بازار نفت به تنشها در خاورمیانه واکنش چندانی نشان نداده است و بهای نفت دوباره کاهش یافته و روز دوشنبه ۲۸ اکتبر، به ۶۷.۸۴ دلار در هر بشکه برای شاخص وست تگزاس اینترمیدیت (WTI) و ۷۳.۹۳ دلار در هر بشکه برای نفت برنت رسید. با توجه به نبود اختلالهای فیزیکی در عرضه نفت و همچنین تقاضای پایین برای نفت، افزایش بهای نفت بهرغم تشدید تنشها محدود بوده است.
در تازهترین گزارش بانک جهانی از چشمانداز کالا پیشبینی میشود که جهان در سال ۲۰۲۵ با فراوانی نفت مواجه خواهد شد که بهرغم تشدید خطرات ژئوپلیتیک، بهای نفت را تحت فشار نزولی بیشتری خواهد گذاشت. بانک جهانی پیشبینی میکند که عرضه جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ بهطور میانگین ۱.۲ میلیون بشکه در روز بیش از تقاضا باشد. فقط دو مورد دیگر بیش از این میزان مازاد در تاریخ ثبت شده استــ در سال ۲۰۲۰ در دوره تعطیلیهای سراسری مرتبط با همهگیری کوویدـ۱۹ و در سال ۱۹۹۸ که بهای نفت سقوط کرد. بانک جهانی پیشبینی میکند که بهای انرژی در سال ۲۰۲۵ به میزان ۶ درصد و در سال ۲۰۲۶ نیز ۲ درصد دیگر کاهش پیدا کند. در چنین شرایطی، و در صورت نبود اختلالهای عمده در عرضه، پیشبینی میشود میانگین بهای سالانه شاخص نفت خام برنت به پایینترین سطح در چهار سال، ۷۳ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۲۵ و ۷۲ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۲۶ برسد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
کاهش تقاضای نفت در سال جاری قابلتوجه بوده، بهویژه در چین که فعالیت صنعتی کاهش و استفاده از سوختهای جایگزین افزایش پیدا کرده است، و مصرفکنندگان چینی به خودروهای برقی روی آوردهاند. در تابستان گذشته، برای اولین بار نیمی از فروش خودرو چین متعلق به خودروهای برقی و هیبریدی بود. یارانههای دولتی نیز خودروهای برقی را به گزینهای ارزانتر و جذابتر برای مصرفکنندگان تبدیل کرده است. علاوه بر این، تعداد بیشتری از کامیونهای چینی بهجای دیزل از گاز طبیعی مایع (الانجی) استفاده میکنند که باعث تغییر در تقاضا شده است. بهطور کلی، بانک جهانی پیشبینی میکند که مصرف جهانی نفت در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بهمیزان ۱ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کندــ که کاهشی قابلملاحظه نسبت به رشد تقاضای نفت روزانه ۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۳ است.
یک عامل موثر دیگر در کاهش بهای نفت ظرفیت مازاد فراوان عرضه اوپک پلاس و چشمانداز افزایش عرضه این گروه است. فرض اصلی بانک جهانی برای عرضه و بهای نفت بر اساس این دیدگاه است که اوپک پلاس (بهرغم برنامههای اعلامشده اوپکپلاس) لغو کاهش عرضه داوطلبانه ۲.۲ میلیون بشکه در روز را به تاخیر خواهد انداخت. در صورتی که اوپک پلاس تصمیم بگیرد عرضه نفت در سال ۲۰۲۵ را به میزان اعلامشده بازگرداند، بانک جهانی پیشبینی میکند که بهای نفت باز هم کاهش پیدا کند و در سال ۲۰۲۵، به میانگین ۶۶ دلار در هر بشکه برسد. افزایش عرضه از جانب اوپک پلاس همراه رشد عرضه در خارج از اوپک، از جانب برزیل، کانادا، گویان، و آمریکا به رشد قابلملاحظه موجودی نفت جهان و ایجاد فشار نزولی بر قیمتها منجر خواهد شد.
تولید نفت آمریکا در یک دهه گذشته به میزان قابلتوجهی افزایش یافته است و این امر پویایی بازار را تغییر داده است. بنا بر اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، آمریکا اکنون بزرگترین تولیدکننده نفت خام و گاز طبیعی جهان است و از سال ۲۰۱۹، به صادرکننده انرژی خالص تبدیل شده است. آمریکا در حال حاضر روزانه ۱۳.۴۷ میلیون بشکه نفت خام تولید میکند و حدود ۴ میلیون بشکه در سال صادر میکند. بانک جهانی برآورد میکند که عرضه نفت آمریکا و سایر کشورهای غیراوپکــ برزیل، کانادا، و گویانــ در سال ۲۰۲۵ حدود ۲ میلیون بشکه افزایش پیدا کند.
با این حال، خطرات صعودی و نزولی عمدهای در بازار وجود دارد. گسترش تنشها در خاورمیانه همچنان زیرساختهای انرژی را تهدید میکند و در صورت بروز اختلالهای قابلتوجه در عرضه، میتواند به افزایش بهای نفت منجر شود. به همین ترتیب، در صورتی که مشوقهای دولتی و معرفی احتمالی سیاستهای گشایش مالی باعث رونق اقتصاد چین شود، رشد تقاضای نفت در چین نیز ممکن است شتاب بگیرد و فشار صعودی به قیمتها وارد کند. در صورتی که رشد اقتصادی چین همچنان کند باقی بماند، عکس این موضوع نیز صادق است.
انتخابات ریاستجمهوری آمریکا نیز یکی از عناصر تاثیرگذار با پیامدهای گسترده برای آمریکا و بازار جهانی است. در حالی که تولید نفت و گاز طبیعی آمریکا عمدتا تحت تاثیر بازار قرار دارد، هر نامزد ریاستجمهوری میتواند از طریق سیاستگذاری، هزینهها برای تولیدکننده و مصرفکننده را تغییر دهد و بر مسیر عرضه، تقاضا و صادرات اثرگذار باشد. بهعنوان مثال، دولت هریس ممکن است محدودیتهای سختگیرانهای بر انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات نفتی و گازی اعمال کند که هزینهها را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر، دولت ترامپ در تلاش خواهد بود تا از بار مقررات روی دوش شرکتهای نفت و گاز بکاهد. او همچنین ممکن است یارانههای خودروهای برقی و مشوقهای انرژی پاک را حذف و گذار به سوختهای جایگزین را پرهزینهتر کند. دولت ترامپ همچنین میتواند تعرفهها را به میزان قابلملاحظهای افزایش دهد که ممکن است به تنشهای تجاری و کاهش آهنگ رشد اقتصادی منجر شود.