری اسلامی هرگز تاسیسات هسته‌ای خود را بازسازی نخواهد کرد.» ترامپ روز چهارشنبه هم در اظهارنظری تازه، تاکید کرد که اگر جمهوری اسلامی تاسیسات اتمی را بازسازی کند، «آمریکا حتما دوباره حمله خواهد کرد».
او که برای شرکت در اجلاس سران ناتو به هلند سفر کرده، در پاسخ به پرسش خبرنگاران افزود: «بازسازی این تاسیسات از بین‌رفته بسیار سخت است، زیرا کاملا فروپاشیده‌اند. نمی‌شود وارد جایی شد که ده‌ها میلیون تن سنگ روی آن خراب شده است.»
پیش از این، روز سه‌شنبه با افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره چگونگی ادامه فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد که طی نامه‌ای رسمی به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، پیشنهاد دیدار و گفتگو درباره این موضوع را مطرح کرده است.
گروسی پس از اعلام آتش‌بس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، ضمن دعوت تهران به همکاری مجدد با آژانس، تاکید کرد که این همکاری می‌تواند به راه‌حلی دیپلماتیک برای بحران هسته‌ای طولانی‌مدت منجر شود.
مدیرکل آژانس در سخنرانی روز یکشنبه نشست شورای حکام هم با بیان اینکه آماده است «فورا به ایران سفر کند»، هشدار داده بود که «اگر مسیر دیپلماتیک شکست بخورد، خشونت و ویرانی می‌تواند به سطحی تصورناپذیر برسد.»
جمهوری اسلامی در گذشته بارها مدعی همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده، با این حال گزارش‌های آژانس نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی با کارشناسان آژانس همکاری لازم را ندارد و نمی‌توان تایید کرد که اهداف برنامه هسته‌ای تهران کاملا صلح‌آمیز است.
در شرایط کنونی، مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند که اعتمادشان را به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بیش‌ازپیش از دست داده‌اند و حتی در بیاناتی تندتر، خواهان محاکمه او شده‌اند.
محمدجواد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و دبیر سابق ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، از مواضع مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتقاد کرد و گفت که او باید محاکمه شود. لاریجانی گروسی را «خلافکار درجه یک» توصیف کرد.
علی لاریجانی، مشاور علی خامنه‌ای، هم پیش از آن، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تهدید کرده و گفته بود که «یک روزی باید به حساب رافائل گروسی هم رسید».
او تاکید داشت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه دارد از حمله به مراکز هسته‌ای کشورهای عضو جلوگیری و آن را محکوم کند، اما این سازمان حمله اسرائیل به مراکز هسته‌ای جمهوری اسلامی را محکوم نکرده است.
در همین حال، به‌رغم ادعای مقام‌های جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه تاسیسات هسته‌ای را از پیش خالی کرده بودند و عملیات اسرائیل و آمریکا ناکام مانده است، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در یک نشست خبری گفت که اسرائیل درباره محل نگهداری ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده در ایران اطلاعاتی دارد.
اظهارات نتانیاهو پس از آن است که برخی کارشناسان گفتند ممکن است جمهوری اسلامی مراکز زیرزمینی بیشتری برای غنی‌سازی اورانیوم ایجاد کرده باشد.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، از جمله کارشناسانی است که به نیویورک پست گفت جمهوری اسلامی دست‌کم یک مکان دیگر در اعماق زمین ایجاد کرده است که می‌تواند به تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم تبدیل شود.
آلبرایت سال ۲۰۲۲، گزارشی منتشر کرد که در آن، به وجود یک «مجتمع زیرزمینی جدید در جنوب سایت اصلی غنی‌سازی اورانیوم» در نطنز اشاره شده بود. آنچه این احتمال را که تهران تاسیساتی مخفی دیگری ایجاد کرده باشد، قوت می‌بخشد، این است که تصاویر ماهواره‌ای از تاسیسات هسته‌ای فردو چند روز قبل از بمباران، کامیون‌هایی را نشان می‌دهد که جلو آن صف کشیده‌اند تا احتمالا اورانیوم غنی‌شده را به مکانی دیگر منتقل کنند.
نشریه فری‌پرس هم به نقل از مقام‌های آمریکایی آگاه نوشت که سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده و اسرائیل و همچنین اپراتورهای ماهواره‌ای خصوصی، عبورومرور این کامیون‌ها را در اطراف مجتمع فردو ثبت کرده‌اند.
این گزارش می‌افزاید که واشینگتن و اورشلیم علی‌رغم اطلاع از این روند، تصمیم گرفتند اقدامی نکنند و به جای آن، این وسایل نقلیه را تا مقصد نهایی ردیابی کردند.
مقام‌های آمریکایی و تحلیلگران مستقل معتقدند که بمباران روز یکشنبه فردو و دو سایت هسته‌ای دیگر پس از بیش از یک هفته حملات ادامه‌دار اسرائیل، زمان موردنیاز را برای تولید اورانیوم با درجه تسلیحاتی ماه‌ها و حتی شاید سال‌ها افزایش داده است. نیروهای امنیتی اسرائیل طی ۱۰ روز گذشته، ده‌ها دانشمند و اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز هدف قرار داده‌اند.
